ماده یک قانون شرکت های تعاونی، شرکت تعاونی را به شرح ذیل تعریف می کند: "شرکت تعاونی شرکتی است که برای مدت نامحدود به منظور رفع احتیاجات مشترک شرکاء و بهبود وضع مادی و اجتماعی آنان برای یک یا چند منظور تشکیل می شود؛ از جمله انجام خدمات عمومی و هرگونه فعالیت مربوط به تولید محصولات کشاورزی و صنعتی، تهیه و طبقه بندی و نگاهداری و تبدیل و فروش محصولات مزبور، تهیه و توزیع هر نوع کالا و لوازم مورد نیاز زندگی و حرفه ای آنان، تحصیل وام و اعتبار برای شرکاء، اقدام به عملیات ساختمانی و ایجاد مسکن، بیمه محصولات و حیوانات، قبول نمایندگی موسسات و کارخانجات وابسته به فعالیت های مذکور در فوق، خرید سهم الشرکه شرکت های مشابه و امثال منظورهای مذکور".

شرکت های تعاونی اصولاَ بر سه نوع می باشند:
1-شرکت های تعاونی تولید
2-شرکت تعاونی مصرف
3-شرکت تعاونی اعتبار

قانون تجارت ایران فقط دو نوع شرکت تعاونی پیش بینی کرده است؛ شرکت تعاونی تولید که طبق ماده 190، "شرکتی است که بین عده ای از ارباب حرف تشکیل می شود و شرکاء مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیاء یا اجناس به کار می برند" و شرکت تعاونی مصرف که طبق ماده 192 قانون تجارت عبارت است از: شرکتی که برای مقاصد ذیل تشکیل می شود:
1-فروش اجناس لازمه برای مصارف زندگی اعم از اینکه اجناس مزبور را شرکاء ایجاد کرده است.
2-تقسیم نفع و ضرر بین شرکاء به نسبت خرید هر یک از آن ها

شرکت تعاونی اعتبار در قانون تجارت ایران پیش بینی نشده است، ولی در قانون شرکت های تعاونی پیش بینی شده است و عبارت است از شرکتی که بین عده ای تشکیل می شود، برای آنکه بتوانند با شرایط مناسبی اعتباراتی تحصیل نمایند تا شرکت بتواند با شرایط سهل تری به شرکاء خود وام و اعتبار دهد.

از جمله مزایای ایجاد شرکت تعاونی :

1- مبالغی که در پایان هر سال به شرکاء پرداخت می شود از مالیات معاف خواهد بود. البته در مورد معافیت های مالیاتی لازم است نکات ذیل مورد توجه قرار گیرد:
شرکت و اتحادیه تعاونی دارای شخصیت حقوقی بوده، بنابراین مکلف هستند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالی متکی به دفاتر قانونی خود بوده، بنابراین مکلف هستند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالی متکی به دفاتر قانونی خود را حداکثر تا آخر تیرماه هر سال به حوزه مالیاتی مربوط تسلیم کنند و مالیات معاف گرفته را پرداخت نمایند. قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 برای تعاونی ها معافیت های مالیاتی ذیل را در نظر گرفته است:

-اتحادیه های تعاونی از پرداخت مالیات درآمد حاصل از حق عضویت دریافتی از اعضا معاف هستند.

• شرکت های تعاونی مصرف و تعاونی مسکن کارکنان موسسات دولتی و غیر دولتی
• شرکت تعاونی صیادان
• شرکت تعاونی دانشجویان و تعاونی دانش آموزان
• شرکت های تعاونی تولید روستایی مشروط به این که متشکل از ساکنان روستا باشد.

معافیت تعاونی شرکت های تعاونی مصرف و مسکن کارکنان موسسات دولتی و غیر دولتی از مالیات، مشروط بر این است که طبق اساسنامه منحصراَ برای کارکنان یک موسسه تشکیل شده و فقط مجاز به تامین کالا و مسکن برای اعضا باشند.

2- مطالبات شرکت های تعاونی از اعضا جزء مطالبات ممتاز محسوب می شوند.به عبارت دیگر، اگر یکی از مشتریان شرکت ورشکست گردد، در مرتبه اول شرکت تعاونی می تواند طلب خود را از دارایی بدهکار وصول کند.
همچنین، شرکت های تعاونی از پرداخت حق الثبت و تمبر سهام و مالیات بر درآمد معاف می باشند.
شرکت های تعاونی در ایران از لحاظ تاسیس و تشکیلات و اداره جز در مورد اصول ذیل که در قانون شرکت های تعاونی تصویب شده است، تابع اصول شرکت های سهامی می باشند.

1-تبصره ماده 1 قانون شرکت های تعاونی حداقل شرکاء را هفت نفر تعیین نموده ولی عملاَ تعداد شرکای شرکت های تعاونی خیلی بیشتر است. ذکر حداقل برای آن است که اشخاص معدودی نتوانند برای استفاده از مزایای شرکت های تعاونی، شرکت تجاری خود را به صورت شرکت تعاونی مصرف نماید.

2-شرکاء شرکت تعاونی صرف نظر از تعداد سهامی که در اختیار دارند، دارای حقوق و وظایف مساوی می باشند (اصل هر عضو یک رای یا  اصل اداره دموکراتیک)

3-شرکت های تعاونی موظف هستند هر سال قسمتی از سود ویژه خود را حداکثر 5% به عنوان اندوخته احتیاطی و حداقل 5% به عنوان ذخیره قانونی و 4% حق تعاون و آموزش را کنار بگذارند. البته ذخیره قانونی تا میزان یک چهارم معدل سرمایه سه سال اخیر الزامی است و تعاونی ها می توانند تا حداکثر یک دوم ذخیره قانونی را برای افزایش سرمایه خود به کار گیرند.

بیشتر بخوانید:

- مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت های سهامی خاص

- مزایای تاسیس و ثبت شرکت چیست؟

- دفاتر پستی معتبر تهران جهت ارسال مدارک ثبت شرکت ها

جهت کسب اطلاعات بیشتر ما با همکاران ما در ثبت شرکت فکر برتر تماس حاصل نمایید. 42143-021
"ثبت شرکت فکر برتر، همراهی مطمئن در امور ثبتی شما"