رکن اداره کننده و به عبارت دیگر قوه مجریه شرکت های سهامی اعضای هیات مدیره آن هستند. سهام داران با انتخاب اعضای هیات مدیره و اعتماد به حسن عملکرد و درایت آنان سرمایه های خود را به شرکت می سپارند و آنان نیز با بهره گیری از هوش و خلاقیت خود پس از انقضای سال مالی سود مناسبی عاید شرکت و سهام داران می کنند.
به موجب ماده 118 لایحه قانون تجارت، هیات مدیره به عنوان مدیر شرکت و یکی از ارکان اداره شرکت از اختیارات عام برخوردار است. اختیارات عام ، بدین معنااست که هیات مدیره هر عملی را که لازم بداند، می تواند برای اداره شرکتت انجام بدهد مانند آن که هر قرارداد خرید و فروشی را با هر مقدار که لازم باشد منعقد کند.
در مورد تعداد اعضای هیات مدیره در شرکت های سهامی خاص قانون ساکت است ولی در مورد شرکت های سهامی عام ماده 107 " لایحه " انتخاب حداقل پنج نفر را الزامی می داند.

• تصدی پست های خالی هیات مدیره بر اثر فوت ، استعفا ، سلب شرایط

ممکن است برخی پست های مدیریتی شرکت به دلایلی مانند فوت ، استعفا ( ارادی یا اجباری طبق ماده 115 لایحه ) یا سلب شرایط ( شرایط مقرر در ماده 111) خالی بماند.
در این شرایط یا مدیران باقی مانده برابر با حداقل قانونی هستند یا خیر. مثلاَ در شرکت سهامی خاص 5 مدیر وجود دارند که 2 نفر از آنان استعفا می دهند، چون تعداد باقی مانده برابر با حداقل تعداد قانونی در شرکت سهامی خاص می باشد مشکلی بروز نمی کند. اما اگر تعداد هیات مدیره در شرکت سهامی خاص از 3 نفر یا در شرکت سهامی عام از 5 نفر پایین تر بیاید شرایط فرق می کند.
پس از آن باید دید شرکت عضو علی البدل دارد یا خیر. اگر عضو علی البدل داشت، مطابق مقررات اساسنامه پست های خالی را تصاحب می کنند. اگر اساسنامه ساکت بود به ترتیبی که مجمع عمومی تعیین می کند، پست های خالی را تکمیل می کنند. مشکل اصلی جایی به وجود می آید که یا عضو علی البدل انتخاب نشده یا اینکه اعضای علی البدل، کفایت پست های خالی هیات مدیره را ننمایند. در این شرایط، مدیران باقیمانده باید مجمع عمومی عادی شرکت را بلافاصله برای انتخاب مدیران جدید دعوت کنند.
اگر همه مدیران فوت کنند یا استعفا دهند یا شرایط مدیریت را از دست بدهند و یا اینکه مدیران باقیمانده از دعوت مجمع عمومی برای انتخاب مدیران سرباز زنند، بازرس پس از درخواست هر ذینفع مکلف به دعوت از مجمع عمومی می باشد.
نکته : در ماده 113 لایحه ، اشاره به دعوت از مجمع راساَ توسط بازرسان نشده است بلکه دعوت باید با تقاضای ذینفع باشد. اما در ماده 91 لایحه ، بازرس راساَ مکلف به دعوت از مجمع عمومی است.
به طور کلی در تکمیل اعضای هیات مدیره می توان گفت :
- اعضای علی البدل داریم :
1. جایگزینی به ترتیب مقرر در اساسنامه 2. سکوت اساسنامه : جایگزینی به ترتیب مقرر توسط مجمع عمومی عادی
- اعضای علی البدل نداریم :
دعوت از مجمع عمومی عادی توسط مدیران باقی مانده و اگر از دعوت خودداری کنند : دعوت بازرس از مجمع عمومی به تقاضای هر ذینفع

• انقضاء مدت ماموریت مدیران

چنانچه مدت مدیریت مدیران منقضی شود، باید مجمع عمومی برای انتخاب اعضای جدید دعوت شود و تا زمانی که این اقدام انجام نشود، هیات مدیره سابق به کار خود ادامه می دهد و مسئول اداره شرکت خواهد بود. در این صورت، اختیارات هیات مدیره محدود نمی شود. مثلاَ باز هم هیات مدیره می تواند مجمع عمومی را دعوت کند یا برای شرکت معامله منعقد کند.
استمرار مدیریت مدیران به حکم ماده 136 لایحه ، تکلیف ارکان دعوت از مجامع عمومی را برای انتخاب مدیر جدید ساقط نمی کند. چنانچه ارکان دعوت از مجامع یعنی هیات مدیره و بازرس به تکلیف دعوت خود عمل نکنند، هر ذینفع می تواند دعوت مجمع عمومی عادی را به منظور انتخاب مدیران جدید از مرجع ثبت شرکت ها بخواهد. در ماده 136 لایحه ، تقاضای هر ذینفع از مرجع ثبت شرکت ها کفایت می کند.