یکی از انواع شرکت های تجاری، شرکت با مسئولیت محدود است. ثبت این نوع شرکت، برای تاسیس بنگاه های کوچک اقتصادی و انجام فعالیت های محدود اقتصادی، بسیار مناسب است. چرا که شرکت با مسئولیت محدود با وجود حداقل دو نفر شریک به ثبت می رسد و انتخاب بازرس در آن اختیاری است و تشریفات تشکیل مجامع عمومی و هیئت مدیره و انتشار آگهی ها که در شرکت های سهامی وجود دارد در این گونه شرکت ها گسترده نیست. مدیران در این نوع شرکت ها می توانند برای مدت نامحدودی انتخاب شوند. بنابراین تشکیل جلسات مجامع عمومی و هیئت مدیره برای تمدید مدت ماموریت مدیران، همانند شرکت های سهامی ضروری نیست.

قوانین ثبت شرکت با مسئولیت محدود را می توانید در این مقاله مطالعه بفرمایید :

تعریف :
شرکتی بین دو یا چند شریک، به منظور امور تجاری که در آن مسئولیت هر یک از شرکا به میزان سرمایه ای است که در شرکت آورده است، ولی سرمایه شرکا برخلاف شرکت سهامی به قطعات سهام تقسیم نمی شود. ( م 94 ق. ت )

توجه داشته باشید که فقط در شرکت های سهامی و تعاونی است که سرمایه شرکا به صورت قطعاتی به نام سهم درمی آید. در شرکت مختلط سهامی نیز فقط سرمایه برخی از شرکا به صورت قطعات سهم در می آید؛ و در بقیه شرکت ها، سرمایه به هیچ وجه به صورت قطعات سهم در نمی آید. ( م 1 ل. ا. ق. ت و ماده 162 ق. ت )

مسئولیت هر شریک :
هر شریک فقط به میزان سرمایه ای که با خود به شرکت آورده در برابر دیون و تعهدات شرکت مسئول است. ( م 94 ق. ت ) بنابراین، از این نظر شرکت با مسئولیت محدود شبیه شرکت سهامی است. البته این اصل استثنایی نیز دارد ؛ یعنی در برخی موارد شریک در شرکت با مسئولیت محدود، شریک ضامن تلقی شده و مسئول تادیه کلیه دیون شرکت است که این استثنائات عبارتند از :

1- وقتی در نام شرکت، عبارت " با مسئولیت محدود " قید نشده باشد که در این صورت مسئولیت شرکا در مقابل اشخاص ثالث به خاطر دیون شرکت، مسئولیت تضامنی می شود. ( م 95 ق. ت )

2- وقتی که اسم شرکت متضمن نام یکی از شرکا باشد که در این صورت شخص مذکور در برابر اشخاص ثالث مسئول تادیه کلیه دیون است. ( م 95 ق. ت )

3- شرکا بابت قیمتی که برای سهم الشرکه های غیر نقدی تعیین کرده اند، مسئولیت تضامنی دارند ؛ بنابراین اگر سهم الشرکه های غیرنقدی به مبلغی بیش از قیمت واقعی شان تقویم شده باشند، شرکا نسبت به مابه التفاوت قیمت واقعی و قیمت تقویم شده مسئولیت تضامنی دارند. ( م 98 ق. ت )

4- در صورت بطلان شرکت با مسئولیت محدود، آن دسته از شرکایی که بطلان مستند به عمل آن هاست و نیز نظار و مدیرانی که در حین حدوث سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن سرکار بوده اند، اگر مرتکب تقصیر شده باشند، در مقابل زیان دیدگان مسئولیت تضامنی دارند. ( م 101 ق. ت )

تعداد شرکا در شرکت با مسئولیت محدود : ( م 94 ق. ت )
حداقل 2 شخص، چه حقیقی یا حقوقی می باشد .

اسم شرکت با مسئولیت محدود :
1- در اسم شرکت باید عبارت " با مسئولیت محدود " قید شود، مهم این است که بلافاصله قبل یا بعد از نام شرکت، این عبارت درج شده باشد. در ماده 95 ق. ت ضمانت اجرای تخلف از این الزام چنین بیان شده است که در صورت عدم درج عبارت با مسئولیت محدود در نام شرکت، شرکت در مقابل اشخاص ثالث، شرکت تضامنی محسوب و تابع مقررات آن است ؛ اما باید توجه داشت که منظور قانون گذار فقط این بوده که مسئولیت شرکا در مقابل اشخاص ثالث، تضامنی می شود؛ یعنی شرکا نسبت به کلیه دیون شرکت مسئولیت دارند؛ بنابراین سایر احکام شرکت تضامنی مانند شیوه نقل و انتقال سرمایه و شیوه انحلال نسبت به آن جاری نیست.

2- اسم شرکت نباید متضمن نام شخصی از شرکا باشد، وگرنه شخص مذکور در برابر اشخاص ثالث حکم شریک در شرکت تضامنی را پیدا می کند و مسئول پرداخت کلیه دیون شرکت می شود. ( م 95 ق. ت )

زمان تشکیل شرکت با مسئولیت محدود : زمانی است که : ( م 96 ق. ت )
1- تمام سهم الشرکه های نقدی تادیه شود؛ بنابراین در این شرکت ، برخلاف شرکت سهامی تعهد به پرداخت وجود ندارد و باید تمام سرمایه از همان ابتدا پرداخت شود.

2- تمام سهم الشرکه های غیرنقدی تقویم شده باشد و آن نیز از همان ابتدا تسلیم شود ؛ مانند شرکت های سهامی که در آن ها نیز تسلیم آورده های غیرنقد باید از همان ابتدا انجام شود.

3- در این شرکت نیز مانند شرکت سهامی تشکیل منوط به ثبت نیست و قبل از ثبت ، شرکت تشکیل می شود.

قواعد تقویم آورده های غیرنقد در شرکت با مسئولیت محدود :
در تقویم آورده های غیرنقد باید به موارد ذیل توجه داشت :

1- در شرکت با مسئولیت محدود، تقویم آورده های غیرنقد توسط خود شرکا صورت می گیرد و برخلاف شرکت سهامی، تقویم آورده های غیرنقد نیازی به نظر کارشناس رسمی دادگستری ندارد. ( م 98 ق. ت )

2- در شرکت نامه باید مبلغی که سهم الشرکه های غیرنقدی به آن تقویم شده اند ، قید شود. ( م 97 ق. ت )

3- با توجه به آنکه مبلغ آورده غیرنقد در شرکت نامه درج می شود و با توجه به آن که شرکت نامه به امضای همه شرکا می رسد، اگر سهم الشرکه های غیرنقدی به مبلغی بیش از قیمت واقعی تقویم شده باشند، کلیه شرکا نسبت به مبلغ مزبور یا به عبارت بهتر نسبت به مابه التفاوت قیمت واقعی و قیمت تقویم شده، مسئولیت تضامنی دارند. ( م 98 ق. ت )

4- در صورت تغییر شرکا، شرکای جدید نسبت به بهای آورده غیرنقد مسئول اند و با خروج شرکای سابق از شرکت، آن ها دیگر در این خصوص، مسئولیتی ندارند.

ضمانت اجرای عدم رعایت قواعد تشکیل شرکت :
1- عدم رعایت قواعد ذیل در زمان تشکیل شرکت با مسئولیت محدود موجب بطلان شرکت است : ( م 100 ق. ت )

عدم تادیه آورده نقد در بدو تاسیس شرکت ؛
عدم تقویم یا عدم تسلیم آورده غیرنقد در بدو تاسیس شرکت ؛
عدم قید قیمتی که آورده های غیرنقد به آن میزان تقویم شده اند در شرکت نامه ؛
عدم تنظیم شرکت نامه کبتی.
2- اما شرکا حق استناد به این بطلان در برابر اشخاص ثالث را ندارند، بدین شرح که اگر استناد به بطلان به نفع اشخاص ثالث باشد، اشخاص ثالث می توانند به بطلان شرکت استناد کنند ولی اگر استناد به بطلان به ضرر اشخاص ثالث باشد، شرکا نمی توانند در برابر آن ها به بطلان شرکت استناد کنند. ( م 101 ق. ت )

3- مرور زمان دعاوی ناشی از عدم رعایت مقررات فوق 10 سال از تاریخ تشکیل شرکت است. ( م 99 ق. ت )

4- تقویم آورده های غیرنقد به مبلغی غیرواقعی موجب بطلان شرکت نیست ؛ بلکه فقط موجب مسئولیت تضامنی شرکا نسبت به قیمت اعلامی است.

5- در قانون، شرکت قبل از ثبت ، تشکیل می شود و انتشار خلاصه شرکت نامه در روزنامه رسمی شرط تشکیل شرکت نیست ؛ اما اگر شرکت نامه در روزنامه رسمی منتشر نشود، عملیات شرکت باطل است. ( مفهوم ماده 198 ق . ت )

مسئولیت شرکا در صورت بطلان شرکت :
آن دسته از شرکایی که بطلان مستند به عمل آن هاست و نیز نظار و مدیرانی که در حین حدوث سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن سرکار بوده اند ، اگر مرتکب تقصیر شده باشند، در مقابل زیان دیدگان مسئولیت تضامنی دارند. ( م 101 ق. ت )

نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت با مسئولیت محدود :
1- سهم الشرکه نمی تواند به صورت اوراق تجاری قابل نقل و انتقال درآید ؛ برخلاف شرکت سهامی که در آن سهم هر شریک به صورت اوراق با نام یا بی نام قابل نقل و انتقال به نام سهام در می آید. ( م 102 ق. ت )

2- انتقال سهم الشرکه منوط به تنظیم سند رسمی است ؛ چه منتقل الیه ، شخص ثالث باشد و چه از بین شرکای شرکت باشد. ( م 103 ق. ت ) در این خصوص باید توجه داشت که :

- شرکت با مسئولیت محدود تنها شرکتی است که انتقال سهم الشرکه در آن منوط به تنظیم سند رسمی است.

3- انتقال سهم الشرکه منوط است به رضایت عده ای از شرکا که :

- حداقل سه ربع سرمایه شرکت متعلق به آن ها باشد ؛

- حائز اکثریت عددی نیز باشند . ( م 102 ق. ت )

4- برخی از نویسندگان اکثریت های مقرر در بند فوق را فقط در صورتی لازم دانسته اند که قرار باشد، سهم الشرکه به اشخاصی از خارج شرکت منتقل شود و انتقال سهم الشرکه یک شریک به یکی دیگر از شرکای شرکت را مشمول این بند ندانسته و آن را آزاد دانسته اند. ظاهر قانون همین نظر را تایید می کند.

5- رضایت شرکا برای انتقال ارادی سهم الشرکه لازم است. بدیهی است که انتقال قهری ( ناشی از ارث ) نیاز به رضایت شرکا ندارد.

مدیران در شرکت با مسئولیت محدود :
1- تعداد مدیران : ممکن است یک یا چند نفر باشند، برخلاف شرکت های سهامی که تعداد آن ها باید 3 نفر ( در سهامی خاص) یا 5 نفر ( در سهامی عام ) باشد. ( م 104 ق. ت )

2- گرچه معمولاَ تعداد مدیران فرد است ؛ اما الزامی قانونی در این خصوص وجود ندارد، بنابراین تعداد مدیران می تواند زوج یا فرد باشد.

3- مدت مدیریت : ممکن است محدود به مدتی خاص یا نامحدود باشد؛ برخلاف شرکت های سهامی که مدت مدیریت محدود به دوره های حداکثر 2 ساله است . ( م 104 ق. ت )

4- ممکن است از بین خود شرکا یا خارج از شرکا تعیین شوند، برخلاف شرکت های سهامی که لازم است از بین سهام داران تعیین شوند. ( م 104 ق. ت )

5- مدیران ممکن است موظف یا غیرموظف باشند. ( م 104 ق. ت )

6- اختیارات مدیران : مدیران کلیه اختیارات را برای اداره شرکت دارا هستند، مگر اینکه در اساسنامه اختیارات آن ها محدود شده باشد. ( م 105 ق. ت )

7- اگر اختیارات مدیران به ترتیبی غیر از اساسنامه محدود شده باشد، در مقابل اشخاص ثالث کان لم یکن است ؛ یعنی نمی توان در برابر اشخاص ثالث و به ضرر راشخاص ثالث به این محدودیت اختیارات مدیران استناد کرد. ( م 105 ق. ت )

شیوه اخذ تصمیمات در شرکت با مسئولیت محدود :
تصمیمات مختلف در شرکت با مسئولیت محدود به ترتیب ذیل اتخاذ می شوند :

1- شیوه اخذ تصمیم راجع به تغییر تابعیت شرکت :برای اخذ چنین تصمیمی اتفاق آراء لازم است. ( م 110 ق. ت )

2- شیوه اخذ تصمیم راجع به اجبار یکی از شرکا به افزایش سهم الشرکه : طبق نص قانون هیچ اکثریتی نمی تواند شریکی را مجبور به این امر نماید؛ بنابراین این امر نیاز به اتفاق آرای شرکا دارد. ( م 112 ق. ت )

3- شیوه اخذ تصمیم راجع به تغییر مفاد اساسنامه : برای اخذ چنین تصمیماتی ، باید :

- اکثریت عددی شرکا که :

- حداقل سه ربع سرمایه را نیز دارا باشند، موافقت نمایند. اساسنامه می تواند، حد نصابی بیش از اکثریت های فوق را مقرر کند، اما نمی تواند کمتر از آن را مقرر نماید. ( م 111 ق. ت )

4- شیوه اخذ تصمیم راجع به موافقت با انتقال سهم الشرکه یکی از شرکا : برای اخذ چنین تصمیمی ، باید :

- اکثریت عددی شرکا که :

- حداقل سه ربع سرمایه را نیز دارا باشند، موافقت نمایند. ( م 102 ق. ت )

5- شیوه اخذ تصمیم راجع به انحلال شرکت : برای اخذ چنین تصمیمی باید عده ای از شرکا که سهم الشرکه آن ها بیش از نصف سرمایه شرکت باشد، موافق باشند. ( م 114 ق. ت )

6- شیوه اخذ سایر تصمیمات راجع به شرکت با مسئولیت محدود : برای تصمیم گیری در خصوص سایر موضوعات به ترتیب ذیل عمل می شود : ( م 106 ق. ت )

- تصمیمات به اکثریت حداقل نصف سرمایه اخذ می شود؛ یعنی تعدادی از شرکا که حداقل نصف سرمایه شرکت را داشته باشند باید در جلسه حاضر و با تصمیم موافق باشند.

- اگر در جلسه اول این اکثریت حاضر نشود، شرکا مجدداَ دعوت می شوند و تصمیمات به اکثریت عددی شرکا اتخاذ می شود؛ یعنی اگر اکثریت عددی شرکا در جلسه حاضر و با موضوع موافق باشند، تصمیم مربوطه اتخاذ می شود.

- به تصریح ماده 106 ق. ت ترتیب فوق، تکمیلی است و اساسنامه می تواند خلاف آن را مقرر کند. البته درست است که قانون گذار تراضی برخلاف ماده 106 ق. ت را صحیح دانسته؛ اما باید قائل به این امر بود که اساسنامه می تواند حد نصابی بیش از اکثریت های مقرر در قانون را مقرر کند ولی نمی تواند کمتر از آن ها را مقرر کند.

حق رای هر شریک در شرکت با مسئولیت محدود :
هر شریک به نسبت سهمی که در شرکت دارد، حق رای دارد؛ مگر آنکه در اساسنامه شرط خلاف شده باشد. ( م 107 ق. ت )

نحوه تقسیم سود و زیان در شرکت با مسئولیت محدود ( م 108 ق. ت )
1- در وهله اول مطابق ترتیبی عمل لمی شود که در اساسنامه مقرر شده است.

2- اگر اساسنامه، ساکت باشد، تقسیم سود و زیان به نسبت سهمی که هر شریک از سرمایه شرکت دارد، به عمل می آید.

3- گرچه شیوه تقسیم سود، در وهله اول تابع اساسنامه است ولی نمی توان یکی از شرکا را به کلی از سود محروم کرد یا تمام سود شرکت را به یک نفر اختصاص داد؛ زیرا این امر خلاف مقتضای ذات عقد شرکت است. این قاعده در سایر شرکت های تجاری نیز جاری است.

نظار در شرکت با مسئولیت محدود :
1- اگر تعداد شرکا بیش از 12 نفر باشد، باید دارای هیات نظار باشد؛ ولی اگر کمتر از این تعداد باشد، تشکیل هیات نظار، اختیاری است. ( م 109 ق. ت )

2- هیات نظار را مجمع عمومی و بلافاصله بعد از تشکیل، تعیین می کند. ( م 165 ق. ت )

3- مدت ماموریت : مدت ماموریت هیات نظار محدودیت قانونی ندارد و تابع اساسنامه است ولی در هر صورت، اولین هیات نظار برای یک سال انتخاب می شوند. هیات های بعدی نظار ممکن است برای مدت محدود یا نامحدود انتخاب شوند. ( م 165 ق. ت )

4- تعداد اعضای هیات نظار : حداقل 3 نفر است . ( م 165 ق. ت )

5- اعضای هیات نظار : حتماَ از بین شرکا هستند. ( م 165 ق. ت )

6- مسئولیت اعضای هیات نظار : مسئولیت آن ها مطابق با قواعد عمومی مسئولیت مدنی است؛ یعنی هر کس، در صورت تقصیر مسئول جبران خسارات ناشی از تقصیر خود است و اگر چند نفر از آن ها مشترکاَ مرتکب تقصیر شده باشند، مسئولیت مشترک دارند نه مسئولیت تضامنی ؛ زیرا در حال حاضر اصل در حقوق ما ، بر مسئولیت مشترک است نه مسئولیت تضامنی و مسئولیت تضامنی فقط در مواردی بر اشخاص تحمیل می شود که قانون یا قرارداد این امر را مقرر کرده باشد.

وظایف هیات نظار :
1- باید بلافاصله پس از انتخاب، درباره رعایت روند قانونی تشکیل شرکت یعنی مادتین 96 و 97 ق. ت تحقیق کنند. ( م 109 ق. ت )

2- این هیات حداقل سالی یک بار مجمع عمومی شرکا را تشکیل می دهد. ( م 109 ق. ت )

3- اعضای هیات نظار بر دفاتر و کلیه اسناد و حساب های شرکت نظارت دارند و هر ساله گزارشی به مجمع عمومی می دهند و اگر تخلفی مشاهده کردند، در این گزارش ذکر می کنند. شرکا می توانند تا 15 روز قبل از مجمع عمومی با حضور در مرکز شرکت، از صورت حساب شرکت و صورت دارایی شرکت و گزارش هیات نظار مطلع شوند. ( م 168، 170 ق. ت )

4- اگر اعضای هیات نظار با پیشنهاد مدیر شرکت در تقسیم منافع مخالفتی داشته باشند، مخالفت خود را بیان می کنند. ( م 168 ق. ت )

5- در موارد مورد نیاز می تواند شرکا را برای تشکیل مجمع عمومی فوق العاده دعوت کند. ( م 109 ق. ت )

اندوخته قانونی ( سرمایه احتیاطی ) ( م 113 ق. ت ) :
1- در شرکت با مسئولیت محدود نیز ؛ مانند شرکت سهامی، منظور کردن اندوخته قانونی اجباری است.

2- هر سال یک بیستم از سود خالص باید به عنوان اندوخته قانونی کنار گذاشته شود تا اینکه میزان کل آن به یک دهم سرمایه شرکت برسد.

3- پس از آنکه میزان آن به یک دهم سرمایه شرکت رسید، منظور کردن سرمایه احتیاطی اختیاری است.

انحلال شرکت با مسئولیت محدود :
 انحلال این شرکت به موجب موارد ذیل رخ می دهد : ( م 114 ق. ت )

1- وقتی که شرکت برای انجام موضوع خاصی تشکیل شده باشد و آن را به پایان رسانده یا انجام آن موضوع، غیرممکن شده باشد.

2- وقتی که شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد، مگر اینکه مدت قبل از انقضا تمدید شود. در این خصوص باید توجه داشت که :

- تمام شرکت های تجاری ، اگر برای مدت معینی تشکیل شده باشند، این مدت قابل تمدید است.

3- در صورت ورشکستگی ؛

4- در صورت تصمیم عده ای از شرکا که سهم الشرکه آن ها بیش از نصف سرمایه شرکت باشد.

5- در صورت جمع این شرایط که :

- به واسطه ضررهای وارد به شرکت، نصف سرمایه شرکت از بین رفته باشد ؛

- یکی از شرکا تقاضای انحلال کند ؛

- دادگاه دلایل او را موجه تشخیص دهد ؛

- سایر شرکا حاضر نباشند سهمی را که در صورت انحلال به او تعلق می گیرد، بپردازند و او را از شرکت خارج کنند. در این خصوص باید توجه داشت که :

- حکم دادگاه در این خصوص جنبه تاسیس دارد ؛ یعنی تا قبل از صدور حکم بر انحلال و قطعیت آن، شرکت به قوت خود باقی است.

6- در صورت فوت یکی از شرکا، البته در صورتی که این امر به موجب اساسنامه پیش بینی شده باشد.

جرائم در شرکت با مسئولیت محدود :
در موارد ذیل شخص کلاهبردار محسوب میشود. در این خصوص باید توجه داشت که قانون گذار، اشخاص ذیل را کلاهبردار دانسته است ؛ نه آنکه صرفاَ مجازات کلاهبردار را به آن ها تسری داده باشد. این موارد به شرح ذیل اند : ( م 115 ق. ت )

1- اظهار خلاف واقع موسسین و مدیران درباره پرداخت تمام سهم الشرکه نقدی و تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیرنقدی در اوراق تسلیمی به مرجع ثبت شرکت ها ؛

2- تقویم سهم الشرکه غیرنقدی بیش از قیمت واقعی آن با وسایل متقلبانه ؛

3- تخطی مدیران در تقسیم منافع موهوم بین شرکا با نبودن صورت دارایی یا تقسیم منافع موهوم بین شرکا به استناد صورت دارایی موهوم.

در صورت نیاز به هرگونه مشاوره تخصصی با ما تماس حاصل فرمایید.

ثبت شرکت فکر برتر آماده ی پاسخگویی به کلیه ی سوالات شما در زمینه های حقوقی و ثبتی نظیر ثبت شرکت و ثبت برند می باشد.