طبق ماده 4 لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت سهامی عام شرکتی است که در آن موسسین قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند و این، ویژگی عمده این شرکت ها می باشد. مسئولیت شرکا محدود به همان میزان مبلغ اسمی سهام می باشد. مبلغ اسمی در مقابل مبلغ رسمی قرار دارد که عبارتست از ارزش روز هر سهم خریداری شده.

تشکیل شرکت سهامی عام:

برای تشکیل شخصیت های حقوقی اعم از اشخاص حقوق عمومی (سازمان های دولتی) و یا اشخاص حقوق خصوصی (شرکت های تجارتی) مقررات و شرایط خاصی وجود دارد. قانون تجارت در آغاز مقررات مربوط به شرکت های تجارتی شرایط تشکیل آن ها را مقرر کرده است. تشکیل شرکت های سهامی عام به لحاظ اهمیت، مشمول مقررات خاص و نسبتاً زیادی است.

اقدامات مقدماتی:

شرکت سهامی مهمترین نوع شرکت تجارتی است. زیرا انجام پروژه های بزرگ صنعتی، تجارتی مثل سدها، شهرک ها، آسمان خراش ها و کارخانه های بزرگ خودرو، هواپیما و کشتی سازی جز از طریق تشکیل شرکت های سهامی میسر نیست. زیرا اولاَ انجام این گونه پروژه ها نیاز به سرمایه انبوهی دارد که معمولاَ از طریق سرمایه های خصوصی امکان پذیر نیست. ثانیاَ تعداد شرکا در این شرکت ها زیاد و در نتیجه میزان سرمایه گذاری هر فرد نوعاَ خیلی زیاد نیست و ثالثاَ میزان خطر، در صورت ورشکستگی برای هر شریک غیر قابل جبران نیست زیرا مسئولیت شرکا فقط محدود به سهام آنان در شرکت است.
برای تشکیل یک شرکت سهامی عام مقدماتی به شرح زیر لازم است:

1- وجود تعدادی افراد علاقمند. این افراد ممکن است به علت تخصص یا استفاده از سرمایه خود و یا بالاخره علاقه مندی به امور تجارتی فکر تشکیل یک شرکت تجارتی را در فکر خود طرح ریزی کنند. مثلاَ شخصی دارای امتیاز تاسیس یک کارخانه داروسازی است یا در یک رشته خاصی تخصص دارد و از این قبیل ولی سرمایه کافی برای استفاده و اجرای آن ندارد. در این صورت با چند نفر دیگر که به نحوی می توانند با او همکاری داشته باشند فکر خود را مطرح و درصدد تشکیل یک شرکت بر می آیند. این افراد از نظر قانون "موسسین" شرکت محسوب می شوند.

2- تعهد و تامین حداقلی از سرمایه شرکت به وسیله موسسین. موسسین باید حداقل بیست درصد سرمایه شرکت را "تعهد" کرده و حداقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را نقداَ بپردازند.

در شرکت سهامی عام، نوعاَ به علت طولانی بودن عملیات اجرایی و عدم نیاز به تمام سرمایه در موقع تشکیل، قانون لزومی برای پرداخت تمام سرمایه ی شرکت به وسیله ی شرکا نمی بیند. به همین دلیل مقرر داشته است موسسین باید اقلاَ بیست درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و حداقل 35% آن نقداَ پرداخت شود. مثلاَ اگر سرمایه شرکتی ده میلیون ریال باشد تعهد پرداخت دو میلیون ریال باید به وسیله موسسین انجام شده و از این مبلغ هفتصد هزار ریال نقداَ در یکی از بانک ها در حسابی که به نام "شرکت در شرف تاسیس" باز می گردد تودیع گردد(ماده 6) ممکن است، سرمایه یک یا چند نفر از موسسین به جای پول نقد به صورت غیر نقد مثل زمین، خودرو، کارخانه یا امتیاز خاصی باشد. در این صورت به طریق زیر عمل می شود:

طبق تبصره ماده 6 لایحه اصلاحی"هر گاه قسمتی از تعهد موسسین به صورت غیر نقد باشد باید عین آن یا مدارک مالکیت آن را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده است تودیع ...نمایند".

3-تقدیم اسناد مربوطه به اداره ثبت شرکت ها جهت انجام امور مقدماتی ثبت شرکت سهامی عام:
پیش نویس اساسنامه و اعلامیه پذیره نویسی ،رسید تعهد و پرداخت سرمایه به وسیله موسسینن به ضمیمه اظهارنامه باید به مرجع ثبت شرکت ها تقدیم شود.مرجع ثبت شرکت ها بعد از ملاحظه ی اظهارنامه و ضمایم آن اگر ایراد قانونی در آن مشاهده نکرد اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی را صادر خواهد کرد.

4-انتشار اعلامیه پذیره نویسی:
همان طور که گفتیم، در شرکت های سهامی عام مقداری از سرمایه به وسیله غیر موسسین تامین می گردد.
طریقه تامین این مقدار از سرمایه با انتشار اعلامیه پذیره نویسی انجام می شود. پذیره نویسی عبارت است از تعهد خرید و پرداخت مبلغ یک یا چند سهم از طرف افراد غیر موسس و پرداخت مبلغی از آن به صورت نقد.
موسسین جهت تشکیل شرکت ملزم به اموری بشرح ذیل می باشند:

1-اخذ اظهارنامه ثبت شرکت سهامی عام باید از اداره ثبت شرکت ها که با قید تاریخ به امضای کلیه موسسین برسد و موضوعات زیر در آن ذکر شده باشد.
2-تهیه و تنظیم طرح مقدماتی اساسنامه
3-موسسان باید 20 % سرمایه شرکت را خودشان تعهد کنند و لااقل 35 % از مبلغ تعهد شده را در حسابی به نام حساب شرکت در شرف تاسیس نزدیکی از بانک ها و در صورتی که تمام یا قسمتی از سرمایه به صورت غیر نقدی باشد عین یا مدارک آن را در بانک بسپارند و از بانک گواهی نامه دریافت نمایند.
4-تهیه و تنظیم طرح اعلامیه پذیره نویسی که به امضای کلیه موسسین رسیده باشد.
5-تحویل اظهارنامه و طرح اساسنامه و طرح اعلامیه و گواهی بانک به مرجع ثبت شرکت ها و دریافت رسید.
6-انتشار طرح اعلامیه پذیره نویسی در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت را تا قبل از تشکیل مجمع عمومی موسس در آن چاپ می کنند و قرار دادن آن در بانکی که تعهد سهام نزد آن صورت می گیرد در معرض دید علاقه مندان.

در اعلامیه شعبه بانک و شماره حسابی تعیین شده است که اشخاص می توانند تا تاریخ معین مراجعه کرده و تعدادی ورقه سهام خریداری کنند، پس از گذشت مهلت فوق موسسان ظرف مدت (حداکثر) یک ماه به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی کرده و پس از احراز اینکه تمام سرمایه تعهد شده و لااقل 35 % آن پرداخت شده است تعداد سهام هر یک از متعهدین را تعیین و مجمع عمومی موسس را دعوت می کنند.

مراحل ثبت شرکت سهامی عام:

-یک طرح اظهارنامه یا اساس نامه که توسط تمامی موسسین امضا شده تهیه شود.
-حدود 20 درصد از سرمایه در شرکت و 35 درصد در یکی از بانک ها و به حساب شرکت گذاشته شود.
-یک مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار گرفته شود.
-یک اعلامیه پذیره نویسی تهیه شود که حداقل در دو روزنامه کثیرالانتشار منتشر و در بانک دارنده حساب شرکت در معرض عموم قرار گیرد.

مدارک لازم برای ثبت شرکت سهامی عام:

مرحله اول: (مرحله تشکیل و تحصیل اجازه پذیره نویسی)
-1 دو نسخه طرح اعلامیه پذیره نویسی که بایستی به امضاء کلیه موسسین رسیده باشد.
2-دو نسخه اظهارنامه ی تکمیل شده
3-دو نسخه طرح اساسنامه تکمیل شده
4-تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت موسسین
5-اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت سرمایه (حداقل 35% از 20 % سرمایه تعهد شده)
6-اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد.
7-اصل مجوز اولیه از سازمان بورس و اوراق بهادار
8-تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت نام پیشنهادی های و همچنین فیش واریزی مربوطه

مرحله دوم:( مرحله ایجاد و ثبت شرکت های عام سهامی)
1-دو نسخه اساسنامه که به تصویب مجمع عمومی موسس رسیده باشد.
2-دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین متضمن تصویب اساسنامه تعیین،اعضاء هیئت مدیره،انتخاب بازرسان و روزنامه های کثیرالانتشار
3-دو نسخه صورتجلسه هیات مدیره
4-اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت حداقل 35% سرمایه شرکت(در صورتیکه قسمتی از سرمایه موسسین بصورت غیر نقدی باشد)
5-اصل مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار(مجوز ثانویه)

نتیجه عدم ثبت شرکت سهامی عام:

با وجود آنکه شرکت قبل از ثبت در مرجع ثبت شرکت ها ایجاد می شود و شخصیت حقوقی پیدا می کند، ثبت شرکت در کارکرد آن نقش عمده ای دارد. در واقع، تا شرکت ثبت نشود نمی تواند برخی از اعمال حقوقی را انجام دهد:

اولاًَ تا وقتی که شرکت به ثبت نرسیده صدور ورقه سهم یا گواهینامه موقت سهم ممنوع است. در صورت تخلف امضاکنندگان مسئول جبران خسارات اشخاص ثالث خواهند بود(ماده 28 لایحه قانونی 1347)؛

ثانیاًَ انتشار اوراق قرضه ممکن نیست، مگر وقتی که کلیه سرمایه ثبت شده شرکت تادیه شده و دو سال تمام از تاریخ ثبت شرکت گذشته و دو ترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد(ماده 55 لایحه قانونی 1347)؛

ثالثاًَ استفاده از وجود تادیه شده به نام شرکت های سهامی در شرف تاسیس ممکن نیست، مگر پس از به ثبت رسیدن شرکت (ماده 22 لایحه قانونی 1347).

در هر حال، اگر شرکت ظرف شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مذکور در ماده 6 این قانون به ثبت نرسد، موسسان و پذیره نویسان می توانند به بانکی که پذیره نویسی نزد آن صورت گرفته است مراجعه کنند و تعهد نامه و وجوه پرداختی خود را مسترد دارند(ماده 19 لایحه قانونی 1347)

بجز تضییقات مذکور، شرکت سهامی از زمان تشکیل و قبل از به ثبت رسیدن دارای حقوق و تعهداتی است که قانون برای آن معین کرده است؛ در نتیجه مدیران شرکت به محض انتخاب شدن و قبول سمت خود می توانند از اختیاراتی که قانون به آن ها اعطا کرده استفاده کنند. از جمله اینکه می توانند بلافاصله پس از تشکیل شرکت، رئیس هیات مدیره و احیاناَ مدیر عامل شرکت را انتخاب کنند. چنین انتخابی لازم است، چه رئیس هیات مدیره یا مدیر عامل باید شرکت را به ثبت برسانند. با توجه به اینکه شرکت پس از ایجاد،شخصیت حقوقی پیدا می کند، مدیران می توانند در مجامع عمومی عادی و فوق العاده نیز تصمیم گیری کنند. آنان می توانند در مجامع عمومی عادی و فوق العاده نیز تصمیم گیری کنند و از جانب شرکت معاملاتی انجام دهند، از جمله اجاره مسکن، استخدام کارمند و خرید لوازم اداری و ماشین آلات.

بیشتر بخوانید:
- استعلام شماره ثبت شرکت

چنانچه قصد دارید شرکتتان را به ثبت برسانید، همکاران مجرب ما در موسسه ثبت شرکت فکر برتر با افتخار آماده ی ارائه ی خدمات به شما متقاضیان محترم می باشند. 42143-021
ثبت شرکت فکر برتر؛ نامی که می شناسید و به آن اطمینان دارید