شرکت تعاونی شرکتی است که تمام سرمایه یا حداقل 51 درصد آن به وسیله اعضاء تعاونی در اختیار شرکت قرار گرفته باشد. لیکن وزارتخانه ها و سازمان ها و شرکت های دولتی و وابسته به دولت و بانک ها و شهرداری ها و شوراهای اسلامی و بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی نیز می توانند در اجرای بند 2 اصل 43 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از طریق وام بدون بهره یا به هر طریق مشروع دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه و مزارعه ، مساقات اجاره ، اجاره به شرط تملیک ، بیع شرط و غیره اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدون اینکه عضو باشند. اما در مواردی که موسسات دولتی در تاسیس شرکت های تعاونی شرکت می نمایند در مهلت مقرری که در ضمن عقد شرکت مورد موافقت طرفین قرار گرفته است سهم دولت را باید تدریجاَ بازپرداخت نمایند به طوری که صد در صد سرمایه به تعاونی تعلق داشته باشد. به طور کلی دست دولت و سازمان های دولتی در جهت کمک و مساعدت به تعاونی باز است. چه از طریق وام و چه از طریق قرار دادن وسایل لازم و دیگر امکانات.
در مورد سهم اعضاء تعاونی در تامین سرمایه شرکت می توان گفت که :
1- سهم کلیه اعضاء در تامین سرمایه شرکت برابر است مگر اینکه مجمع عمومی تصویب نموده باشد که بعضی از اعضاء سهم بیشتری پرداخت نمایند.
2- در چنین صورتی حداقل و حداکثر سهام باید در حدودی باشد که وزارت تعاون متناسب با نوع و اعضاء تعاونی ها معین می نماید.
3- عضو یا اعضاء تعاونی می توانند با رعایت مقررات این قانون سهم خود را به سایر اعضاء و یا افراد جدید واجد شرایط واگذار نمایند.
4- مسئولیت مالی اعضاء تعاونی محدود به میزان سهام یعنی سرمایه ای است که سپرده اند مگر اینکه در قرارداد ترتیب دیگری شرط شده باشد.
5- مسئولیت دستگاه های دولتی که در تعاونی مشارکت نموده اند به میزان سرمایه متعلق به آن هاست مگر اینکه در قرارداد ترتیب دیگری پیش بینی و شرط شده باشد.
لازم به ذکر است که هر تعاونی وقتی ثبت و تشکیل می شود که حداقل ثلث سرمایه آن تادیه شده باشد و هرگاه به صورت نقدی و جنسی باشد اول محاسبه و ارزیابی گردیده و بعد تسلیم شده باشد.
ب : سود و زیان شرکت های تعاونی
معمولاَ سود خالص شرکت ها و اتحادیه های تعاونی در هر سال مالی به ترتیب ذیل تقسیم می شود :
1- مبلغی به عنوان ذخیره قانونی
2- مبلغی ( درصدی ) به عنوان اندوخته احتیاطی
3- درصدی به عنوان حق تعاون و آموزش
4- درصدی به عنوان پاداش مدیران و کارکنان و بازرسان
5- بقیه برابر اساسنامه بین اعضاء تقسیم می گردد.
اول : ذخیره قانونی
1- از حداقل پنج درصد به بالا به تصویب مجمع عمومی به عنوان ذخیره تعاونی به حساب ذخیره قانونی منظور می گردد و هدف از این کار اینست که اگر تعاونی دچار بحران و یا مشکل مالی شد بتواند از ذخیره قانونی مصرف نموده مشکل مالی را رفع نماید. ( استفاده تا نصف ذخیره قانونی )
2- ذخیره قانونی تا موقعی که به میزان یک چهارم معدل سرمایه سه سال اخیر شرکت برسد الزامی است.
3- تعاونی ها می توانند حداکثر تا نصف ذخیره قانونی خود را جهت افزایش سرمایه به کار برند.
دوم : اندوخته احتیاطی
معمولاَ به پیشنهاد هیئت مدیره شرکت و تصویب مجمع عمومی درصدی از سود خالص شرکت ( حداکثر 5 % ) به عنوان اندوخته احتیاطی به حساب مخصوصی واریز می گردد و چگونگی و نحوه مصرف آن با تصویب مجمع عمومی است.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره می توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
همواره آماده پاسخگویی به سوالات ثبتی شما عزیزان هستیم.