اساسنامه از دو واژه اساس و نامه ترکیب یافته است که بخش اول آن یعنی اساس به معنی پی ، پایه و بنیان و بخش دوم آن را همان نامه یا نوشته معنا کرده اند.
همان گونه که شخص حقیقی ( طبیعی ) با شناسنامه و اطلاعات شناسنامه ای خود معرفی و شناسایی می گردد، یک شخص حقوقی هم به وسیله اساسنامه قابل شناسایی خواهد بود . در واقع، اساسنامه شرکت به منزله سندی است که به آن اعتبار می بخشد.

هر یک از شرکت های تجاری و غیرتجاری، دولتی و غیردولتی دارای اساسنامه مخصوص به خود خواهند بود.
اساسنامه شرکت ماهیتاَ قابل تغییر است و نحوه تغییر آن باید در خود اساسنامه گنجانیده شده باشد. بنابراین مجمع عمومی فوق العاده می تواند در صورت ضرورت هر یک از مواد اساسنامه را به طریقی که در خود اساسنامه پیش بینی شده است تغییر دهد. با این تغییر می تواند برای شرکاء امتیاز جدیدی قائل شود ولی در بعضی از موارد اختیارات مجمع عمومی طبق قانون مشروط و در بعضی از موارد تغییر ممنوع شده است. ذیلاَ به بررسی این موضوع پرداخته ایم. قدر مسلم آن است که خوانندگان محترم ، در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می توانند با همکاران ما در ثبت شرکت فکربرتر تماس حاصل نمایند.

 تغییر مشروط

تغییر امتیازات سهام ممتازه که در بند 6 ماده 28 طرح اساسنامه از موارد ضروری درج شده است و تبصره ذیل ماده 27 همان ماده نیز به آن اشاره نموده است، مورد حمایت ویژه قرار دارد و صرف رای گیری در مورد تغییر آن در مجمع عمومی فوق العاده کافی دانسته نشده است.
طبق این ماده در هر موقع که مجمع عمومی صاحبان سهام بخواهد در حقوق نوع مخصوصی از سهام شرکت تغییر بدهد تصمیم مجمع عمومی قطعی نخواهد بود مگر بعد تغییر اساسنامه و آنکه دارندگان اینگونه سهام در جلسه خاصی آن تصمیم را تصویب کنند. برای آنکه تصمیم جلسه خاص مذکور معتبر باشد باید دارندگان معمولاَ اکثریت ( در اساسنامه تعیین می شود ) اینگونه سهام در جلسه حاضر باشند. اگر در این دعوت این حد نصاب حاصل نشود در دعوت دوم حضور دارندگان ( اقلاَ یک سوم ) اینگونه سهام کافی خواهد بود.
طبق ماده 313 قانون اشخاص حقوقی و شرکت های تجاری در مجمع عمومی فوق العاده دارندگان بیش از نصف سهامی که حق رای دارند باید حاضر شوند. اگر در اولین دعوت حد نصاب مذکور حاصل نشود، مجمع برای بار دوم دعوت می شود و با حضور دارندگان بیش از یک سوم سهامی که حق رای دارند رسمیت می یابد و تصمیم می گیرد به شرط آنکه در دعوت دوم نتیجه دعوت اول قید شده باشد.
تصمیمات همواره مجمع عمومی فوق العاده در این خصوص معمولاَ با اکثریت دو سوم آراء معتبر است. هر شرکت سهامی می تواند به موجب اساسنامه یا با تغییر اساسنامه و همچنین تا موقعی که شرکت منحل نشده است طبق تصویب مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام ممتاز ترتیب دهد.
امتیازات اینگونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور وضوح تعیین گردد. بعد از تخصیص و صدور سهام ممتازه ممکن است موجبات صدور آن مرتفع شود یا اینکه امتیازات داده شده کافی نباشد و اقتضای تغییر امتیازات به وجود آید. در این موارد نیز به همان ترتیب قبلی هرگونه تغییر باید با تغییر اساسنامه و تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت با جلب موافقت دارندگان حد نصاب تعیین شده در اساسنامه انجام گیرد.
بنابراین تغییر بند 22 ماده 28 قانون اشخاص حقوقی و شرکت های تجاری در اختیار مطلق مجمع عمومی فوق العاده قرار دارد.

تغییر ممنوع

در مورد تغییر تابعیت ، اساسنامه شرکت لایتغیر است. زیرا هیچ مجمع عمومی نمی تواند تابعیت شرکت را تغییربدهد . چون ارکان تصمیم گیرنده شرکت سهامی مجامع عمومی هستند و خارج از مجامع عمومی کسی صلاحیت اتخاذ تصمیم برای شرکت را ندارد با سلب اختیار از همه مجامع عمومی تغییر تابعیت شرکت لایتغیر می شود. این قاعده از این اصل پیروی می کند که اعطای تابعیت به اشخاص حقیقی و حقوقی اصولاَ از اختیارات دولت ها است و خود اشخاص، در مساله مورد بحث ارگان های تصمیم گیرنده شرکت سهامی نمی توانند در مورد آن اتخاذ تصمیم نمایند. حتی در ماده 10 قانون اشخاص حقوقی و شرکت های تجاری مقرر شده است که اشخاص حقوقی ایرانی نمی توانند اقامتگاه خود را در خارج از قلمرو حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران قرار دهند.
بنابراین حق تابعیت به افراد داده شده است ولی تغییر تابعیت اعم از کسب تابعیت یا سلب تابعیت مقوله دیگری است که باید با توجه به مقررات حاکم در حقوق بین الملل خصوصی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقالات ذیل مراجعه نمایید :
- تغییر در اساسنامه شرکت و اهمیت ثبت آن
- الزامات تغییرات اساسنامه شرکت