طبق ماده 41 ق- ث- ا- ط- ع: " هر ذینفع می تواند از دادگاه خاص ( شعب خاص دادگاه عمومی تهران ) ابطال ثبت علامت را درخواست نماید. در این صورت باید ثابت کند مفاد بند ( الف ) ماده ( 30 ) و ماده ( 32 ) این قانون رعایت نشده باشد..." و ماده 43 همین قانون می گوید : " علاوه بر موجبات ابطال مذکور در ماده (41)، هر گاه خواهان ثابت کند که مالک علامت ثبت شده، از آن به تنهایی و یا بر خلاف ضوابط مندرج در ذیل ماده ( 42) از آن استفاده کرده و یا اجازه استفاده از آن را صادر می کند یا به نحوی از علامت جمعی استفاده کند یا اجازه استفاده از آن را بدهد که موجب فریب مراکز تجاری یا عمومی نسبت به مبدا و یا هر خصوصیت مشترک دیگر کالا و خدمات مربوط گردد، دادگاه علامت جمعی را باطل می کند ".

در زمینه لغو علامت ثبت شده، ماده 41 مذکور می گوید : " هر ذینفع که ثابت کند مالک علامت ثبت شده، شخصاَ یا به وسیله شخصی که از طرف او مجاز بوده است، آن علامت را حداقل به مدت 3 سال کامل از تاریخ ثبت تا یک ماه قبل از تاریخ درخواست ذینفع استفاده نکرده است، می تواند لغو آن را از دادگاه تقاضا کند. در صورتی که ثابت شود قوه قهریه مانع استفاده از علامت شده است، ثبت علامت لغو نمی شود ".
با توجه به مفاد مواد 41 و 43 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری، علامت ثبت شده تجاری در موارد ذیل قابل ابطال و لغو است :
1- اگر علامت ثبت شده، توان تمایز بخشی با کالا و خدمات مشابه را نداشته باشد.
2- خلاف نظم عمومی یا اخلاق حسنه و موازین شرعی باشد.
3- اگر علامت گمراه کننده باشد. یعنی مراکز تجاری یا ذهن عمومی را به ویژه در مورد مبدا جغرافیایی کالا یا خدمات یا خصوصیات کالا و خدمات گمراه کند.
4- اگر علامت عین یا تقلید نشان نظامی، پرچم و سایر نشان های مملکتی یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمان های بین الدولی یا سازمان هایی که تحت پوشش کنوانسیون های بین المللی تاسیس شده اند، باشد امثال آن، بدون اخذ اجازه از مرجع ذی ربط
5- اگر علامتی تقلید از عین یا به طرز گمراه کننده ای شبیه یا ترجمه یک علامت یا یک نام تجاری دارای اشتهار علمی باشد. به عبارت دیگر انتخاب علامت تقلیدی به منظور بهره برداری در تولید کالا یا ارائه خدماتی مشابه کالا یا خدماتی باشد که با علامت اصلی دارای شهرت و معرفیت در ایران، تولید یا ارائه می گردد.
6- اگر علامت ثبت شده عین علامتی باشد که قبلاَ به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب یا گمراهی شود.
7- اگر علامت ثبت شده عین یا شبیه علامتی باشد که قبلاَ برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروفیت پیدا کرده باشد، مشروط بر آن که عرفاَ میان استفاده از علامت تقلیدی و علامت معروف ارتباط وجود داشته باشد و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد کند.

8- استفاده انحصاری و تنهایی مالک از علامت جمعی و یا بدون اطلاع دادن به اداره مالکیت صنعتی از هر گونه تغییر در ضوابط و شرایط قانونی که در مواد 31 تا 41 ق- ث- ا- ط- ع پیش بینی شده است، از علامت جمعی ثبت شده شخصاَ استفاده کند یا اجازه استفاده از آن را به دیگران بدهد که موجب فریب مراکز تجاری یا عمومی نسبت به مبدا و یا هر خصوصیت مشترک دیگر کالا و خدمات مربوط گردد.
9- استفاده نشدن از علامت ثبت شده حداقل به مدت سه سال. اگر علامت ثبت شده شخصاَ یا به وسیله شخصی که از طرف او مجاز بوده است، آن علامت را حداقل به مدت سه سال کامل از تاریخ ثبت تا یک ماه قبل از تاریخ درخواست ذینفع، استفاده نکرده باشد و این امر در دادگاه اثبات شود به شرط آن که سبب عدم استفاده از علامت، قوه قاهره نباشد، دادگاه گواهی نامه علامت ثبت شده را لغو خواهد کرد.
بنابراین، هر گاه مارک ثبت شده فاقد شرایط قانونی باشد و یا ضوابط قانونی در ثبت آن رعایت نشده باشد، به تقاضای دادستان و به موجب رای دادگاه گواهی نامه مارک ابطال خواهد شد.
به طور مثال اگر مارک ثبت شده، توانایی تمایز بخشی کالا یا خدمات موضوع مارک را از کالا یا خدمات مشابه نداشته باشد یا نتواند کالا یا خدمات مورد نظر را به عموم و مشتریان، معرفی کند یا مارک و علامتی بر خلاف نظم عمومی و یا اخلاق حسنه باشد، قابل ابطال است و اگر مارک ثبت شده به حقوق قبلی دیگری لطمه وارد کند، اعم از این که شخص متضرر قبلاَ مارک یا علامتی را به ثبت رسانده باشد یا با توجه به ماده 6 مکرر کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی، جزء علائم مشهور بوده و در اثر استعمال مکرر، معروفیت لازم پیدا کرده باشد و یا مارک ثبت شده جدید، خطر گمراهی عمومی و فریب مصرف کنندگان در خرید کالای مشابه و یا استفاده از خدمات هم ردیف را در برداشته باشد ، در این گونه موارد، ذینفع حق دارد علیه صاحب مارک جدید، اقامه دعوی کند و ابطال آن را خواستار شود که دادگاه بعد از رسیدگی و احراز حقانیت خواهان ، حکم ابطال مارک موضوع دعوی را صادر خواهد کرد.
برای ابطال یا لغو گواهی علامت ثبت شده نیاز به تقدیم دادخواست دارد.
دادخواست ابطال طبق ماده 47 آیین نامه اجرایی باید دارای ضمائم ذیل باشد :
1- اصل یا رونوشت مصدق کلیه اسناد و مدارک مثبت ادعای ابطال
2- رسید مربوط به پرداخت ودیعه تسلیم دادخواست به دادگاه به شرح مذکور در جدول هزینه ها
3- وکالت نامه ، در صورتی که دادخواست توسط وکیل تسلیم شود.
طبق بند 16 جدول شماره 3 ضمیمه شماره یک آئین نامه اجرایی، مبلغ ودیعه بابت تسلیم دادخواست ابطال به وسیله شخص حقیقی 000/000/3 ریال و شخص حقوقی 000/500/ 4 ریال تعیین شده است که محل ایراد است، زیرا این گونه امور نیاز به تصویب قانون دارد و با آئین نامه، نمی توان چنین تکلیفی را به خواهان تحمیل کرد. لذا دادگاه مکلف به اجرای آن نخواهد بود و قابل ابطال از طریق دیوان علامت نیز می باشد .
ابطال بخشی از علامت یا ابطال ثبت نسبت به بعضی از کالاها و یا خدمات ثبت شده نیز مطابق با ضوابط مذکور به عمل خواهد آمد.
آراء دادگاه در مورد ابطال علامت ثبت شده با توجه به این که خواسته دعوی غیر مالی است طبق بند ب ماده 331 ق. آ. د. م قابل تجدید نظر است ولی با توجه به ماده 367 ق. آ. د. م قابل رسیدگی فرجامی نیست.
طبق ماده 148 آیین نامه اجرایی قانون ثبت علائم و اختراعات، رای قطعی باید به مرجع ابلاغ گردد تا مرجع ثبت مطابق حکم دادگاه مراتب ابطال را در دفتر مربوط درج کرده و مراتب را در روزنامه رسمی آگهی نماید.
رای دادگاه ممکن است ناظر به ابطال تمام گواهی نامه علامت ثبت شده یا قسمتی از علامت یا نسبت به بعضی از کالاها و خدمات یک علامت باشد.
آگهی مربوط به ابطال، بر اساس مفاد رای دادگاه با درج مواد ذیل منتشر خواهد شد :
1- ذکر علامت و شماره تاریخ ثبت آن ؛
2- اشاره به ابطال بخشی از علامت یا ایم که علامت به طور کامل یا در ارتباط با بعضی از کالاها و یا خدمات ابطال شده ؛
3- اعلام عدم اعتبار گواهی نامه ایکه به موجب رای نهایی دادگاه باطل شده است.
هزینه آگهی مزبور به عهده محکوم له می باشد. وی می تواند هزینه مذکور را جزء خسارت از محکوم علیه مطالبه نماید.
نظر به این که علائم صنعتی، تجاری و خدماتی، در رشد و گسترش فعالیت های اقتصادی و معرفی تولیدات و خدمات و در بازاریابی ملی و بین المللی نقش ویژه ای دارد لذا امروزه در تمام کشورهای بزرگ، خصوصاَ کشورهای پیشرفته و کشورهای در حال پیشرفت جهان به این موضوع توجه خاص به عمل آمده و در زمینه مالکیت و آثار حقوقی این گونه مالکیت ها، ضوابط و مقررات قابل توجهی به وجود آمده است.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره تخصصی رایگان با ما تماس حاصل فرمایید.
با ارائه خدمات حرفه ای کارآمد، در خدمت شما عزیزان خواهیم بود.