قانون تجارت ایران در ماده 20 شرکت های تجاری را به هفت نوع به شرح ذیل تقسیم کرده است :
1. شرکت سهامی
2. شرکت با مسئولیت محدود
3. شرکت تضامنی
4. شرکت مختلط غیر سهامی
5. شرکت مختلط سهامی
6. شرکت نسبی
7. شرکت تعاونی تولید و مصرف

چرا شرکت های تجاری به انواع مختلفی تقسیم شده اند ؟ آیا فعالیت های تجاری نمی توانست فقط در قالب یک نوع شرکت انجام شود؟
باید یادآوری کرد که شرکت های تجاری ، مانند هر پدیده اجتماعی دیگر ، برحسب ضرورت و نیاز اجتماع ابتدا به صورت ابتدایی و ناقص به وجود آمده و سپس بر حسب مقتضیات و موارد مختلف راه تکامل را طی نموده و به انواع مختلف تقسیم شده اند. حتی شرکت تجاری در معنی امروزی که دارای شخصیت حقوقی است نیز خیلی دیر به وجود آمده است ، در حالی که امر تجارت بین چند نفر به صورت مشارکت در معنی تودیع مبلغی سرمایه به صورت شرکت برای امور تجاری و به قصد تقسیم سود و زیان احتمالی از دیر زمان وجود داشته است ولی شرکت در معنی امروزی ، البته به صورت ابتدایی ، از قرن 12 به بعد به وجود آمده است.
اولین شرکتی که در عالم تجارت پیدا شده ظاهراَ شرکت سهامی بوده است سپس شرکت های تضامنی پیدا شدند و بالاخره سایر شرکت ها به مرور زمان به وجود آمدند.
علت تنوع و تعدد شرکت ها صرفاَ یک ضرورت اجتماعی و تجاری است. اگر چه امروز قوانین تجاری شرکت ها را به انواع مختلف تقسیم کرده و ما با توجه به تقسیم بندی قانونی انواع آن ها را از یکدیگر تمیز می دهیم . با این حال باید یادآوری کرد که قوانین هرگز چیزی را بدون سابقه و ضرورت اجتماعی اختراع و ابتکار نمی کنند بلکه قانون همیشه بر یک ضرورت اجتماعی یک لباس حقوقی مناسب می پوشاند تا آنچه در جامعه به صورت آزاد و طبق عرف و عادت شکل گرفته تابع ضوابط قانونی شود. برحسب همین مقتضیات ، در تشکیل بعضی شرکت ها فقط ملاحظات سرمایه ای در نظر بوده است و موسسین در درجه اول منحصراَ به جذب سرمایه توجه داشته اند و به اینکه چه کسی سرمایه را در شرکت بگذارد اهمیتی نداده اند. از اینجا شرکت های سهامی به وجود آمده اند. در مراحل بعدی شرکا به اهمیت اعتباری تجار پی برده و خواسته اند شرکت آن ها از اعتبار و تضمین کافی برخوردار باشد تا مردم اعتماد بیشتری به آن ها داشته و با اطمینان بیشتری با آن ها معامله کنند و با اتکا به اعتبار شرکا هراسی از ورشکستگی شرکت نداشته باشند. در این صورت شرکت های تضامنی به وجود آمده است.
بنابراین ، ضروریات اجتماعی و هدف موسسین و نوع امتیازاتی که در تشکیل شرکت های تجاری مد نظر بوده است منجر به تشکیل شرکت های گوناگون شده است ، که با بررسی آن ها ، دلایل وجود آن ها نیز روشن می شود.
مقتضیات مورد نظر باز هم به تقسیمات معمول اکتفا نکرده و در داخل تقسیمات عمومی باز هم دست به تقسیمات دیگری نیز زده است. مانند اینکه شرکت های سهامی به شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت های مختلط به شرکت های مختلط سهامی و غیر سهامی تقسیم شده اند.
_ شرکت های تجاری را ، صرف نظر از تقسیم بندی قانونی ، به طور کلی از نظر عنصر اساسی تشکیل دهنده شرکت یا مورد نظر موسسین به شرکت های سرمایه ، شرکت های شخص و شرکت های مختلط و تعاونی تقسیم می کنند.
_ در شرکت های سرمایه ، اصولاَ و در درجه اول سرمایه مورد نظر است و شخصیت شرکا ( از نظر تجاری ) اهمیت ندارد. بنابراین اولاَ لزومی ندارد که شرکا شخصاَ شناخته شوند و ثانیاَ ورشکستگی شرکت جز به میزان سهام شرکاء در شرکت ، تسری به سرمایه شخصی آنان پیدا نمی کند و ارتباط به شرکا ندارد.
_ در شرکت های شخص ، بر عکس ، شخصیت سرمایه گذاران در درجه اول اهمیت است و شریک در این نوع شرکت ها ، نه تنها با سرمایه خود در شرکت ، بلکه با تمام دارایی شخصی خود ، مسئول دیون و قروض شرکت خواهد بود ، بنابراین اولاَ شریک باید دارای اعتبار شخصی باشد ثانیاَ نقل و انتقال سهم الشرکه یک شریک ، تابع شرایط و ضوابط مشکلی است ثالثاَ مسئولیت شرکا نامحدود و در بعضی از آن ها تضامنی است.
در حقیقت در شرکت های شخص، تنها این سرمایه شریک در شرکت نیست که جوابگوی بدهی های شرکت است بله خود شریک است با تمام دارایی خود اعم از سرمایه او در شرکت و یا دارایی او در خارج از شرکت. شرکت های تضامنی و نسبی از این نوع می باشند.
_  شرکت های مختلط ، از شرکای ضامن و غیر ضامن تشکیل شده اند. شرکای ضامن مسئولیت نامحدود و تضامنی دارند ، در حالی که شرکای غیر ضامن فقط در حدود سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و دیون شرکت هستند.
_ در شرکت های تعاونی جنبه انتفاعی آن ملحوظ نبوده و هدف بیشتر حذف واسطه های بی مورد بین تولید کننده و مصرف کننده بوده است.
از انتخابتان متشکریم.
همراهی متخصصان مجرب ما را در ثبت شرکت فکر برتر پذیرا باشید :

• شماره تماس:42143-021
• سامانه ی پیامکی: 100042143
• تماس با مشاوران ارشد از طریق شماره های مندرج در سامانه