نسبت در لغت به معنای خویشی و قرابت، تعلق و ارتباط بین دو چیز، پیوستگی میان دو شخص یا دو چیز، همانندی بین علاقات اشیاء یا کمیت، بالنسبه، به طور نسبت و به طور قیاس با نظایر خود است.
شرکت نسبی مختص قانون ایران است چنین شرکتی در اروپا وجود ندارد و چنانچه به طریق دیگری ترجمه شود با شرکت مسئولیت محدود اشتباه خواهد شد این شرکت با عقد شرکت در قانون مدنی ایران مطابقت دارد یعنی اگر شرکت مدنی با جنبه غیرتجاری ایجاد گردد اجباراَ باید به صورت نسبی درآید زیرا با اصول فقه اسلامی مطابقت دارد.
ماده 183 قانون تجارت شرکت نسبی را چنین تعریف نموده است :
شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجاری در تحت اسم مخصوصی بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته.
در شرکت نسبی که یکی از شرکت های اشخاص محسوب است و بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل می شود هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذاشته مسئولیت دارد. در این نوع شرکت قانونگذار از کلمه " میزان سهم " یا " میزان سرمایه " استفاده ننموده است بلکه از کلمه " نسبت " استفاده نموده است.

• شرایط انتخاب اسم شرکت نسبی

وفق ماده 184 قانون تجارت برای انتخاب اسم شرکت شرایط ذیل باید رعایت شود :
در اسم شرکت نسبی عبارت " شرکت نسبی " باید ذکر شود.
در اسم شرکت نسبی لااقل اسم یک نفر از شرکاء باید ذکر شود در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده عبارتی از قبیل " و شرکاء " یا " و برادران " ضروری است.

• شرایط تشکیل شرکت نسبی

وفق ماده 118 قانون تجارت، شرکت نسبی و تضامنی مانند شرکت با مسئولیت محدود، زمانی تشکیل می شوند که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیرنقدی تقویم و تسلیم شده باشد.
به موجب ماده 122 قانون تجارت، تقویم آورده های غیرنقدی در شرکت های تضامنی و نسبی مانند با مسئولیت محدود با تراضی تمام شرکا انجام می پذیرد و در این شرکت نیز ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری الزامی نمی باشد. در شرکت های تضامنی و نسبی، " سرمایه نقدی تعهد شده برای شرکت حتماَ باید با پول پرداخت گردد و پرداخت توسط سفته یا چک پرداخت تلقی نمی شود مگر آن که سفته یا چک، نقد شده به حساب شرکت واریز شود ".  
بنابراین شرایط تشکیل شرکت به شرح ذیل است :
1- تمام سرمایه نقدی شرکت تادیه شده باشد.
2- تمام سهم الشرکه غیرنقدی قبلاَ به تراضی تمام شرکاء تقویم و تسلیم شده باشد.
شرکت نسبی که از جمله شرکت های اشخاص است دارای مقرراتی شبیه شرکت تضامنی است و برای تشکیل این شرکت عیناَ مقررات شرکت تضامنی جاری است.
با توجه به ماده 185 قانون تجارت که ماده 120 همان قانون را مجری در شرکت های نسبی دانسته است شرکاء باید لااقل یک نفر را از میان خود یا از خارج به سمت مدیری معین نمایند تا اداره شرکت را به عهده بگیرد که البته با به کار بردن کلمه " لااقل " به نظر می رسد انتخاب بیش از یک مدیر جایز می باشد.
ماده 132 قانون تجارت :
" اگر در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه ی شرکاء کم شود مادام که این کمبود جبران نشده تادیه هر نوع منفعت به شرکاء ممنوع است ".
اما مادتین 132 و 133 قانون تجارت در مورد ضررهای وارده به شرکت قاعده عکس را مقرر نموده که اگر در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه شرکاء کم شود مادام که این کمبود جبران نشده تادیه هر نوع منفعت به شرکاء ممنوع است. در این صورت جز در مورد استثنایی، هیچ یک از شرکاء را شرکت نمی تواند به تکمیل سرمایه ای که به علت ضررهای وارده کم شده است ملزم کرده و یا او را مجبور نماید بیش از آن چه که در شرکت نامه مقرر شده است به شرکت سرمایه دهد.
با عنایت به ماده 185 قانون تجارت که ماده 119 قانون تجارت را مجری در شرکت های نسبی دانستند منافع به نسبت سهم الشرکه بین شرکاء تقسیم می شود مگر آن که شرکت نامه غیر از این ترتیب را مقرر دانسته باشد که با این وصف بین شرکت نسبی با شرکت تضامنی از این بابت تفاوتی وجود ندارد.

• مدارک لازم برای ثبت شرکت نسبی:

1- دو نسخه شرکتنامه ی تکمیل شده
2- دو نسخه تقاضانامه ی تکمیل شده
3- دو نسخه اساسنامه ی تکمیل شده
4- تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت
5- اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد.
6- تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت کلیه شرکا ،مدیران و هیات نظار(در مواردی که تعداد شرکا بیش از دوازده نفر باشد)
7- اصل گواهی عدم سوپیشینه جهت اعضاء هیات مدیره،مدیر عامل
8- دو نسخه صورتجلسه ی مجمع عمومی موسسین
9- دو نسخه صورتجلسه ی هیات مدیره
10- اصل وکالتنامه ی وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.
به این نکته مهم توجه داشته باشید که بنا بر قانون : ثبت شرکت به عنوان اقدام نهایی  تاسیس شرکت زمانی صورت می گیرد که طبق ماده 197 قانون تجارت به آگهی در یکی از روزنامه های کثیر الا نتشار شود تا شرکت به رسمیت شناخته شود.