شرکت ها و موسسات ثبت شرکت عنوان موضوعی است که در این مطلب به آن پرداخته ایم. سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از جمله سازمان های نهاد قوه قضائیه در ایران است که وظیفه هایی همچون ثبت معاملات، شرکت ها، املاک و دارایی های شخصی اتباع ایران را بر عهده دارند. دفاتر ازدواج و دفاتر اسناد رسمی هم تحت نظارت این سازمان قرار دارند.
شرکت یا کمپانی را در معنای یک شخصیت حقوقی انجمن یا بنگاه تجارت تعریف کرده اند. لازم به ذکر است که شخص حقوقی به ماهیت وجودی اعتباری اطلاق می گردد که انسان نیست، اما به طور مستقل، طرف حق یا تعهد واقع می شود. ممکن است برای افراد این ابهام پیش آید که آیا شخص حقیقی که انسان است و زنده، نمی تواند دارای شخصیت حقوقی باشد؟ پاسخ این گونه است که این فرد، دارای "شخصیت حقوقی" است نه این که "شخص حقوقی" باشد. شخصیت حقوقی با شخص حقوقی دارای تفاوت های بسیاری است.
پس شخص حقوقی به شرکت ها، نهادها و موسسات اطلاق می گردد تا به صورت مستقل دارای حقوق و تکالیفی شوند و در واقع، محدودیت ها و تشریفاتی بر آن ها تحمیل گردد که در فرجام، مصلحت اشخاص حقیقی بهره مند از این شخص حقوقی، مراعات شود. پس وجود شخص حقوقی و شخصیت آن را می توان به اعتباری، ناشی از دیدگاه های فلسفی حقوقی دانست.
بنا به تعریف قانون مدنی ایران، شرکت یا کمپانی عبارت است از اجتماع حقوق مالکان متعدد در شی ای واحد به نحو اشاعه.
تعریف فوق الذکر دربرگیرنده مشاعات هم هست. بنابر مفهوم استنباط شده از قانون تجارت، شرکت قراردادی است که براساس آن اعضا یا شرکا، سود حاصل از سرمایه را تقسیم کرده اند. شرکت ها در قوانین ایران دارای شخصیت حقوقی هستند.
شرکت ها و موسسات ثبت شرکت براساس انواع گوناگون شرکت ها، تعیین هدف و موضوع فعالیت شرکت ها پیشنهاد می دهند که چه نوع شرکتی جهت کسب و کار عنوان شده، مناسب است.
اقسام هفتگانه شرکت ها در قانون تجارت عبارتند از:
- شرکت های سهامی (منظور شرکت های سهامی عام و سهامی خاص است)
- شرکت با مسئولیت محدود
- شرکت تضامنی
- شرکت های مختلط (که خود شامل شرکت های غیرسهامی و مختلط سهامی می شود)
- شرکت نسبی
- شرکت تعاونی تولید و مصرف
سهام در شرکت های ثبت شده
سهم مفرد سهام است و عبارت است از اجزایی که سرمایه آن شرکت را تشکیل می دهند. ذکر این مورد نیز مهم است که داشتن سهم، مالکیت مشاعی بر سرمایه ایجاد نمی کند، مگر به هنگام انحلال شرکت مذکور.
به اعضای شرکت در شرکت های سهامی و تعاونی سهامدار اطلاق می شود. اعضای شرکت به عنوان مالکان دارایی آن شناخته نمی شوند، بلکه به صورت صرف به نسبت سهم های خود، دارای حقوقی نسبت به آن شرکت خواهند بود. سهامداران نسبت به شرکت ها دارای حقوق و تعهداتی هستند که میزان این مسئولیت بسته به نوع شرکت ها دارای تفاوت هایی است.
سرمایه (Capital) در علوم اقتصاد، عبارت از حق صاحبان یک موسسه نسبت به باقیمانده دارایی موسسه ذکر شده است. در علم نیز، حقوق مالی بنا به تعریف عبارت از وثیقه بستانکاران شرکت یا حق صاحبان یک موسسه نسبت به باقیمانده دارایی موسسه مذکور، البته پس از انحلال یا تصفیه آن موسسه است. در علم مالی نیز سرمایه را دارایی استفاده شده جهت تولید ثروت بیشتر یا ایجاد و توسعه یک کسب و کار نو می دانند.
هیئت مدیره، هیئتی است حداقل سه نفره که کار اداره شرکت را عهده دارند. اعضای هیئت مدیره به طور الزام نباید از سهامداران شرکت باشند. مدیرعامل به وسیله هیئت مدیره شرکت است که عزل و نصب می شود.
مراحل ثبت شرکت ها و موسسات ثبت شرکت
از جمله مواردی که پیش از ثبت شرکت، در سایت اداره کل ثبت شرکت ها می بایست از آن اطلاع یافت، مدت و موضوع فعالیت، نشانی، میزان سرمایه، نام شرکا، سمت آن ها، سهام هر کدام از شرکا و اساسنامه است.
برای ثبت یک شرکت، پس از آگاهی اوليه ای که در خصوص آن حاصل شد، بايد در اولین مرحله، مدارك لازم را جمع آوری نمود. از جمله مدارك بسيار مهم برای شروع ثبت در یک شركت، مدارك هویتی اشخاص است.
مدارک هویتی مورد نیاز جهت ثبت شرکت:
- رونوشت هایی از شناسنامه و كارت ملی افراد
- گواهی عدم سوء پيشينه (كه این مورد از طريق كد ملی استعلام می شود)
سپس با مراجعه به سایت اداره کل ثبت شرکت ها در سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، ثبت نام و تکمیل فرم های مربوطه آغاز می شود.
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با وظایف حقوقی و ساختار عملکرد مستقل، از زیرمجموعه های قوه قضائیه است. در ادامه نیز، باید نام شرکت را كه بسيار حائز اهميت است تعیین نمود. بدین منظور در فرم نام و شخص حقوقی که در وبسایت وجود دارد، به ترتیب اولویت 5 نام پیشنهادی وارد می شود. پس از وارد كردن اسم و انجام اين پروسه به صورت صحیح و دقیق، باید مدت و موضوع فعالیت، نشانی و سرمایه شرکت مورد نظر نیز وارد و مشخص شود.
البته موضوع فعاليت شركت از موارد بسيار مهمی است و می بايست پیش از اقدام به ثبت شركت، زمينه كاری شرکت مشخص شود. آينده تجاری یک شرکت به اين كه چقدر زمينه و موضوع كاری آن درست انتخاب شده باشد و با آگاهی، دانش و تخصص پيش رود، بسیار وابسته است.
گام بعدی تعیین سمت های شركت است که می بایست مشخص شوند:
- مديرعامل
- رئيس هيئت مديره
- نائب رئيس هيئت مديره
- عضو هيئت مديره
- نام های شرکا و سهام هر یک از آن ها
همچنین اگر شرکت، شعبی نیز دارد باید مشخصات آن نیز درج گردد.
لازم به یادآوری است که تمامی مراحل فوق الذکر را می توان با كمك مشاورين مجرب و وكلای شرکت ها و موسسات ثبت شرکت در كوتاه ترین زمان ممكن انجام داد.
پس از تایید اطلاعات، باید اساسنامه و شرکتنامه نیز در سایت بارگذاری شود. اساسنامه و شرکتنامه پیش فرض هایی دارند که می بایست تکمیل شوند و سپس تصویر برابر اصل شده آن ها در سایت یا وبگاه بارگذاری گردد. پس از ثبت و تایید تمام مدارک، با چاپ آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی، کارهای ثبت شرکت به پایان می رسد.
سؤالات احتمالی:
1. اساسنامه ای که در ثبت شرکت عنوان می شود، به چه معناست؟
اساسنامه یک شرکت در راهبری شرکتی عبارت از سندی است که همراه با تفاهم نامه (البته در مواردی که این تفاهم نامه وجود دارد) سیاست گذاری های یک شرکت را تشکیل می دهد.
2. مالکیت یگانه در یک کسب و کار چگونه است؟
مالکیت یگانه یکی از انواع کسب و کارهاست که در آن به طور پیش فرض، موسس یک کسب و کار علاوه بر آن که مالک تمام آن است، مسئولیت کلیه بدهی ها و مالیات ها هم برعهده مالک است.
3. مقصود از هیئت مدیره در ثبت شرکت ها چه کسانی هستند؟
هیئت مدیره یا گروه راهبران، یک شوراست که متشکل از اعضای انتخاب شده یا انتصاب شده می باشد که وظیفه سیاست گذاری و تصمیم گیری کلان آن سازمان را عهده دارد. یکی از وظایف اصلی هیئت مدیره، انتصاب مدیرعامل و نظارت بر عملکرد وی می باشد.
4. اساسنامه یک شرکت تعیین کننده چه مواردی است؟
در یک اساسنامه سهم شریکان، مسئولیت های مدیران، نوع کسب و کاری و فعالیت هایی که باید تعیین شود، نحوه نظارت سهامداران بر هیئت مدیره و در حالت کلی، قوانین و ارتباطات داخلی شرکت ها تعیین می شود.
5. برای شروع یک کسب و کار چند روش وجود دارد؟
در حالت کلی سه روش راه اندازی کسب و کارها از صفر، خرید کسب و کار موجود از شخص دیگری و نمایندگی یا حق امتیاز (فرانشیز) سه شیوه آغاز کسب و کارها و تجارت است.