• تعریف

شرکت تضامنی شرکتی است بین دو یا چند شریک، به منظور امور تجاری که در آن، در صورتی که دارایی شرکت در زمان انحلال برای تادیه دیون کافی نباشد، هر شریک مسئول تادیه کلیه دیون است. و سرمایه شرکاء نیز برخلاف شرکت سهامی به قطعات سهم تقسیم نمی شود.

• اوصاف اساسی شرکت تضامنی

1- در این شرکت هر شریک در قبال کلیه دیون شرکت مسئول است . بنابراین برای شرکاء قالب مطمئنی نیست ، اما برای معامله کنندگان با شرکت مطمئن ترین قالب است.
2- برای تاسیس آن حداقل سرمایه ای تعیین نشده است.
3- شیوه های اداره آن بسیار ساده و بسیط است، از همین رو برای تشکیل شرکت هایی با تعداد زیادی از شرکاء متاسب نیست.
4- در موارد قابل توجهی، تصمیم گیری برای اداره این شرکت ، با اتفاق آراء شرکا صورت می پذیرد، از این رو این قالب برای تعداد اندکی از شرکاء هم سلیقه، مناسب است.
5- نقل و انتقال سهم الشرکه در آن با رای تمام شرکاء امکان پذیر است.

• مسئولیت هر شریک

در خصوص مسئولیت شرکاء در شرکت تضامنی باید توجه داشت که :
1- قبل از انحلال شرکت، دیون شرکت از خود شرکت مطاله می گردد نه شرکاء
2- در صورتی که شرکت تضامنی منحل گردد باز هم دیون شرکت از خود شرکت مطالبه می گردد. اما اگر دارایی شرکت برای تادیه دیونش کافی نباشد، هر شریک مسئول تادیه کلیه دیون است.
3- هر قراری که برخلاف مسئولیت شرکاء نسبت به کلیه دیون شرکت ، بین شرکاء گذاشته شود، فقط در بین خود شرکاء قابل استناد است و در برابر اشخاص ثالث کان لم یکن یا به عبارت بهتر غیرقابل استناد است. ( ماده 117 ق. ت )
سوال : اگر در یک شرکت تضامنی، یکی از شرکاء ، سهم الشرکه خود را به شخص دیگری منتقل نماید، تکلیف آن دسته از دیون شرکت که قبل از ورود شریک جدید ایجاد شده اند چیست ؟
جواب : شریک جدید مانند سایر شرکاء نسبت به تمام دیون شرکت مسئول است چه منشا آن دین قبل از ورود او به شرکت باشد و چه بعد از ورود او به شرکت. اما شریک سابق که از شرکت خارج شده است، دیگر هیچ مسئولیتی نسبت به دیون قبل از خروج یا بعد از خروجش نخواهد داشت.

• تعداد شرکاء در شرکت تضامنی :

حداقل 2 نفر ( ماده 116 ق. ت )

• اسم شرکت

1- در اسم شرکت باید عبارت " شرکت تضامنی " قید گردد.
2- اسم شرکت باید حداقل متضمن نام یکی از شرکاء باشد.
3- اگر اسم شرکت متضمن نام تمام شرکاء نیست ، پس از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده است، باید از عباراتی مانند "و شرکاء " و یا " و برادران " استفاده شود.
قانونگذار برای فقدان هیچ یکی از شروط فوق الذکر ضمانت اجرایی اعم از مدنی یا کیفری پیش بینی ننموده است.

• زمان تشکیل شرکت تضامنی

دقیقاَ مانند شرکت بامسئولیت محدود است. یعنی زمانی است که :
1- تمام سرمایه نقدی تادیه گردد، بنابراین در این شرکت، برخلاف شرکت سهامی تعهد به پرداخت وجود ندارد و باید تمام سرمایه از همان ابتدا پرداخت گردد.
2- تمام سهم الشرکه غیرنقدی تقویم شده باشد و آن نیز از همان ابتدا تسلیم گردد.
3- در این شرکت نیز مانند، شرکت سهامی تشکیل منوط به ثبت نیست و قبل از ثبت ، شرکت تشکیل می گردد.
در تقویم آورده های غیرنقد باید به این نکته توجه داشت که در شرکت تضامنی نیز مانند شرکت بامسئولیت محدود و برخلاف شرکت های سهامی ، تقویم آورده های غیرنقد توسط خود شرکاء صورت می گیرد و نیاز به نظر کارشناس رسمی دادگستری نیست. ( ماده 122 ق. ت )

• مدارک لازم جهت ثبت شرکت تضامنی

1- دو نسخه شرکتنامه تکمیل شده
2- دو نسخه تقاضانامه تکمیل شده
3- دو نسخه اساسنامه تکمیل شده
4- دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین
5- دو نسخه صورتجلسه هیات مدیره
6- اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط در مواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد.
7- اصل گواهی عدم سوء پیشینه جهت اعضاء هیات مدیره ، مدیر عامل
8- تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت کلیه شرکاء ، مدیران و هیات نظار ( در مواردی که تعداد شرکاء بیش از 12 نفر باشند).
9- اصل وکالتنامه وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.

• نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت تضامنی

منوط به رضایت تمام شرکاء است. ( ماده 123 ق. ت )

• مدیران در شرکت تضامنی

1- تعداد مدیران : ممکن است یک یا چند نفر باشند.
2- مدت مدیریت : ممکن است محدود به مدتی خاص یا نامحدود باشد.
3- ممکن است از بین خود شرکاء یا از خارج از شرکت تعیین گردند.

• شیوه اخذ تصمیمات در شرکت تضامنی

در این باره قانون ساکت است و فقط در سه مورد برای تصمیم گیری ، اتفاق آرا شرکا را لازم دانسته است. این موارد عبارتند از :
1- بنابرماده 123 ق. ت : انتقال سهم الشرکه هر شریک به دیگری، منوط است به رضایت تمام شرکاء.
2- بنابر ماده 135 ق. ت : هر شرکت تضامنی می تواند با تصویب تمام شرکاء و رعایت مقررات راجعه به شرکت های سهامی، به شرکت سهامی تبدیل گردد.
3- بنابر ماده 136 ق. ت : یکی از موارد انحلال شرکت تضامنی، رضایت تمام شرکاء است.

• شیوه اخذ تصمیمات در موارد سکوت قانون

درباره این که در باقی موارد تصمیم گیری به چه نحوی است، سه نظر قابل ارائه است :
1- نظر اول : این که باقی موارد را نیز با 3 مورد فوق الذکر مقایسه نماییم و در آن ها نیز حکم دهیم که تصمیم گیری باید به اتفاق آراء شرکا باشد.
2- نظر دوم : این است که قانونگذار با توجه به اهمیت 3 مورد فوق الذکر در آن ها اتفاق آراء شرکاء را لازم دانسته است و حد نصاب برای تصمیم گیری در بقیه موارد بستگی به اساسنامه شرکت دارد و اگر اساسنامه شرکت نیز در این باره ساکت باشد، شرکت باطل است.
3- نظر سوم : این است که قانونگذار با توجه به اهمیت 3 مورد فوق الذکر در آن ها اتفاق آرا شرکاء را لازم دانسته است و حد نصاب برای تصمیم گیری در بقیه موارد بستگی به اساسنامه شرکت دارد. یعنی حد نصاب بقیه تصمیم گیری ها : 1/ در درجه اول همانی است که توسط شرکاء در اساسنامه شرکت پیش بینی شده است و 2/ اگر در اساسنامه پیش بینی خاصی نشده باشد، تصمیمات باید به اکثریت آراء شرکا اتخاذ گردد.
از بین سه نظر فوق الذکر ، نظر سوم بیش از دیگر نظرات قابل پذیرش است.

• نحوه تقسیم سود درشرکت تضامنی

1- در وهله اول مطابق ترتیبی عمل می گردد؛ که در شرکتنامه مقرر شده است.
2- اگر شرکت نامه حکم خاصی نداشته باشد، تقسیم سود به نسبت سهمی که هر شریک در سرمایه شرکت دارد، به عمل می آید.
توجه داشته باشید که در شرکت های تضامنی در صورتی که در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه شرکاء کم شود، مادام که این کمبود جبران نشده است ، تادیه هر نوع منفعت به شرکاء ممنوع است. فقط در همین یک مورد است که شرکت، شرکا را به تکمیل سرمایه و تادیه مبلغی بیش از آنچه که در شرکتنامه درج شده است، ملزم می گرداند.

• نظار در شرکت تضامنی

برخلاف شرکت بامسئولیت محدود که وجود هیات نظار در مواردی الزامی است، در شرکت تضامنی الزامی به وجود چنین هیاتی در قانون پیش بینی نشده است.
رابطه طلبکاران با شرکت تضامنی و شرکاء شرکت تضامنی
1- قبل از انحلال : مطالبه دیون شرکت از خود شرکت صورت می گیرد.
2- بعد از انحلال : اگر دارایی شرکت کفاف مطالبات طلبکاران را ندهد، طلبکاران می توانند بابت تمام یا بخشی از طلب خود به یک یا هر چند نفر از شرکاء مراجعه کنند، چرا که شرکاء در مقابل طلبکاران شرکت ، مسئولیت تضامنی دارند.
3- هر شریک در ازاء تمام دیون شرکت مدیون است، هر چند که میزان دیون، از سرمایه ای که او با خود به شرکت آورده است، تجاوز کند.
گرچه شرکاء در برابر دیان، نسبت به دیون شرکت مسئولیت تضامنی دارند، اما در روابط بین شرکاء مسئولیت هر یک از آن ها در تادیه دیون بدین صورت است :
1- به نسبتی که در شرکت نامه درج شده است.
2- اگر شرکت نامه نسبت به این امر ساکت باشد، به نسبت سرمایه ای که هر شخص با خود به شرکت آورده است.
بنابراین هر شریک پس از جبران خسارت می تواند بابت سهم سایر شرکاء به آن ها رجوع نماید.
اگر پس از آن که شرکت تضامنی تشکیل می گردد، کسب به عنوان شریک ضامن به شرکت بپیوندد، نسبت به دیونی که قبل از ورود او به شرکت حاصل شده است، نیز با دیگر شرکاء مسئولیت تضامنی دارد. اگر برخلاف این ترتیب بین شرکاء قراری گذاشته شده باشد :
1- این قرار در برابر اشخاص ثالث کان لم یکن و غیرقابل استناد است.
2- اما در این رابطه بین خود شرکاء قابل استناد است.
توجه داشته باشید که شریک قبلی که سهم الشرکه خود را به شریک جدید واگذار کرده است، نسبت به دیون شرکت، دیگر هیچ مسئولیتی نخواهد داشت، چه منشا ایت دیون متعلق به قبل از خروج او از شرکت باشد و چه متعلق به بعد از خروج او از شرکت.

• رابطه طلبکاران شرکت با طلبکاران شرکاء

در صورت انحلال شرکت تضامنی :
1- اموال شرکت ابتدا به مصرف تادیه دیون خود شرکت می رسد و قبل از تادیه دیون خود شرکت، طلبکاران شخصی شرکاء حقی بر آن اموال ندارند.
2- اگر دارایی شرکت کفایت دیون را ندارند، طلبکاران شرکت می توانند به شرکاء رجوع کنند و در این صورت طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی خود شرکاء حق تقدمی بر یکدیگر را ندارند.

• تهاتر در شرکت تضامنی

1- اگر شخصی مدیون شرکت و در عین حال طلبکار از یکی از شرکاء باشد، چه قبل از انحلال و چه بعد از انحلال شرکت، نمی تواند به تهاتر استناد نماید.
2- اگر شخصی طلبکار از شرکت و در عین حال مدیوت یکی از شرکاء باشد، قبل از انحلال شرکت نمی تواند به تهاتر استناد نماید، چرا که قبل از انحلال شرکت، دیون شرکت به شرکاء تسرس نمی یابد.
3- اگر شخصی طلبکار از شرکت و در عین حال مدیون یکی از شرکاء باشد، بعد از انحلال شرکت ، اگر طلبی که آن طلبکار از شرکت دارد، وصول نگردد می تواند در برابر شریک به تهاتر استناد نماید. توجه داشته باشید که شخص نمی تواند در ابتدا به تهاتر استناد کند، بلکه باید طلب خود را از شرکت وصول نماید و اگر طلب او از شرکت وصول نشد، به تهاتر استناد کند، چرا که پس از انحلال شرکت های تضامنی ابتدا طلب طلبکاران از خود شرکت وصول می گردد و اگر دارایی خود شرکت کفاف دیون را نداد، سپس به سراغ شرکاء می رویم.

• محدودیت های شرکاء در شرکت تضامنی

1- هیچ شریکی نمی تواند به حساب خود یا شخص ثالث، تجارتی از نوع تجارتی شرکت بنماید، مگر به رضایت تمام شرکاء
2- هیچ شریکی نمی تواند به عنوان شریک ضامن در شرکت دیگر با همان نوع تجارت وارد گردد، مگر به رضایت تمام شرکا
3- هیچ شریکی نمی تواند به عنوان شریک با مسئولیت محدود در شرکت دیگری با همان نوع تجارت وارد گردد، نگر به رضایت تمام شرکاء.

• انحلال شرکت تضامنی

انحلال به موجب موارد ذیل رخ می دهد :
1- وقتی که شرکت برای انجام موضوع خاصی تشکیل شده باشد و آن را به پایان رساند.
2- وقتی که شرکت برای انجام موضوع خاصی تشکیل شده باشد و انجام آن غیرممکن شده باشد.
3- وقتی که شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت متقضی شده باشد، نگر این که مدت قبل از انقضاء تمدید گردد.
4- در صورت ورشکستگی
5- در صورت تصمیم تمام شرکاء
6- اگر یکی از شرکاء به دلایلی انحلال شرکت را تقاضا کند، البته با شرایطی
7- در صورت فسخ شرکت توسط یکی از شرکاء ، البته با شرایطی
8- در صورت ورشکستگی یکی از شرکاء البته در موارد استثنایی
9- در صورت درخواست طلبکاران یکی از شرکاء البته با شرایطی
10- در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکاء البته با شرایطی
مدارک مورد نیاز جهت انحلال شرکت تضامنی به قرار ذیل است :
الف ) کلیه مدارک ثبتی شرکت
ب) مدارک شناسایی شرکا
ج ) اصل صورتجلسه انحلال که به تایید همه شرکا و مدیر تصفیه رسیده باشد.
د) آگهی آخرین تغییرات شرکت ( در صورت وجود تغییرات )
ثبت شرکت فکر برتر
" ارائه دهنده ی خدمات تخصصی ثبت شرکت و ثبت برند "