شرکت های تعاونی شرکت هایی هستند که هدف آن ها تامین نیازهای شناخته شده مردم شهر و روستاست. این شرکت ها بر اساس فعالیت و اعضای تشکیل دهنده خود به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. به طور کلی دو نوع شرکت تعاونی وجود دارد که به نام های شرکت تعاونی عام و خاص شناخته می شوند.
از میان شرکت های تعاونی شرکت عام محدودیتی برای جذب نیرو ندارد. در مقابل، شرکت تعاونی خاص دقیقا برعکس این حالت است.
هدف شرکت های تعاونی و معرفی شرکت های تعاونی چند منظوره
به طور معمول شرکت های تعاونی با هدف تامین نیازهای ثانویه و کاهش هزینه ها تاسیس می شود که از جمله آن ها می توان به کمک هزینه مسکن و مواد خوراکی اشاره کرد. شرکت های چند منظوره نمونه ای از این شرکت ها هستند که مجوز فعالیت آن ها در چند حیطه کاری صورت می گیرد.
باید توجه داشت که هدف کلی شرکت های چند منظوره انجام چندین فعالیت مرتبط و غیر مرتبط است. این نوع از شرکت ها نیز شامل دو نوع عام ک خاص هستند و با عنوان شرکت های چندکاره نیز شناخته می شوند. فعالیت شرکت های موردنظر نیز وابسته به موضوع و طرحی دارد که به آن می پردازند. برای جلوگیری از عدم وارد آمدن اختلالی در روند کارهای شرکت، موسس آن باید سرمایه اولیه را برای انجام فعالیت های طرح فراهم کرده باشد.
به طور کلی، ثبت شرکت تعاونی چند منظوره با تایید اداره تعاون شهرستان یا روستای مربوطه با مراجعه به سامانه ثبت شرکت ها انجام می شود. بنابراین، ارتباط فعالیت های طرح های تعاونی الزامی است.
شرایط ثبت شرکت های تعاونی چند منظوره
برای ثبت شرکت در زمینه شرکت های تعاونی چند منظوره رعایت برخی شرایط ضروری است که تمامی آن ها باید توسط اداره ثبت شرکت ها تایید شوند. این شرایط عبارتند از:
- واگذاری ۳۵ درصد از سرمایه شرکت نزد بانک
- دریافت مجوز فعالیت و موافقت اصولی طرح از مراجع
- تامین سرمایه شرکت با سرمایه گذاری معین شده در حوزه طرح
- تعداد کارکنان شرکت حداقل ۷ و حداکثر ۲۰۰ نفر باشد
مدارک مورد نیاز
به هنگام ثبت هر شرکتی چه به صورت ثبت شرکت آنلاین و چه به صورت حضوری نیاز به ارائه مدارکی متعددی است که در ادامه به شرح آن ها می پردازیم:
- تکمیل فرم درخواست ثبت شرکت تعاونی چند منظوره
- پرداخت هزینه ثبت
- تکمیل برگ تقاضانامه با امضای تمامی سهامداران
- نسخه اساسنامه ثبت شرکت و اتحادیه تعاونی ها با مهر و امضای تمامی سهامداران
- نسخه صورتجلسه مجمع عمومی هیئت مدیره به همراه امضای آن ها
- تکمیل نسخه شرکت نامه شرکت تعاونی چند منظوره
- کپی کارت ملی و شناسنامه هیئت مدیره، سهامداران، مدیرعامل و بازرسان
- ارائه معرفی نامه در صورت حقوقی بودن سهامداران و اعضای هئیت مدیره
- تاییدیه هیئت مدیره در راستای غیر دولتی بودن شرکت تعاونی چند منظوره
- ارائه تصویر روزنامه رسمی یا آگهی تاسیس با آخرین تغییرات آن ها
- دریافت مجوز در صورت تشخیص کارشناس اداره ثبت شرکت ها
- گواهی عدم سوء پیشینه برای اعضای هئیت مدیره
- ارائه تقویم نامه کارشناس رسمی دادگستری در صورت غیر تقدی بودن سرمایه شرکت و ارائه مستندات مربوطه در صورت غیر منقول بودن اموال شرکت.
مراحل ثبت شرکت های تعاونی چند منظوره
برای ثبت چنین شرکت هایی ابتدا باید شرکتی را تاسیس و سپس با ارائه یک طرح توجیهی برای تعیین ضرورت ثبت شرکت در ایران از طریق وزارت تعاون به ثبت شرکت تعاونی بپردازیم. بدین منظور طی کردن مراحل ثبت شرکت زیر الزامی است:
- مراجعه متقاضی به اداره ثبت شرکت ها و ارائه تمامی مدارک لازم
- پرداخت تمام هزینه های ثبت و تحویل رسید آن به حسابداری
- ضمیمه کردن نام های درخواستی شرکت به ترتیب اولویت جهت نامگذاری به مدارک
- بررسی پرونده توسط کارشناس پس از دریافت مدارک توسط اداره ثبت شرکت ها و بررسی وجود یا عدم وجود نقص یا مشکل در آن
- ورود اسناد و مدارک پرونده مربوط به ثبت به سیستم و در مراحل بعدی ورود کاربر به حساب کاربری خود و اطلاع از روند ثبت نام
- انتخاب نام شرکت توسط واحدهای مربوطه
- بررسی مدارک دریافت شده توسط کارشناس تاسیس شرکت
- صدور آگهی تاسیس و درج آگهی آن در روزنامه رسمی پس از ثبت شرکت های تعاونی چند منظوره
هدف از ثبت شرکت های تعاونی چند منظوره
به طور کلی قانون بخش تعاونی شرکت اهداف شرکت های تعاونی چند منظوره را مشخص نکرده است. بنابراین اهداف این شرکت ها با توجه به مقاصد قانونگذار و با در نظر گرفتن نوع احتیاج و هدف شرکت تعاونی آمیزه ای از هدف انواع شرکت های تعاونی در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال در صورت تاسیس شرکتی توسط کارگران یک کارخانه برای رفع احتیاجات در زمینه های تامین کالا و مسکن اهداف آن ها به صورت شرکت تعاونی مصرف و مسکن تعیین می شود.
شرایط عضویت در شرکت های تعاونی چند منظوره چگونه است؟
قانون بخش تعاونی شرایط عضویت در شرکت های تعاونی چند منظوره را خاموش شده اعلام کرده است. بنابراین هرکدام از افراد حائز شرایط عضویت با توجه به حوزه عمل و منطقه جغرافیایی این شرکت ها با خرید سهام وارد شرکت می شوند.
توجه داشته باشید که در شرکت های چند منظوره تعداد افراد خواهان عضویت یا دریافت خدمات بسیار زیاد است. بنابراین خلاف شرکت های تولیدی هر شخصی می تواند حتی بدون داشتن شغل مشخص و بدون گرفتن سمتی در شرکت به عضویت آن درآید. با این وجود، انتخاب هیئت مدیره و مدیر عامل باید از میان اعضای شرکت باشد.
مختصری درباره انواع شرکت های تعاونی
به طور کلی شرکت های تعاونی بر اساس نوع فعالیت خود به دو نوع تعاونی تولیدی و تعاونی توزیعی تقسیم بندی می شوند که البته زیربخش هایی نیز دارند. در زیر توضیحاتی درباره این نوع از شرکت ها ارائه شده است:
شرکت تعاونی خدماتی یا تولیدی
فعالیت ثبت شرکت تعاونی خدماتی در زمینه های مختلفی از قبیل موارد ذیل است:
کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری، روستایی، عشایری و ...
در شرکت مزبور تمامی شریکان به انجام فعالیت مشغولند. به عبارت دیگر تمامی شرکا به عنوان صاحبان حرفه شناخته می شوند.
شرکت تعاونی توزیعی
امور مورد فعالیت ثبت شرکت تعاونی توزیعی در زمینه تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازهای اعضا است. جالب توجه است که علاوه بر شرکت های تعاونی تولیدی و توزیعی نوعی ثبت شرکت تعاونی مصرف نیز وجود دارد که قانون اساسی جمهوری اسلامی نامی از آن به میان نیاورده است. البته، ماده ۱۹۲ قانون تجارت بدون ارائه تعریفی برای شرکت تعاونی مصرف، اهداف این شرکت را به صورت زیر توضیح می دهد:
- فروش اجناس لازم برای مصارف زندگانی از قبیل اجناس ایجاد شده یا خریداری شده توسط شرکا
- تقسیم نفع و ضرر میان شرکا به نسبت خرید آن ها
البته، در سال ۱۳۹۲ خورشیدی تقسیم بندی دیگری برای انواع شرکت های تعاونی انجام شده است که به شرح زیر می باشد:
شرکت های تعاونی سهامی عام
در این شرکت تمامی سرمایه به سهام تقسیم می شود و تامین بخشی از این سرمایه توسط عموم مردم انجام می شود. مهمتر اینکه میزان سرمایه مقدار مشخصی دارد. سهامدار این شرکت مسئولیتی در قبال دیون شرکت ندارد و تنها برای تعهد به عنوان آورده مسئول است.
شرکت مزبور در دسته شرکت های عام قرار می گیرد و تنها از نظر درصد مالکیت سلام هر شخص پنج درصد کل سهام رابه خود اختصاص می دهد و فاقد سهم بی نام و ممتاز است. همین باعث می شود که تمامی افراد بتوانند در آن عضو شوند.
تعیین تعداد اعضا در این شرکت ها بر اساس نوع تعاونی تعیین شده توسط وزارت تعاون انجام می شود. این تعداد حداقل باید ۵۰۰ نفر باشد.
شرکت تعاونی سهامی خاص
در مورد ثبت شرکت سهامی خاص تمامی سرمایه شرکت به سهام تقسیم می شود که در زمان تاسیس شرکت موسسان به این موضوع تعهد می دهند. در این نوع شرکت نیز تعداد سهام هرکدام از سهامداران از میزان مشخص تعیین شده در قانون فراتر نمی رود. مسئولیت در قبال دیون نیز جز مقدار سهم تعیین شده برای سهامدار نیست. توجه داشته باشید که هزینه ثبت شرکت برای تمامی شرکت های تعاونی هزینه قابل قبولی است.
علاوه بر آن، در این شرکت درصد مالکیت سهام هر شخص به ده درصد کل سهام محدود می شود. تعدادی اعضای این شرکت نیز حداقل باید ۱۰ نفر باشند.
شرکت تعاونی غیر سهامی
برای تشکیل این شرکت هه نیاز به حضور چندین نفر داریم و موسسان وظیفه دارند که سرمایه شرکت را تامین کنند. در این مورد میزان سهام هر شخص سقف معینی دارد. شرکت تعاونی غیر سهامی نیز مانند دو شرکت معرفی شده در بالا مسئولیتی در قبال دیون شرکت ندارد. در این شرکت هر یک از شرکا به عنوان عضو شناخته می شوند.
تعداد اعضای این شرکت حداقل ۷ نفر است و سرمایه هر شریک از یک هفتم کل سرمایه فراتر نمی رود.
تقسیم بندی شرکت های تعاونی بر اساس گرایش
همانطور که می دانید این شرکت ها مطابق با گرایش خود در دسته های مختلفی قرار می گیرند که عبارتند از:
کشاورزی
در این گرایش از شرکت های تعاونی گروه هایی از قبیل زراعت، باغبانی، دامپروری، دامداری، پرورش مرغ گوشتی و تخم گذار، مرتع داری، پرورش میگو و نظایر آن قرار می گیرند.
صنعتی
گرایش های این گروهای شرکت های تعاونی عبارتند از: صنایع فلزی، شیمیایی و سلولزی، برق، الکترونیک، غذا، دارو، بهداشتی، نساجی، چرم، پوشاک و...
معدنی
این نوع از شرکت ها دارای دو گروه شرکت تعاونی معدنی فلزی و شرکت تعاونی معدنی غیر فلزی هستند.
خدماتی
گرایش های این گروه از شرکت های تعاونی را می توان به گرایش خدمات بهداشتی درمانی، ورزشی، هنری و فرهنگی، مدارس غیر انتفاعی خدمات رایانه ای، چاپ و نشر، مالی و اداری، پشتیبانی و... تقسیم بندی کرد.
مسکن
در این مورد نیاز اعضا در زیر مجموعه های کارگری، کارمندی و آزاد باعث می شود که شرکت های تعاونی مسکن شکل بگیرند.
شرکت تعاونی اعتبار
رفع نیازمندی های مالی اعضا هدف مهم این شرکت است.
شرکت تعاونی چند منظوره
گرایشات مختلف این شرکت شامل سرمایه گذاری در زمینه های مختلف صنعت، کشاورزی و خدمات است.در این شرکت هیئت مدیره یا هیئت موسس وظیفه دارد که حداقل مجوز فعالیت را برای یک فعالیت تولیدی از دستگاه اجرایی مربوطه دریافت کند. در مجموعه ثبت شرکت فکر برتر کارشناسان مربوطه می توانند اطلاعات بیشتری را درباره گرایش های مختلف شرکت های تعاونی در اختیارتان قرار دهند.
اقدامات لازم برای ثبت شرکت های تعاونی چند منظوره
برای ثبت این نوع شرکت ها نیاز به برداشتن قدم های متعددی داریم که در زیر به آن ها اشاره شده است:
ابتدا باید مجوز قانونی فعالیت را در موضوع طرح پیشنهادی از مراجع ذیربط دریافت کنیم.این مجوز بایستی به نام اعضای هئیت موسس تعاونی در شرف تاسیس باشد.
در مرحله دوم باید اساسنامه شرکت تعاونی را تدوین کنیم.
در مرحله سوم حسابی را در بانک توسعه تعاون با عنوان تعاونی در شرف تاسیس افتتاح می کنیم. همچنین می توانیم از حساب تعیین شده توسط بانک توسعه تعاون در یکی از بانک ها استفاده کنیم.
در مرحله چهارم خلاصه ای از کلیات طرح و اساسنامه پیشنهادی، شرایط عضویت و مهلت پذیرش تقاضای عضویت، شماره و مشخصات حساب افتتاح شده و مبلغ لازم‌التأدیه هر یک از اعضا و نحوه صدور آگهی‌های بعدی تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی را ارائه می کنیم و از افراد واجد شرایط عضویت دعوت به عمل می آوریم.
شرایط داوطلبان را می سنجیم و واجدین شرایط عضویت را پذیرش می کنیم تا گواهی واریز وجه لازم التادیه سهام آن ها را دریافت کنیم تا بدین ترتیب برگه اجازه ورود به جلسه اولین مجمع عادی عمومی صادر شود.
آورده های غیر نقدی داوطلبین توسط کارشناس رسمی دادگستری و با انجام تشریفات قانونی آن ارزیابی می شود تا متناسب با طرح باشند.
آگهی دعوت اولین مجمع عمومی عادی را با رعایت فاصله زمانی بین ۲۰ الی ۴۰ روز تا تاریخ تشکیل آن ها را در روزنامه رسمی منتشرمی کنیم. البته گاهی این زمان در سایر مجامع عمومی ۱۰ الی ۲۰ روز در نظر گرفته می شود.
یک نسخه از آگهی دعوت را به منظور درخواست از اداره تعاون برای معرفی ناظر در اولین جلسه مجمع عمومی ارسال می کنیم.
سایر اقدامات مربوط با برگزاری اولین مجمع عمومی را که شامل اقدامات زیر است انجام می دهیم:
ثبت نام نامزدهای تصدی سمت های مدیریت و بازرسی
گرفتن برگه ورود به جلسه از داوطلبان و تکمیل فهرست اسامی حاضرین به همراه امضای آن ها
رای گیری و انتخاب هئیت رئیسه مجمع که شامل رئیس، منشی و دو ناظر در همین نشست است. در این مورد بهتر است بدانید که در شرکت های تعاونی بزرگ اعضای هیئت رئیسه شامل هفت نفر از قبیل رئیس، نایب رئیس، منشی و چهار ناظر است.
داوطلبان هئیت رئیسه موظف به تحویل مدارک موردنیاز بر اساس دستورالعمل انجمن نظارت بر انتخاب تعاونی ها حداکثر تا یک هفته پس از تاریخ انتشار آگهی و یا صدور دعوت نامه به هیئت رئیسه هستند. چرا که شرایط این هئیت باسد بررسی و احراز صلاحیت آن ها انجام شود.
تمامی اعضا در صورت عدم امکان برای حضور در جلسه می توانند به صورت کتبی نماینده تام الاختیار خود را به هیئت موسس معرفی کنند. البته وکالت یا نمایندگی بیش از یک عضو در تعاونی های کوچک و دو عضو در تعاونی های بزرگ نمی تواند تنها به یک شخص تعلق بگیرد.
مطابق با رای حداقل دو سوم از اعضای اولین مجمع عمومی عادی اساسنامه به تصویب می رسد و زیر تمامی صفحات این اساسنامه باید توسط رئیس و منشی شرکت امضا شود. همچنین، صفحه آخر اساسنامه باید توسط هیئت رئیسه امضا شود. توجه داشته باشید که در این مورد پس گرفتن تقاضای عضویت توسط مخالفین اعضا با مصوبه اولین جلسه مجمع عمومی عادی امکان پذیر است. بدین ترتیب، هیئت مدیره پس از ثبت تعاونی وجه واریزی سهام این افراد را بازپرداخت می کند.
توجه داشته باشید که با انتخاب هیئت مدیره دیگر هیئت موسس وظیفه ای نخواهد داشت. در نتیجه کلیه مدارک مربوط به مجمع توسط هئیت رئیسه به هیئت مدیره تحویل داده می شود. بدین ترتیب، هیئت مدیره در اولین جلسه خود نسبت به انتخاب رئیس، نایب رئیس، منشی، مدیر عامل و صاحبان امضای مجاز اقدام می کند. سپس، وکالت تام هیئت مدیره را به یکی از اعضا می سپارد تا تشریفات قانونی ثبت تعاونی را انجام دهد.
در این مرحله تنظیم اسامی و مشخصات تمامی اعضا برای تکمیل پرونده توسط هیئت مدیره انجام و به اداره تعاون تحویل داده می شود. سپس دوره های آموزشی توسط اعضای هیئت مدیره، بازرسان و مدیر عامل قبل از ثبت شرکت تعاونی طی می شود.
در مرحله آخر آگهی تاسیس در روزنامه رسمی انتشار می شود و آگهی آن در روزنامه کثیرالانتشار به چاپ می رسد. توجه داشته باشید که در اولین مجمع عمومی عادی تعیین روزنامه کثیرالانتشار الزامی است.
سخن آخر
شرکت های تعاونی همانطور که از نامشان برمی آید، در زمینه فعالیت های مختلفی نظیر فعالیت در زمینه های تولید، مصرف، توزیع، خدمات، کشاورزی و مسکن تشکیل می شوند. برای ثبت این شرکت ها حتما نیازی به ارائه مدرک دانشگاهی نیست و مدرک سیکل و دیپلم نیز قابل قبول است. چنانچه در مورد مراحل و شرایط این شرکت ها سوالی دارید، می توانید آن را با کارشناسان ما در مجموعه ثبت شرکت فکر برتر در میان بگذارید.