آرایش و فرهنگ زیبایی به عواملی می پردازد که باعث تجلی بیشتر زیبایی و افزایش جذابیت شخص در نزد دیگران می شود. این عوامل ، می تواند تکنیک های صحیح آرایش و پیرایش باشد .
از آن جایی که زیبایی ابعاد مختلفی دارد و از این لحاظ که نوع بشر همواره در پی رسیدن به زیبایی مطلوب است ، برندهای مربوط به لوازم آرایشی بهداشتی نیز پیوسته در حال گسترش می باشند.

تولید کنندگان برند لوازم آرایشی بهداشتی برای اینکه بتوانند در این عرصه رقابتی سالم داشته باشند ، باید به این نکته توجه داشته باشند که حق استعمال انحصاری علامت تجاری، فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رسانیده باشد. بنابراین ، یک علامت تجاری یا اصلاحاَ برند در صورتی که به ثبت نرسیده باشد و یا حداقل تقاضای ثبت آن مطرح نشده باشد، ممکن است مورد کپی برداری ، تقلید ، استعمال و به طور کلی جعل رقبای تجاری قرار گیرد. در چنین شرایطی ، جز در مواردی خاص همچون مشهور بودن علامت تجاری، هیچ محکمه ای از مشروعیت حق مالک واقعی دفاع نمی کند.
زمانی که موضوع ثبت نمودن برند مطرح می شود ، یکی از سوالات اساسی این است که شرکت ها در هنگام انتخاب یک علامت تجاری، چه نکاتی را باید در در نظر داشته باشند ؟
در این مقاله مفصلاَ به این سوال پاسخ داده شده است. شایان ذکر است ، خوانندگان محترم ، جهت کسب اطلاعات تکمیلی در این رابطه می توانند به مقالات ذیل نیز مراجعه نمایند :
- 5 مرحله ثبت علامت تجاری در ایران
- نحوه تقاضا و ثبت برند
- استعلام برند قبل ازثبت
- هزینه ثبت برند

• چه علائمی ، علائم تجاری و صنعتی محسوب می شوند ؟

ماده 1 قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات در تعریف علامت تجاری چنین مقرر می دارد :
" علامت تجاری عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش ، تصویر ، رقم ، حرف ، عبارت ، مهر ، لفاف و غیر آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی ، تجاری یا فلاحتی اختیار می شود. ممکن است یک علامت تجاری برای تشخیص امتیاز محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعت و یا محصول یک شهر و یا یک ناحیه از مملکت اختیار شود ."
از ماده فوق مستفاد می شود که نوع علامت جنبه حصری ندارد ، بلکه می تواند با توجه به ابتکار افراد برای شناسایی محصولات واحدهای تولیدی ، صنعتی یا خدماتی مانند حمل و نقل زمینی ، هوایی یا دریایی به صورت کلمات ، حروف ، ارقام باشد.
همچتیت، علائمی که سازنده یک محصول روی کالای خود قرار می دهد ، علامت صنعتی محسوب می شود. این محصول می تواند کالای تمام شده یا ناتمام باشد ، با این حساب یک کالای تجاری ممکن است طی فرآیند تکوین خود ، چندین مارک متعلق به سازندگان مختلف را همراه داشته باشد. یک شرکت که تولیدات متنوع دارد ، ممکن است روی هر کالای خود علامت خاصی قرار دهد ، مانند علائمی که بر محصولات مختلف یک شرکت تولیدکننده کالاهای بهداشتی قرار می گیرد ، اما همین شرکت تنها یک علامت تجاری دارد.

• خصوصیات علائم تجاری و صنعتی و اشکال مختلف آن

علامت تجاری یک ابزار بازاریابی است و می تواند اگر با دقت و با توجه به روانشناسی اجتماعی و فضای اقتصادی حاکم بر جامعه برگزیده شود جذابیت موسسه و کالای آن را در افکار عمومی افزایش دهد.
بارزترین خصیصه علائم تجاری و صنعتی ، قدرت تمایز بخشی آن است. به این معنا که هر علامت تجاری باید بتواند کالا یا خدمات اشخاص حقیقی و یا حقوقی را از هم متمایز سازد. اگر علامتی قادر نباشد کالا یا خدمات موسسه ای را از کالاها و خدمات موسسه و یا موسسات دیگر متمایز سازد قانوناَ قابل ثبت نیست. بنابراین علامت نباید نشان ساده ای باشد که هر کس بتواند آن را استعمال کند یا آن که به صورتی باشد که با خود جنس اشتباه شود و از این نظر نشان های ذیل را نمی توان برای علامت تجاری استفاده کرد :
الف- اسامی عام که مختص به نوع به خصوصی از کالا نباشد. مثلاَ کلمه " صابون " را نمی توان به عنوان علامت برای محصول صابون انتخاب نمود.
ب- اوصاف اجناس را نمی توان به عنوان علامت تجاری انتخاب کرد. مثلاَ عطر "خوشبو" برای محصولات عطر .
ج- نشانی های ساده مانند رنگ های عادی یا خط مستقیم را نباید به عنوان علامت انتخاب نمود مگر آن که از ترکیب آن ها تصویر ابتکاری به وجود آید.
علامت تجاری برای اینکه قابلیت ثبت داشته باشد، باید تازگی داشته و برای جنسی که به کار می رود ، علامتی جدید باشد. در واقع ، " جدید بودن " و " تازگی داشتن " دو عنصری است که علامت تجاری باید آن را به همراه داشته باشد. لذا علائمی را که قبلاَ به ثبت رسیده اند را نمی توان به عنوان علامت تجاری انتخاب کرد. البته لازم به توضیح است که ممکن است علامتی قبلاَ وجود داشته ، ولی موضوع آن با موضوع علامت مورد تقاضای ثبت تفاوت داشته باشد که در این صورت علامت تجاری در موضوع مورد درخواست اگر تازگی داشته باشد ، قابل ثبت است. به طور مثال اگر علامت بیک که برای خودکار قبلاَ به ثبت رسیده متعاقباَ برای ادوکلن یا لوازم آرایش انتخاب و از اداره ثبت علایم تقاضای ثبت آن شود ، این علامت برای معرفی ادوکلن و نظایر آن تازگی دارد ؛ زیرا برای مصرف کنندگان و مشتریان شبهه ای ایجاد نخواهد کرد و سبب گمراهی در معرفی محصول نخواهد شد.
معمولاَ در انتخاب علامت تجاری، صنعتی یا خدماتی سعی می شود که طرح آن جنبه ابتکاری داشته باشد تا توجه عموم و مشتریان را به خود جلب کند. ولی در قانون سابق و فعلی تصریح به ابتکاری بودن علائم تجاری نشده است. بنابراین وصف ابتکار ، قانوناَ رکن اساسی یا شرط اعتبار علامت تجاری محسوب نمی گردد و فقدان وصف ابتکار نمی تواند مانع ثبت علامت باشد یا مورد اعتراض ثالث قرار گیرد.
اضافه می شود ، علامت تجاری نباید گمراه کننده باشد. به این معنا که علامت نباید مشتری را از لحاظ جنس یا مبدا تولید محصولات دچار اشتباه سازد.
حال با توجه به آنچه گفته شد، سوالی که مطرح می شود آن است که اشکال مختلف علائم تجاری قابل ثبت کدامند ؟
در نظام حقوقی ایران طبق بند الف ماده 30 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری ، هر گونه نشانی که قابل روئت باشد به عنوان علائم تجاری پذیرفته شده است و هر نوع شکل و علامتی ممکن است علامت تجاری باشد. لذا نقش، تصویر ، رقم ، حرف ، عبارات ، مهر ، لفاف ، هر گونه رنگ ، شعار ، کلمات قصار ، کلمات موزون و عکس و طرح چهره یک انسان یا حیوان ، گل و گیاه ، مناظر طبیعی و حتی عکس خود تاجر یا تولید کننده یا طراح لباس مردانه یا زنانه و امثال آن می تواند علامت تجاری باشد.
بنابراین، علائم متمایز کننده کالاها ، خدمات و شرکت ها بسیار متنوع بوده و می تواند در اشکال و کلمات مختلف عرضه گردد. برای روشن شدن بیشتر مطلب ذیلاَ به نشانه هایی که به عنوان علائم تجاری و صنعتی قابلیت آن را دارند که قانوناَ تحت حمایت قرار گیرند می پردازیم.
1- علائم بیانی و قابل نوشتن :
این علائم حدود هشتاد درصد از علائم را تشکیل می دهد و نقطه اشتراک آن ها این است که از حروف الفبا تشکیل شده اند.
1-1- واژه های زبان رایج
در این روش ، معمولاَ از لغات زبان رایج برای ساختن یک علامت تجاری استفاده می گردد. در این جا الزامی برای برگزیدن یک کلمه جدید وجود ندارد ، همین قدر که واژه بتواند به اندازه کافی موضوع کالا یا خدمات را مشخص سازد مناسب است. مانند علامت تجاری صابون عروس .
2-1 نو واژه ( نئولوژیسم )
در این جا منظور کلماتی است که توسط شرکت صاحب علامت به وجود آمده و فاقد مفهوم است. مانند کداک (Kodak) و یا واژه ای قدیمی است و در آن ابداعاتی صورت گرفته ، مانند ورتالین (vegetaline) که از کلمه " گیاهی " گرفته شده است.
گرایش به نئولوژی ( استفاده از لغات جدید یا قدیم در مفهوم نوین ) در گزینش علامت تجاری نیز بسیار رایج شده ، چرا که دو مزیت دارد : اول اینکه اشاره به محصول دارد ، بدون آن که به تشریح آن بپردازد ، دوم اینکه این گونه واژه ها عمدتاَ خصوصیت بین المللی داشته و به دلیل بهره گیری از تلفظ و آهنگ زبان های غالب ، به آسانی قابل ثبت در خارج می باشند ، برای مثال در زمینه اینترنت و تلفن موبایل گرایش به واژه های ابداعی به صورت مد روز در آمده است ، یاهو(Yahoo) و کل کو (kelkoo) نمونه هایی از این نوع واژه هاست.
2- اعداد
استفاده از اعداد ، اغلب به عنوان علامت تجاری به ویژه برای تولید کالا و اجناس به صورت سری ، بسیار رایج است. به طوری که امروزه بسیاری از اعداد برای مردم کشورهای مختلف ، در چهارچوب ملی و گاه بین المللی ، یاد آور یک کالا و خدمات است . علائم شماره 5 و 19 برای عطر شانل نمونه هایی از هزاران شماره هایی است که برای تمایز کالاهای مختلف به کار رفته اند. االبته اشکال عمده انتخاب اعداد در این است که ارقام پایین تر از ده هزار اغلب ثبت شده است. به عبارت دیگر این علائم ، به ویژه برای برخی کالاها به علت ثبت قبلی به سختی در دسترس قرار دارند.
3- حروف
حروف نیز دارای همان مزایا و معایب ارقام است . از میان حروف بسیار شناخته شده می توان از pi برای عطر و از B.M.V برای اتومبیل یاد کرد.
4- علائم تصویری
این گونه علائم شامل لوگوها و تصاویری است که تبلور محصول یا خدمات موسسه هستند. مانند کفش بلا با تصویر اسب و تصویر تمساح روی پیراهن مارک لاگوست .
5- اشکال ، لفافه و ظروف
اینگونه از علائم که مربوط به شکل و لفافه یا پوشش و ظرف کالاها و حتی خدمات هستند به طور روزافزونی افزایش می یابند . این وضعیت به ویژه در عطریات بیشتر به چشم می خورد.
حال ممکن است این سوال پیش آید که آیا در ایران نشان های صوتی یا بویایی را نیز می توان به ثبت رساند ؟
همان طور که اشاره شد ، بر طبق بند الف ماده 30، علامت تجاری باید قابلیت روئت داشته باشد . بنابراین قانون نشان های صوتی یا بویایی را علامت تجاری ندانسته است. چرا که انسان هنوز به دستگاهی مجهز نیست که به وسیله آن بتواند تفاوت اندک بوها را تشخیص دهد و به علاوه ثبت برخی از بوها شاید غیرممکن باشد ، مثلاَ آیا ثبت بوی گل رز برای یک عطر از یک موسسه ، دیگر شرکت ها را از تولید عطری با بوی گل رز محروم نمی سازد ؟
بنابراین ، اگر شخصی در ایران خواستار ثبت علائم صوتی یا بویایی و امثال آن باشد، طبق قانون مزبور درخواست وی پذیرفته نیست.
ناگفته نماند که ، برخی از علائم به دلایل عام ( همچون علامتی که خلاف نظم عمومی باشد ) و یا به دلایل خاصی ( مانند استفاده از علامت رسمی یک کشور ) نمی توانند به عنوان علامت تجاری و صنعتی به ثبت برسند . همچنین علامت موسسات رسمی مانند هلال احمر و کلمات یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشند مانند دولتی و امثال آن را نمی توان به عنوان علامت تجاری اختیار نمود و یا آن ها ا یکی از اجزاء یک علامت تجاری قرار داد.
بالاخره باید یاد آوری نمود که نمی توان از علائم پرچم های رسمی مثل حلقه های پرچم المپیک یا پرچم های ملی به عنوان علامت تجاری استفاده یا از آن ها تقلید کرد.
از همراهیتان سپاسگزاریم
ثبت شرکت فکر برتر
{ پاسخی شایسته به نیازهای حقوقی و ثبتی شما }