سهام جمع سهم است به معنای برگ رسید و به مبلغی از سرمایه یک کارخانه یا شرکت گفته می شود. سهم به معنای بهره، نصیب و حظ آمده است. سهام به معنای حصه مشارکت در هر نوع مشارکت و دارایی مشترک گفته می شود و همچنین به معنی حصه شریک در مال مشترک و سندی است که حکایت از مالکیت حصه معین در شرکت تجاری به نام شرکت سهامی کند و صاحب سهم از تمام مزایای مقرر در اساسنامه شرکت استفاده می کند یا سهم عبارت است از سهمی که به صاحب آن حق می دهد قسمتی از منافع شرکت و در بعضی مواقع در موقع انحلال شرکت از قسمتی از دارایی شرکت استفاده کند.
سهم واحدی است از سرمایه شرکت که نوع و مبلغ آن را اساسنامه شرکت معین می کند. قانون تجارت سهم را چنین تعریف کرده است که سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد.
در شرکت های سهامی ، سهام به سه صورت ذیل وجود دارد :
سهام با نام ، سهام بی نام ، سهام ممتاز
1- سهام با نام
در این گونه سهام ، دارنده سهم معلوم و مشخص است و در محل شرکت دفتری وجود دارد که شماره ردیف سهام و نام دارنده در آن ذکر شده است. بنابراین هر سهم از روی شماره ردیف آن معلوم است که متعلق به چه شخصی می باشد. انتخاب سهام بانام به خاطر آن است که شرکت مایل است شرکای خود را بشناسد. انتقال این گونه سهام از انتقال سهام بی نام تشریفات بیشتری دارد و باید در دفتر سهام شرکت ثبت گردد.
2- سهام بی نام
سهام بی نام ورقه ای است که اسم دارنده آن در ورقه و یا در دفاتر شرکت ثبت نشده و کسی که آن را در دست داشته باشد مالک آن شناخته می شود. اگر کسی خواست سهام بی نام خود را بفروشد کافی است که قیمت آن را دریافت و سهم را مانند اسکناس تسلیم خریداری کند.
سهام بانام یا بی نام در تمام مراحل دارای یک ارزش می باشند و دارندگان آن ها در نفع و ضرر و استفاده از شرکت یکسان اند.
3- سهام ممتاز
سهام ممتازه هنگامی منتشر می شود که شرکت نیاز به ورود اشخاص سرشناس به شرکت را داشته یا احتیاج به افزایش سرمایه داشته باشد ، ولی در شرایط عادی کسی حاضر به خرید سهام عادی نیست.
سهام ممتازه نسبت به سهام بانام و بی نام امتیازاتی دارد که به دارنده آن تعلق می گیرد ، مثل داشتن حق دو رای یا سود بیشتر از سایرین و نظایر آن . کلیه سهام شرکت را نمی توان ممتاز دانست.
- حقوق صاحبان سهام
کسانی که دارای برگ سهام بانام بوده و نام آن ها در دفتر سهام شرکت سهامی ثبت گردیده است یا کسانی که دارای سهام بی نام باشند یعنی برگ سهام در اختیار ایشان باشد و یا دارای سهام ممتاز، موسس باشند صاحبان سهام گویند. صاحبان سهام از بابت مالکیت سهام های بانام یا بی نام یا ممتاز و یا موسس خود دارای حقوقی می باشند که به طور کلی این حقوق دو قسم می باشند :
1- حقوق مالی
امتیازی است که حقوق هر کشور به منظور تامین نیازهای مادی اشخاص به آن ها می دهد. موضوع این حق حمایت از نفع مادی و با ارزش است که این دسته از حقوق قابل مبادله، قابل تقویم به پول است مانند حق مالکیت.
مالکیت ناشی از سهام در شرکت های سهامی عام دو نوع است اول سهیم شده در سود شرکت دوم سهیم شده در دارایی شرکت.
2- حقوق غیرمالی
امتیازی است که هدف از آن رفع نیازهای عاطفی و اخلاقی انسان است موضوع این حق روابط غیرمالی اشخاص است که ارزش داد و ستد ندارد و قابل ارزیابی به پول و مبادله با آن نیست مانند حق رای در شرکت های سهامی عام . حقوق ناشی از مالکیت سهام بر چهار نوع است اول حق اطلاع، دوم حق عضویت در شرکت ، سوم حق رای و چهارم حق انتقال سهام.
3- حق بینابین
امتیازی است که قطع نظر از رفع نیازهای عاطفی و اخلاقی و گاه نیازهای مادی اشخاص را مد نظر دارد یعنی به گفته آقای کاتوزیان چهره مالی و غیرمالی با هم مخلوط شده است مانند حق تالیف یا حق اختراع یا حق سرقفلی و کسب و پیشه یا حق دارا شدن سهام که قطع نظر از این که منتج به مال است بلکه منتج به اعتبار هم می باشد. اگر سهامدار دارای سهام موسس باشد علی القاعده از منافع حاصل از سود شرکت و منافع حاصل از تقسیم دارایی شرکت و هم از اعتبار شرکت به عنوان یک سهامدار موسس بهره می برد.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره می توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
همواره آماده پاسخگویی به سوالات ثبتی شما عزیزان هستیم.