افزایش سرمایه به معنای بالا بردن سرمایه اسمی و ثبت شده شرکت است. با افزایش سرمایه مسئولیت صاحبان سهام در قبال دیون شرکت افزایش می یابد. شرکت به دلیل بهره مندی از مزایا افزایش سرمایه می دهد، زیرا با افزایش سرمایه شرکت های دیگر ارزش و اعتبار خوبی برای شرکت قائل می شوند.
در این مقاله برآن شدیم تا به افزایش سرمایه شرکت های سهامی بپردازیم تا شما خواننده محترم با مهم ترین نکات آن آشنا شوید.
نکات کلیدی در افزایش سرمایه شرکت های سهامی :
1. افزایش سرمایه شرکت در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده می باشد.
2. افزایش سرمایه با موافقت اکثریت دو ثلث آرای حاضر مجمع عمومی فوق العاده امکان پذیر است.
3. افزایش سرمایه پس از پیشنهاد هیات مدیره و قرائت گزارش بازرس یا بازرسان به تصویب می رسد.
4. تشریفات تصویب افزایش سرمایه عبارتند از : الف) پیشنهاد هیات مدیره ب) قرائت گزارش بازرس یا بازرسان ج) تصویب مجمع عمومی فوق العاده
5. اساسنامه شرکت نمی تواند اختیار افزایش سرمایه را به هیات مدیره بدهد.
6. مجمع عمومی فوق العاده می تواند اختیار عملی افزایش سرمایه را با تعیین دو مورد به هیات مدیره واگذار کند : الف) مدت عملی شدن افزایش سرمایه که حداکثر 5 سال می باشد ب) سقف مبلغ افزایش سرمایه .
7. به موجب ماده 163 لایحه قانون تجارت، هیات مدیره در هر نوبت پس از عملی ساختن افزایش سرمایه باید حداکثر ظرف یک ماه مبلغ سرمایه مندرج در اساسنامه را اصلاح کند و مراتب را به مرجع ثبت شرکت ها اعلام دارد تا در پرونده شرکت ثبت و برای اطلاع عموم آگهی بشود.
8. به موجب ماده 166 لایحه، هنگام افزایش سرمایه هر سهامدار شرکت به نسبت ( نه میزان ) سهامی که در شرکت دارد، در خرید سهام جدید حق تقدم دارد.
9. در شرکت سهامی خاص، پس از آن که مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه را به تصویب رساند مراتب از طریق انتشار آگهی در روزنامه کثیرالانتشار شرکت به اطلاع صاحبان سهام می رسد. در این آگهی مهلت پذیره نویسی نیز قید می شود.
10. در شرکت سهامی عام پس از تصویب افزایش سرمایه توسط مجمع عمومی فوق العاده، گواهینامه حق خرید سهام از طرف شرکت صادر می شود. برای صاحبان سهام بی نام به موجب آگهی منتشره در روزنامه شرکت، به آنان مهلتی که کمتر از 20 روز نباشد داده می شود تا به مراکزی که ار طرف شرکت تعیین می شود مراجعه و گواهینامه حق خرید سهام جدید را دریافت کنند، اما گواهینامه حق خرید سهام جدید برای صاحبان سهام بانام با پست سفارشی ارسال می گردد.
11. هر گاه از تاریخ تسلیم طرح اعلامیه پذیره نویسی شرکت سهامی عام 9 ماه گذشت و افزایش سرمایه ثبت نشد، پذیره نویسان سهام جدید می توانند از مرجع ثبت شرکت ها گواهینامه ای دایر بر عدم ثبت افزایش سرمایه دریافت و به بانک مراجعه و وجوهی را که بابت پذیره نویسی پرداخته اند پس بگیرند. در این صورت هزینه ها نیز با شرکت است.
12.اولین قدم در ثبت افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت شرکت هاست و صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده و آگهی افزایش سرمایه شرکت نیز باید به اظهارنامه ضمیمه شود. اظهارنامه باید به امضای کلیه اعضای هیات مدیره برسد و حتی اگر یک عضو هیات مدیره اظهارنامه را امضا نکند افزایش سرمایه قابل ثبت نمی باشد.
13. در زمان افزایش سرمایه شرکت سهامی عام و خاص بحث تعهد سرمایه برخلاف زمان تاسیس منتفی است و کلیه مبالغ باید به شرح ذیل پرداخت شود :
الف) از طریق بالا بردن مبلغ اسمی : کلیه افزایش سرمایه باید نقداَ پرداخت شود.
ب) از طریق صدور سهام جدید : کلیه افزایش سرمایه نقداَ پرداخته یا تهاتر شود.
در صورتی افزایش سرمایه امکان پذیر است که تمام سرمایه قبلی شرکت تماماَ تادیه شده باشد.

• مدارک لازم جهت افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص :

به موجب ماده 183 لایحه، مدارک ذیل برای ارائه به مرجع ثبت شرکت ها الزامی می باشد :
- صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده که افزایش سرمایه را تصویب نموده یا اجازه آن را به هیئت مدیره داده است و در صورت اخیر، صورت جلسه هیئت مدیره که افزایش سرمایه را مورد تصویب قرار داده است.
- یک نسخه از روزنامه ای که آگهی مذکور در ماده 169 این قانون در آن نشر گردیده است.
- اظهارنامه مشعر بر فروش کلیه سهام جدید و در صورتی که سهام جدید امتیازاتی داشته باشد باید شرح امتیازات و موجبات آن در اظهارنامه قید شود.
- در صورتی که قسمتی از افزایش سرمایه به صورت غیرنقد باشد باید تمام قسمت غیرنقد تحویل گردیده و با رعایت ماده 82 این قانون به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده باشد.
مجمع عمومی فوق العاده در این مورد با حضور صاحبان سهام شرکت و پذیره نویسان سهام جدید تشکیل شده و رعایت مقررات مواد 77 لغایت 81 این قانون در آن قسمت که به آورده غیرنقد مربوط می شود الزامی خواهد بود و یک نسخه از صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده باید به اظهارنامه مذکور در این ماده ضمیمه شود.
نکته : مانند زمان تاسیس آورده غیرنقد باید تماماَ به شرکت تحویل داده شود و به ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری برسد و آورده غیرنقد را نمی توان به بیش از میزان ارزیابی کارشناسی رسمی دادگستری تصویب نمود.

• مدارک لازم جهت تسلیم به مرجع ثبت شرکت ها برای ثبت افزایش سرمایه در شرکت سهامی عام  :

مدارک لازم برای ثبت افزایش سرمایه عبارتند از :
الف) طرح اعلامیه پذیره نویسی در خصوص سهام جدید
ب) آخرین ترازنامه و حساب و سود و زیان نیز که به تصویب مجمع عمومی عادی رسیده پیوست طرح اعلامیه پذیره نویسی می گردد و اگر تصویب نشده این نکته باید در طرح اعلامیه پذیره نویسی قید شود.