شرکت در لغت به معانی ذیل مورد استفاده قرار گرفته است:
شریک شدن، انباز گشتن، همدست شدن در کاری،انبازی. لیکن در اصطلاح دارای مفاهیم و انواع متعددی است که در قانون مدنی و قانون تجارت مورد توجه قرار گرفته است.اما با توجه به اینکه شرکت به معنی همدست شدن در کاری می باشد،هر نوع همراهی دو یا چند نفر در امور مشروع مانند شرکت در امور تجارتی،صنعتی،کشاورزی،ساختمانی،استخراج و بهره برداری از معادن،تولید و توزیع کالا،در امر چاپ کتب و نشریه هلی مختلف و غیره را می توان از انواع شرکت های مشروع و قانونی تلقی نمود.
از زمان های بسیار قدیم ، افراد بشر با جمع کردن سرمایه و تلاش خود با سرمایه و تلاش دیگران به منظور رسیدن به بازدهی اقتصادی بیشتر با مفهوم شرکت آشنا بوده اند. این جمع کردن سرمایه و تلاش در طول تاریخ صور گوناگونی به خود گرفته است. در زمان باستان و مدت ها بعد از آن ، گروه هایی وجود داشته اند که از دو یا چند نفر تشکیل شده بودند و نیروی خود را صرف فعالیت هایی بیش و کم پایدار می کردند.
اعضای این گروه ها گاه مدتی طولانی و گاه مدتی محدود همکاری می کردند.همکاری طولانی بیشتر در تجارت زمینی و همکاری محدود بیشتر در تجارت دریایی به کار می رفت.این گروه ها را می توان اسلاف دو نوع عمده شرکت امروزی ، یعنی شرکت های سرمایه و شرکت های اشخاص تلقی کرد.شرکت های نوع دوم که در قدیم تنها شرکت های موجود بودند، در حال حاضر در حال کاهش اند و برعکس بر شمار شرکت های نوع اول افزوده می شود.
بی تردید شرکت ها متضمن مزایایی هستند که فعالیت فردی در بر ندارد، مزایایی چون فراهم شدن سرمایه بیشتر و تجمع تخصص هایی گوناگون برای دستیابی به هدفی واحد و به ویژه محدودیت مسئولیت فعالان تجاری
همین مزیت های شرکت موجب شده است که ،حتی تجار انفرادی به جای فعالیت تجاری سنتی، فعالیت های خود را در زمینه های اقتصادی،صنعتی،کشاورزی،تولیدی و غیره در قالب شرکت انجام دهند تا از مزایای این شرکت ها استفاده کنند.
بیهوده نیست که امروزه نه تنها اشخاص بلکه دولت ها نیز فعالیت اقتصادی خود را در قالب شرکت های تجاری ارائه می کنند.چرا که شرکت های تجاری از نظر اقتصادی اهمیتی فراوان دارند و ابراز و سرمایه مجموعه های صنعتی و تجاری به آن ها تعلق دارد.این نکته از دیرباز صادق بوده و در عصر ما با تغییرات و تحولات بنیادی اقتصادی و سیاسی که شاهدیم،صورت آشکارتری به خود می گیرد.در این باره،کافی است به شرکت های بزرگ تجاری به اصطلاح چند ملیتی اشاره کنیم که در طول قرن حاضر در کشورهای بزرگ صنعتی تشکیل یافته،با فروپاشی نظام کمونیستی و گرایش جهانی به سوی اقتصاد بازار آزاد،رقبای دولتی خود را از دست می دهند.
در حال حاضر بیش از یک میلیون شرکت تجاری در اقسا نقاط کشور فعال می باشند که اگر افراد ذی نفع در هر یک از این شرکت ها در نظر گرفته شود،طیف وسیعی از افراد با حقوق شرکت های تجاری ارتباط مستقیم دارند.
اما شرکت های تجاری در اشکال مختلف جلوه می کنند.مطالعه شرکت های تجاری از جهات مختلف مفید می نماید و به شما در انتخاب قالب و نوع شرکت کمک خواهد کرد.
شرکت ها در قوانین ایران دارای شخصیت حقوقی اند .قانون تجارت ایران در ماده 20 ، انواع شرکت های تجاری را احصا کرده است.تنها شرکت هایی که به یکی از این انواع درآیند، شرکت تجاری محسوب می شوند و شرکت های دیگر مشمول این عنوان نمی شوند، مگر آنکه به فعالیت تجاری بپردازند که در این صورت شرکت تضامنی تلقی می شوند.( ماده 220 ق.ت)
قبل از معرفی این شرکت ها باید تذکر داد که اصولاَ قانون تجارت سه نوع عمده شرکت را پیش بینی کرده است: شرکت هایی که در آن ها مسئولیت کلیه شرکا نامحدود است ، شرکت هایی که در آن ها مسئولیت کلیه شرکا محدود به سرمایه ای است که به شرکت آورده اند و شرکت هایی که در آن ها مسئولیت بعضی شرکا نامحدود و مسئولیت بعضی محدود است به آورده آن ها به شرکت.
شرکت های تضامنی و نسبی از شرکت هایی هستند که در آن ها مسئولیت کلیه شرکا در مقابل طلبکاران شرکت نامحدود است ؛ با این تفاوت که در شرکت های تضامنی، هر یک از شرکا مسئول پرداخت کلیه بدهی های شرکت به اشخاص ثالث است ، در حالی که در شرکت نسبی هر شریک فقط به نسبت سهمی که در شرکت دارد مسئول پرداخت بدهی شرکت خواهد بود.وجه مشترک این دو نوع شرکت این است که طلبکاران این شرکت ها می توانند طلب خود را علاوه بر دارایی شرکت ، از دارایی شخصی شرکا نیز مطالبه کنند.مسئولیت نامحدود شرکا به همین مفهوم است.
شرکت های سهامی ( عام و خاص ) و شرکت های با مسئولیت محدود از شرکت هایی هستند که در آن ها مسئولیت کلیه شرکا محدود به سرمایه ای است که به شرکت آورده اند.تفاوت این دو نوع شرکت عمدتاَ در این است که در شرکت های سهامی ، شرکا که سهامدار نامیده می شوند،سهام خود در شرکت را می توانند به سهولت به اشخاص ثالث منتقل کنند، در حالی که در شرکت های با مسئولیت محدود شرکا که هر یک درصدی از کل سرمایه شرکت را دارند، نمی توانند حقوق خود در شرکت را آزادانه به اشخاص دیگر انتقال دهند.
شرکت های دولتی از انواع شرکت های سهامی هستند، اما مقررات لایحه قانونی 1347 تا آن جا در مورد آن ها اعمال می شود که مخالف قانون خاص راجع به آن ها و نیز اساسنامه آن ها نباشد.
شرکت های مختلط از شرکت هایی هستند که در آن ها هم شریک ضامن وجود دارد و هم شریک غیر ضامن.مسئولیت شرکای ضامن مانند مسئولیتی است که شرکای شرکت های تضامنی دارند و مسئولیت شرکای غیر ضامن محدود به آورده آن ها به شرکت است.
شرکت مختلط به شرکت مختلط سهامی و غیر سهامی تقسیم می شود.شرکت مختلط سهامی و غیر سهامی تقسیم می شود.شرکت مختلط سهامی ترکیبی از شرکت تضامنی و شرکت سهامی و شرکت مختلط غیر سهامی ترکیبی از شرکت تضامنی و شرکت با مسئولیت محدود است.
علاوه بر شرکت های ذکر شده، بند 7 ماده 20 قانون تجارت ، شرکت تعاونی تولید و مصرف را نیز از اقسام شرکت های تجاری شمرده است.با توجه به اینکه با وضع قانون بخش تعاونی ( مصوب 1370) شرکت های تعاونی انحصاراَ تابع این قانون هستند ، شرکت های تعاونی تولید و مصرف نیز از تاریخ این قانون تابع آن خواهند بود.
شرکت های تعاونی تابع قانون جدید در صورتی تجاری اند که در اموری فعالیت داشته باشند که مطابق قانون تجارت ، تجاری تلقی می شوند ، در غیر این صورت تجاری نخواهند بود.آنچه به طور خلاصه در موردشرکت های تعاونی می توان گفت این است که این شرکت ها ، به دنبال کسب سود و تقسیم آن از طریق به کارگیری سرمایه نیستند، بلکه هدف از تشکیل آن ها بردن سود با به کارگیری اعضا است.
انتخاب نوع شرکت به اهداف اعضا در آینده و نوع فعالیت افراد،میزان مسئولیت هر یک از شرکا و تعداد افراد عضو بستگی دارد.مطالعات نشان می دهد از میان شرکت های هفت گانه،شرکت های سهامی و با مسئولیت محدود در زمره شرکت های فعال و متداول در امر تجارت و امور بازرگانی محسوب می گردند.در مجموع، خصوصیات عمومی شرکت های تجاری جهت تاسیس و ثبت شرکت به قرار ذیل است:
- شرکت سهامی عام:
حداقل شرکا در شرکت سهامی عام 5 نفر است.حداقل سرمایه پانصد هزار تومان و حداقل هیات مدیره یا مدیران 5 نفر می باشد.
- شرکت سهامی خاص
حداقل شرکا در شرکت سهامی خاص 3 نفر است ، حداقل سرمایه صد هزار تومان ، حداقل هیات مدیره یا مدیران 3 نفر است.
- شرکت با مسئولیت محدود
حداقل شرکا در شرکت با مسئولیت محدود 2 نفر است ، حداقل سرمایه محدودیت ندارد ، و حداقل هیات مدیره یا مدیران یک نفر یا بیشتر است .
- شرکت تضامنی:
در شرکت تضامنی حداقل شرکا 2 نفر است ،برای حداقل سرمایه محدودیتی وجود ندارد،حداقل هیات مدیره یا مدیران یک نفر یا بیشتر است.
- شرکت نسبی
حداقل شرکا در شرکت نسبی 2 نفر است.برای حداقل سرمایه محدودیتی وجود ندارد و حداقل هیات مدیره یا مدیران یک نفر یا بیشتر می باشد.
- شرکت مختلط سهامی
در شرکت مختلط سهامی حداقل شرکا 2 نفر است ،برای حداقل سرمایه محدودیتی وجود ندارد،حداقل هیات مدیره یا مدیران یک نفر یا بیشتر می باشد.
- شرکت مختلط غیر سهامی
در شرکت مختلط غیر سهامی حداقل شرکا 2 نفر است ،برای حداقل سرمایه محدودیتی وجود ندارد،حداقل هیات مدیره یا مدیران یک نفر یا بیشتر می باشد.
- شرکت تعاونی
حداقل شرکا در شرکت تعاونی 7 نفر است.برای حداقل سرمایه محدودیتی وجود ندارد و حداقل هیات مدیره یا مدیران 3 تا 7 نفر و مسئولیت شرکا در صورت سهامی بودن به میزان مبلغ اسمی هر سهامدار و در صورت غیر سهامی بودن با توجه به تراضی شرکا در اساسنامه می باشد.
از انتخابتان متشکریم.
{ ثبت شرکت فکر برتر،حامی کسانی که بزرگ می اندیشند }
(با امکان پاسخگویی و مشاوره)
تماس با ما:
- مرکز مشاوره و اطلاع رسانی فکر برتر:42143-021
- سامانه ی پیامکی: 100042143
- تماس با متخصصین فکر برتر از طریق شماره های مندرج در سامانه
- سامانه ی تخصصی فکر برتر http://companyregister.ir
- پست الکترونیکی به نشانی info@ companyregister.ir
دفتر مرکزی: تهران، میدان ونک ، خیابان خدامی ، خیابان آفتاب ، نبش کوچه هشتم ، پلاک 34