کهگیلویه و بویراحمد معروف به " سرزمین آبشارهای خروشان " ، یکی از استان های لرنشین کشور ایران است. این استان از نظر اقتصادی به عنوان قطب کشاورزی و دامپروری شناخته می شود . بعد از دامداری و کشاورزی ، صنایع استخراج نفت گچساران و کارخانه قند یاسوج و مجتمع دنا صنعت یاسوج ( تولید انواع لوله های پلمیری ) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در مجموع، صنایع موجود در این استان به دو گروه تقسیم می شوند که عبارتند از صنایع دستی و ماشینی . بزرگ ترین صنعت موجود استان ، صنعت نفت است. در زمینه معادن نیز این استان دارای معادن بوکسیت ، مس ، فسفات ، گوگرد و غیره است.

هر یک از بخش های اقتصادی، صنعتی ، گردشگری و کشاورزی این استان ، قابلیت ها و فرصت های متعددی برای سرمایه گذاری و تاسیس شرکت در این استان فراهم آورده است به طوری که سالانه 500 شرکت در زمینه های مختلف در این استان به ثبت می رسند.
برای اقدام به تاسیس شرکت، لازم است متقاضیان ثبت ، پیش از هر چیز در رابطه با مراحل ثبت و قوانین رایج بر اداره ثبت شرکت ها اطلاعات و دانش کافی کسب نمایند تا پس از ثبت نمودن شرکت به دلیل ناآگاهی دچار اشتباه و عواقب ناشی از آن نشوند .
در مقاله حاضر تلاش شده تا ضوابط قانونی راه اندازی و ثبت شرکت در کهیگیویه و بویراحمد را مورد بررسی قرار دهیم.
در حقوق ایران شرکت تجاری اقسامی دارد که در قانون تجارت پیش بینی شده است. این شرکت ها عبارت است از : شرکت سهامی ، با مسئولیت محدود ، تضامنی ، تعاونی ، نسبی ، مختلط سهامی و مختلط غیرسهامی .
کلیه شرکت ها دارای شخصیت حقوقی هستند. این شرکت ها از تاریخ ایجاد ، واجد شخصیت حقوقی می شوند ولی شخصیت آن ها هنگامی کامل می شود که طبق مقررات به ثبت برسند. بنابراین ثبت شرکت ، در تشکیل شرکت نقش ندارد لیکن از آن جا که عدم ثبت شرکت موجب مجازات مدیران شرکت و احیاناَ انحلال شرکت خواهد بود، در عمل موسسان شرکت ها می بایست آن ها را به ثبت برسانند.
با ثبت کردن شرکت می توان به امتیازات متعددی دست یافت . از جمله این مزایا و امتیازات عبارت است از:
- انجام فعالیت به طور رسمی و قانونی
- تقسیم مسئولیت بین چند نفر که به عنوان شریک فعالیت می کنند .
- تجمع سرمایه و مهارت های گونانون
- اطمینان و اعتماد بیشتر ارگان ها ، نهادها و دولت به اشخاص حقوقی

- حمایت بسیار گسترده تر دولت از اشخاص حقوقی
- امکان شرکت در مناقصات و مزایدات سایر شرکت ها و ارگان ها
- امکان دریافت نمایندگی رسمی از سایر نهادهای داخلی و حتی خارجی
- اعتماد بیشتر مشتریان به شرکت ها با توجه به اطلاع رسانی و پشتوانه بهتر آن ها
- امکان استفاده و بهره برداری بسیار بیشتر از امتیازات ، اعتبارات و تسهیلات سایر سازمان ها
تکلیف ثبت شرکت ها با مدیران شرکت می باشد. در تهران اداره مربوطه که وابسته به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است و در سایر شهرستان ها اداره ثبت اسنادی که مرکز اصلی شرکت ها در حوزه آن باشد، صلاحیت ثبت شرکت ها را دارد.
برای ثبت شرکت های تجاری، در حال حاضر باید اظهارنامه و ضمائم آن به مرجع مربوطه تسلیم گردد و در اظهارنامه و طرح اساسنامه هر شرکت ذکر نام و نوع شرکت ضروری است. به این ترتیب برای متمایز شدن شرکت های تجاری از یک نوع ، لازم است هر شرکت دارای نام مشخص باشد و با همان نام به ثبت برسد.
نام شرکت تجاری مانند نام تاجر از امتیازات و حق اولویت خاصی برخوردار است، لذا هرگونه استفاده از نام شرکت تجاری ثبت شده از طرف اشخاص ثالث اعم از حقیقی یا حقوقی که این استفاده عرفاَ سبب فریب عموم شود، غیرقانونی تلقی می شود که چنانچه عالماَ و عامداَ انجام گرفته باشد، جرم محسوب گردیده و مجرم علاوه بر جبران خسارات وارده به شرکت متضرر، به پرداخت جزای نقدی از ده میلیون تا پنجاه میلیون ریال یا حبس تعزیری از نود و یک روز تا شش ماه یا به هر دو مجازات محکوم خواهد شد و اگر استفاده کننده از نام شرکت بدون سوء نیت بوده و علم و عمد در این اقدام نداشته باشد، نمی تواند از جریان حیطه لزوم جبران خسارات وارده به متضرر فرار کند زیرا عمل وی را می توان نوعی بی مبالاتی یا بی احتیاطی دانست و او را به پرداخت خسارت وارده محکوم کرد.
ممکن است از نام مستعار یا فانتزی برای نام گذاری شرکت تجاری استفاده شود . در هر صورت ، نام شرکت باید دارای شرایط ذیل باشد :
1) نام یا عنوان از نظر ماهیت یا طریقه استفاده آن خلاف موازین شرعی نباشد.
2) خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه نباشد.
3) موجبات فریب مراکز تجاری یا عمومی را نسبت به ماهیت موسسه یا شرکتی که اسم یا عنوان انتخاب شده معرف آن است ، فراهم نکند.
4) ریشه فارسی داشته باشد.
5) تکراری نبوده و قبلاَ به ثبت نرسیده باشد.
6) در انتخاب نام شرکت حتما باید از اسم خاص استفاده شود .
7) لاتین نباشد.
8) اسم شرکت باید سه سیلاب باشد.
9) اگر نام شما نیاز به مجوز از سازمان هایی دارد حتما قبل از تعیین نام باید مجوز های لازم را اخذ نمایید.
10) استفاده از اسامی شهرها و رنگ ها و اعداد در اسم شرکت مانعی ندارد اما این کلمات جزء اسم شرکت شمرده نمی شوند و اسم شرکت باید غیر از این کلمات شامل سه کلمه باشد.
11) نام محل در اسم شرکت در صورتی مورد تایید اداره ثبت قرار می گیرد که شرکت حاضر در همان حوزه ثبتی به ثبت برسد.
در نام گذاری شرکت های تجاری با توجه به اقسام آن و آثار حقوقی متفاوت انواع شرکت های تجاری، لازم است نوع شرکت نیز مشخص گردد . به طور مثال " شرکت سهامی عام البرز" ولی در نام گذاری بعضی از شرکت ها نظیر شرکت سهامی عام و خاص، نباید از نام یا نام خانوادگی هیچ یک از شرکاء استفاده گردد، زیرا ماهیت شرکت با استفاده از نام یکی از شرکاء به عنوان نام شرکت ، تغییر پیدا خواهد کرد.
ثبت کردن شرکت در ایران تابع طریقه اعلامی است به این معنی که اداره مربوطه با وجود بررسی اجمالی که نسبت به مدارک شرکت به عمل می آورد، به هیچ وجه مسئول صحت مدارک مزبور و صحت اظهارات متقاضیان ثبت نیست و اگر شرکت مخالف قانون تشکیل شده باشد یا اینکه موجباتی برای ابطال شرکت موجود باشد دادستان و هر ذینفعی می تواند ابطال ثبت کردن شرکت را از دادگاه تقاضا کند. ضمناَ باید در نظر داشت که اداره ذکر شده بعد از ثبت راساَ نمی تواند ابطال را اعلام کند و چنانچه تخلفاتی در تشکیل یا ثبت کردن شرکت مشاهده نماید، باید از دادگاه ابطال ثبت را تقاضا نماید.
توجه داشته باشید که :
1) کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از ایرانی و خارجی می توانند در ایران شرکت ثبت نمایند.
2) حداقل سن برای ثبت 18 سال است .
3) دارا بودن سوء پیشینه اشخاص مانعی جهت ثبت کردن شرکت نیست فقط نمی توانند جزء هیئت مدیره، مدیرعامل و یا بازرسین شرکت باشند.
4) همه شرکت های تجاری، پس از مرحله ثبت باید نسبت به پلمپ دفاتر تجاری، انجام امور مالیاتی و اخذ کد اقتصادی اقدام نمایند.
5) کلیه شرکت های هفتگانه تجاری، پس از گذراندن مراحل ثبت و دریافت شماره ثبت برای متقاضیان قابل استعلام می باشند.
شایان ذکر است از میان شرکت های تجاری، شرکت سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود رواج بیشتری دارد . از این رو در ادامه، به ذکر شرایط ثبت شرکت در کهگیلویه و بویر احمد در دو قالب نامبرده می پردازیم .

الف) شرکت با مسئولیت محدود 

شرکت با مسئولیت محدود ، شرکتی است که بین دو یا چند شخص برای امور تجاری تشکیل می شود و در آن، مسئولیت شرکا محدود به سهم آنان در سرمایه شرکت است. حقوق شرکا به صورت سهم الشرکه است و برخلاف سهام در شرکت های سهامی، آزادانه قابل نقل و انتقال نیست.
شرکت با مسئولیت محدود این امتیاز عمده را برای شرکا دارد که مسئولیت آن ها را در عملیات شرکت محدود به آورده آن ها در شرکت می کند. در حقوق ایران ، یک امتیاز عمده دیگر نیز برای شریک در این نوع شرکت وجود دارد و آن این است که در صورت ورشکسته شدن شرکت ، الزاماَ خود شریک ورشکسته اعلام نمی شود ؛ امری که در مورد شرکت های دیگر تجاری صدق می کند.

ویژگی های شرکت با مسئولیت محدود، مطابق قانون تجارت 

* حداقل تعداد شرکا در شرکت با مسئولیت محدود دو نفر خواهد بود. ( م 94 ق. ت )
* حداقل سرمایه با توجه به رویه و حداقل مبلغ دریافت حق الثبت یک میلیون ریال می باشد.
* سعی شود در نام شرکت از نام شرکا استفاده نشود. اسم شریکی که در نام شرکت قید شود. حکم شریک ضامن در شرکت تضامنی را داشته و در بدو امر مسئول پرداخت کلیه قروض و تعهدات شرکت خواهد بود . ( م 95 ق. ت)
* شرکت با مسئولیت محدود وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی و سهم الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد و مدیر عامل اقرار به دریافت کلیه سرمایه نقدی سهم الشرکه غیر نقدی ، نماید و هر شرکت که بر خلاف این ماده تشکیل شود ، باطل و از درجه اعتبار ساقط است. ( م 96 ق. ت)
* در شرکت نامه باید صراحتاَ قید شده باشد که سهم الشرکه غیر نقدی هر کدام به چه میزان تقویم شده است و هر شرکت که بر خلاف این ماده تشکیل شود ، باطل و از درجه اعتبار ساقط است. ( م 97 ق. ت)
* کلیه شرکا نسبت به قیمتی که در حین تشکیل برای سهم الشرکه های غیر نقدی معین شده در مقابل اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی دارند . ( م 98 ق. ت)
* انتقال سهم الشرکه به موجب سند رسمی خواهد بود. ( م 103 ق. ت)
* شرکت به وسیله یک یا چند نفر مدیر که به صورت موظف یا غیر موظف از بین شرکا یا از خارج برای مدت محدود یا نامحدود معین می شوند اداره می گردد. ( م 104 ق. ت)
* مدیران شرکت کلیه اختیارات لازم را برای نمایندگی و اداره شرکت خواهند داشت ، مگر اینکه در اساسنامه غیر این ترتیب مقرر شده باشد. ( م 105 ق. ت )
شرکای شرکت با مسئولیت محدود، مانند هر شرکت دیگر، می توانند شخص حقیقی یا حقوقی باشند و اشخاص محجور می توانند در شرکت شریک باشند، لیکن حقوق آنان در شرکت باید توسط نمایندگان قانونی شان ( ولی یا قیم ) اعمال شود.
در تشکیل شرکت ، شرکا باید رضایت داشته باشند.
آورده های شرکا برای تشکیل سرمایه، ممکن است نقد یا غیرنقد باشد و شرکت زمانی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سرمایه غیرنقدی ( آورده های غیرنقدی ) نیز تقویم و تسلیم شود. تقویم آورده های غیرنقدی ممکن است توسط خود شرکا انجام گیرد و لزومی ندارد کارشناس رسمی در این خصوص اظهارنظر کند. مع ذلک ، اگر آن ها در تقویم آورده ها تقلب کنند، یعنی قیمت آن ها را بیش از قیمت واقعی معین کنند، کلاهبردار تلقی خواهند شد.

مدارک مورد نیاز جهت ثبت شرکت با مسئولیت محدود به قرار ذیل است

1) شرکت نامه و تکمیل آن و امضا ذیل شرکت نامه توسط کلیه سهامداران ( 2 برگ )
2) تقاضانامه ثبت شرکت با مسئولیت محدود و تکمیل آن و امضا ذیل تقاضانامه توسط کلیه سهامداران ( 2 برگ )
3) اساسنامه ی تکمیل شده و امضا ذیل تمام صفحات آن توسط کلیه سهامداران ( دو جلد )
4) دو نسخه صورتجلسه ی مجمع عمومی موسس که به امضا سهامداران و بازرسین رسیده باشد.
5) دو نسخه صورتجلسه ی هیات مدیره که به امضا سهامداران و بازرسین رسیده باشد.
6) تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت کلیه ی شرکا،مدیران و هیات نظار(در مواردی که تعداد شرکا بیش از دوازده نفر باشد)
7) اصل گواهی عدم سوپیشینه جهت اعضا ی هیات مدیره،مدیر عامل
8) تاییدیه هیئت مدیره اشخاص حقوقی سهامدار،مبنی بر غیر دولتی بودن آن
9) معرفی نامه نمایندگان، در صورتیکه سهامداران و اعضا هیئت مدیره از بین اشخاص حقوقی باشند و ارائه تصویر روزنامه رسمی آگهی تاسیس یا آخرین تغییرات آن
10) اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد.
11) اصل وکالتنامه ی وکیل دادگستری در صورتی که این کار توسط وکیل صورت پذیرد.
لازم به توضیح است اوراق تقاضانامه و شرکتنامه به دلیل بهادار بودن صرفاَ می بایست از محل اداره ثبت شرکت ها تهیه گردند.
ب) شرکت سهامی خاص :
شرکت سهامی خاص، شرکت بازرگانی است و سرمایه آن که قانوناَ در موقع تاسیس از یک میلیون ریال کمتر نخواهد بود، به سهام تقسیم شده و کلیه سهام آن به وسیله سهام داران تعهد و تامین می گردد و مسئولیت صاحبان سهام که تعداد آن ها نباید کمتر از سه نفر باشد، محدود به مبلغ اسمی سهام آن هاست.
در نام شرکت باید کلمه ی «خاص» قبل از ذکر نام شرکت و یا بعد از آن بلافاصله اضافه شود و این کلمه در کلیه ی نوشتجات شرکت و آگهی ها باید رعایت گردد.

ویژگی های شرکت سهامی خاص 

* سرمایه شرکت منحصراَ توسط خود موسسین تامین می شود و حق صدور اعلامیه پذیره نویسی را ندارند.
* مسئولیت سهامداران در این شرکت مانند مسئولیت شرکاء شرکت بامسئولیت محدود است. یعنی فقط به میزان سهامشان مسئول تادیه دیون شرکت اند نه بیشتر.
* حداقل تعداد سهامداران جهت ثبت یک شرکت سهامی خاص 3 نفر و حداکثر بدون محدودیت می باشد.
* اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی خاص حداقل سه نفر می باشد.
* شیوه های اداره آن کامل است و مقررات قابل توجهی راجع به نحوه اداره و شیوه مدیریت و اخذ تصمیم نسبت بدان وضع شده است، از همین رو این قالب برای تشکیل شرکتی با تعداد قابل توجهی از شرکاء مناسب است.
* در تصمیم گیری برای اداره این شرکت ، رای اکثریت ملاک است و منظور از اکثریت نیز اکثریت سرمایه است، یعتی عده ای از شرکاء که بیش از نصف سرمایه شرکت را دارا باشند، ولو آنکه از لحاظ عددی این شرکاء در اکثریت نباشند، بنابراین شیوه اخذ تصمیم در این شرکت ساده و سریع است.
* شرکت سهامی خاص حق انتشار اوراق قرضه را ندارد.
* تمام قیود و شرایطی که برای تشکیل و ثبت کردن شرکت های سهامی عام مقرر است؛ در مورد شرکت های سهامی خاص لازم الرعایه نخواهد بود.
برای تشکیل این شرکت کافی است مدارک ذیل به انضمام اظهارنامه درخواست ثبت کردن شرکت به مرجع مربوطه ارائه شود :
1) اساسنامه شرکت که باید به امضای کلیه سهام داران رسیده باشد.
2) اظهارنامه مشعر بر تعهد کلیه سهام و گواهینامه بانکی حاکی از تادیه قسمت نقدی که نباید کم تر از 35% کل سرمایه باشد. اظهارنامه مذکور باید به امضای کلیه سهام داران رسیده باشد. هر گاه تمام یا قسمتی از سرمایه غیرنقدی باشد ، باید تمام آن تادیه و تقویم شود و ارزش آن در اظهارنامه منعکس گردد. هر گاه برای برخی شرکا سهام ممتاز پیش بینی شده باشد، امتیازات این سهام باید در اظهارنامه قید شود .
3) صورت جلسه مبنی بر انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت که باید به امضای کلیه سهام داران رسیده باشد. امضای این صورت جلسه توسط کلیه سهام داران ضروری است ، هر چند لازم نیست همه آنان به انتخاب مدیران قید شده در صورت جلسه رای داده باشند.
4) صورت جلسه ای حاکی از قبول سمت توسط مدیران و بازرسان که حکایت از تشکیل شرکت می کند.
5) ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های راجع به شرکت تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.