ثبت شرکت قراردادی است که بین افراد حقیقی ( مردم عادی ) و یا حقوقی ( شرکت ها ) بسته می شود تا بنا بر آن سرمایه، توانایی یا روابط خود را در چهارچوب قوانین برای کسب منفعت به شراکت بگذارند. قانون تجارت در ماده 20، اقسام شرکت های قابل ثبت را به شرح ذیل برشمرده است :
1- سهامی ( سهامی عام و خاص )
2- با مسئولیت محدود
3- تضامنی
4- نسبی
5- مختلط غیرسهامی
6- مختلط سهامی
7- تعاونی
- تعاونی تولید
- تعاونی مصرف ( توزیع )
در قانون " اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی" شرکت های ذیل به اقسام شرکت های تجاری اضافه شده اند :

1- شرکت تعاونی سهامی عام 
2- شرکت تعاونی فراگیر ملی

ثبت شرکت هیچگونه محدودیت و شرایط خاصی ندارد. هر فردی با هر تخصص و توانایی می تواند در صورت داشتن شرایط قانونی لازم این کار را انجام دهد. تنها باید در نظر داشت برای انجام این کار، ایده و خلاقیت و یا تخصص و دانشی در میان باشد و بدون برنامه و هدف خاص اقدام به ثبت شرکت نشود. اما سوالی که ممکن است مطرح شود این است که چگونه می توانیم شرکت خود را به ثبت برسانیم ؟ راحت ترین روش برای این منظور چیست ؟
این امر ممکن است در نگاه اول کاری دشوار به نظر برسد. ما در این مقاله اطلاعات مفیدی را راجع به مراحل ثبت شرکت در اختیار شما قرار می دهیم تا به راحتی بتوانید شرکت خود را به ثبت برسانید. پیش از پرداختن به این موضوع، لازم است که با شرایط لازمش آشنا شویم.

شرایط ثبت شرکت

تشکیل شرکت نیاز به انعقاد قرارداد دارد ، برای آنکه قرارداد شرکت منعقد شود رضایت شرکایی که اهلیت انعقاد چنین قراردادی را داشته باشند، ضروری است . به علاوه، شرکت باید دارای موضوعی معین و مشروع باشد.
شرایط اختصاصی تشکیل شرکت نیز - یعنی وجود شرکا ، همکاری شرکا ، سرمایه گذاری ، تقسیم سود و زیان و مبادرت به عملیات بازرگانی- تابع قواعد خاصی است که در ذیل به تشریح برخی از مهم ترین این موارد می پردازیم :

1- وجود شرکا

شراکت با افراد مطمئن و متخصص از مهمترین و اساسی ترین اصول برای یک شرکت است . برای تشکیل بعضی از اقسام شخص حقوقی حداقل 2 شریک لازم است ؛ مانند موسسات غیرتجاری، شرکت های تضامنی، نسبی، با مسئولیت محدود و مختلط غیرسهامی ؛
- برای تشکیل برخی دیگر حداقل 3 شریک لازم است؛ مانند شرکت های سهامی خاص و مختلط سهامی؛
- برای تشکیل برخی دیگر حداقل 5 شریک لازم است؛ مانند شرکت های سهامی عام ؛
- برای تشکیل برخی دیگر حداقل 7 شریک لازم است ؛ مانند شرکت های تعاونی ؛
- قانون گذار هیچ حداکثری برای تعداد شرکا معین نکرده است.
سوال : آیا تشکیل شخص حقوقی با یک شخص در حقوق ایران ممکن است ؟
تشکیل شخص حقوقی با یک شخص در حقوق ایران، علی القاعده مردود است و نهاد شرکت تک نفره به رسمیت شناخته نشده است؛ اما مواردی می توان از شرکت تک نفره یافت ؛ مانند :
- بسیاری از شرکت های دولتی، تک شخصی هستند ، زیرا تمام سرمایه آن ها متعلق به یک شخص یعنی دولت می باشد.
- برخی از شرکت ها در بدو تاسیس بیش از یک شریک دارند؛ اما در طول زمان به واسطه نقل و انتقال سهم شرکا به یکدیگر، تمام سهم الشرکه شرکت متعلق به یک شخص می شود و این شرکت که در بدو امر تک نفره نبود و دارای چند شریک بوده است ، در گذر زمان تک نفره می شود؛ به عبارت دیگر تعدد شرکای شرکت ، ابتدائاَ لازم است نه استمراراَ.
البته باید توجه داشت که در شرکت های سهامی خاص و سهامی عام این امکان وجود ندارد که تمام سهام سهام داران به یکی از سهام داران انتقال یابد؛ زیرا در این دو شرکت تعداد اعضای هیات مدیره به ترتیب 3 یا 5 نفر است ؛ که این 3 یا 5 نفر باید از بین سهام داران شرکت باشند؛ بنابراین، در این دو شرکت تعداد سهام داران چه ابتدائاَ و چه استمراراَ نمی تواند از 3 یا 5 نفر کمتر باشد.

2- سرمایه گذاری
برای تشکیل شرکت تجاری، حداقلی از سرمایه الزامی است. سرمایه ثبتی شرکت نشانه اعتبار شرکت می باشد . در کلیه اسناد، صورت حساب ها ، اعلانات ، نشریات و ... که به طور خطی یا چاپی از طرف شرکت های تجاری ایرانی ( به استثنای شرکت تعاونی) یا شعبه های شرکت های تجاری خارجی که در ایران فعالیت دارند، صادر میشود باید :
- سرمایه شرکت ذکر شود ؛
- اگر سرمایه تماماَ تادیه نشده باشد، قسمت پرداخت شده نیز درج شود.
شایان ذکر است، در قانون تجارت حداقل میزان سرمایه 000/000/1 ریال می باشد .

3- معین بودن و قانونی بودن موضوع شرکت
از اقدامات اولیه برای راه اندازی و تاسیس شرکت تصمیم گیری برای تعیین موضوع شرکت می باشد. آنچه در موضوع فعالیت شرکت، ( بند 2 اساسنامه ) اهمیت دارد ، فعالیت واقعی شرکت است.شخص حقوقی فقط درباره موضوعاتی می تواند عمل کند که در موضوع شرکت تصریح شده باشد . به این جهت اصولاَ کلیه شرکت ها موضوع شرکت را وسیع تعریف می کنند تا بتوانند کلیه اموری را که لازم باشد انجام دهند .

در رابطه با انتخاب موضوع شرکت به نکات ذیل توجه فرمایید 

- معین بودن موضوع شرکت
معین و مشخص بودن موضوع معامله یا قرارداد از شرایط لازم جهت اثبات صحت معامله است لذا عقد قرارداد برای موضوعات نامشخص و مبهم، مبطل است .
- قانونی بودن موضوع و هدف قرارداد
موضوع و هدف قرارداد باید مشروع و قانونی باشد. بنابراین از نظر قانون نمی توان برای یک امر غیرقانونی یا نامشروع قرارداد وضع نمود.
به طور کلی موضوعات فعالیت برای به ثبت رساندن شرکت به سه گروه تقسیم می شود :
الف- موضوعاتی که به کلی غیرقابل ثبت و فعالیت هستند.

ب- موضوعاتی که قبل از ثبت نیاز به اخذ مجوز دارند.

ج- موضوعاتی که بدون نیاز به دریافت مجوز از سازمان و ارگان ها به ثبت می رسند.

مدارک لازم جهت ثبت شرکت به قرار ذیل است

1- مدارک شناسایی کلیه موسسین شرکت
2- گواهی عدم سوء پیشینه موسسین
3- مدارک شرکت شامل اساسنامه، تقاضانامه ، شرکتنامه ، صورتجلسه
4- کپی مجوز یا مدرک تحصیلی با توجه به موضوع فعالیت شرکت در صورت نیاز.

در ثبت شرکت نکات زیر را در نظر داشته باشید

1- حداقل سن برای ثبت کردن شرکت 18 سال است .
2- اعضای هیات مدیره و مدیر عامل نباید هیچ گونه شغل دولتی نداشته باشند .
3- مدیر عامل نباید مدیر عامل شرکت دیگری باشد .
4- محجورین و ورشکستگان و مرتکبین به جنایت، سرقت ، خیانت در امانت ، کلاهبرداری ، اختلاس، تدلیس که به موجب حکم قطعی دادگاه محکوم شده باشند نمی توانند به مدیریت شرکت انتخاب شوند.
5- اصولاَ مدرک تحصیلی در ثبت شرکت تاثیرگذار نمی باشد مگر فعالیت در موضوعاتی که منوط به ارائه مدرک تحصیلی باشد به عنوان مثال استفاده از عنوان " مهندسی " در نام شرکت مستلزم ارائه مدرک مهندسی می باشد.
6- دارا بودن سوء پیشینه اشخاص مانعی جهت ثبت شرکت نیست فقط نمی توانند جزء هیئت مدیره، مدیر عامل و یا بازرسین شرکت باشند.

راحت ترین روش برای ثبت انواع شرکت های تجاری

پس از لحاظ شرایط قانونی، لازم است تا از طریق سامانه اداره ثبت شرکت ها به نشانی http://irsherkat.ssaa.ir نسبت به تکمیل اطلاعات خواسته شده اقدام نمایید. مراحل ثبت اینترنتی به ترتیب عبارت است از :
- تکمیل اطلاعات متقاضی ( وارد کردن نام، نام خانوادگی، شماره تلفن و.. متقاضی تأسیس شرکت یا مؤسسه ؛ مشخص نمودن تابعیت متقاضی؛ در صورت ایرانی بودن وارد کردن شماره ملی و در صورت غیر ایرانی بودن وارد کردن شماره گذرنامه؛ مشخص نمودن سمت متقاضی؛ تکمیل مشخصات شخص امضاکننده دفتر)
- تکمیل نام و اطلاعات شخص حقوقی ( نوع شرکت ؛ درج پنج نام درخواستی به ترتیب اولویت ؛ اخذ شماره پیگیری نوزده رقمی و ذخیره اطلاعات واردشده)
نام های انتخابی باید دارای معنا و مطابق با فرهنگ اسلامی باشد.همچنین نام های انتخابی می بایست تکراری نبوده و قبلاَ به ثبت نرسیده باشد.
حداقل تعداد سیلاب ها در نام شرکت 3 سیلاب است.
لازم به یادآوری است، چنانچه در انتخاب نام شرکت مشکلی دارید می توانید با همکاران ما در ثبت شرکت فکر برتر تماس حاصل فرمایید یا به مقاله " انتخاب نام برتر برای شرکت " در سامانه مراجعه نمایید.
- تعیین موضوع فعالیت ( نوع فعالیت شرکت ؛ تعیین مدت فعالیت مبنی بر محدود یا نامحدود بودن؛ معلوم نمودن وجود یا عدم وجود مجوز از سازمانها و ارگانهای خاص در صورت نیاز و وارد کردن شماره و تاریخ مجوز در صورت نیاز به مجوز)
- تکمیل اطلاعات مرکز اصلی ( مشخصات پستی شامل، کد پستی و شماره تلفن، پست الکترونیک، شماره دورنگار، و نشانی تارنما و تعیین نشانی مرکز اصلی به عنوان مبدأ مراسلات پستی ) .
- درج اطلاعات مربوط به سرمایه شخص حقوقی ( شامل انتخاب نوع سرمایه شخص حقوقی، تعیین ارزش ریالی هر سهم، تعیین تاریخ تعلق سهام به شرکت و تعیین ارزش سرمایه ریالی.)
- درج مشخصات مربوط به اشخاص حقیقی یا حقوقی ( چنانچه شخص حقیقی باشد مشخصات شخصی فرد مانند نام ، نام خانوادگی، شماره ملی و.. و چنانچه حقوقی باشد نوشتن نام فارسی، تابعیت، شناسه ملی، شماره ثبت وتعیین تابعیت شخص حقیقی)
- درج اطلاعات مربوط به سهام یا سرمایه شخص ( انتخاب شخص صاحب سهام از فهرست اشخاص شخصی، تعیین نوع سهام که آیا بی نام است یا با نام، نقدی است یا غیر نقدی و تعیین تعداد سهام و درصد سهام).

- وارد نمودن سمت شخص در مؤسسه یا شرکت.
- درج شعب و سمت ها در شعب ( در صورت وجود )
- روزنامه ( اطلاعات سال مالی شرکت در این مرحله وارد می شود. یعنی روز و ماه شروع سال مالی. همچنین تعیین اطلاعات روزنامه شرکت یا انتخاب از فهرست روزنامه شرکت)
- وارد نمودن متن اظهارنامه و اساسنامه شرکت یا مؤسسه
در انتها پس از اخذ رسید اینترنتی می بایست مدارک تایید شده و پرینت گرفته شده از طریق سامانه توسط اعضا امضا شود. بعد از اتمام ، سامانه به متقاضی یک شماره ثبت خواهد داد.
سپس باید صورت جلسات تنظیمی را با همه ضمائم مربوطه با پست سفارشی به آدرس ذکر شده ارسال و بارکد پستی را در سامانه درج نمایید.
در صورت پذیرش مدارک، مسئول اداره دستور ثبت در دفتر شرکت ها را صادر می کند که در این صورت لازم است شخص متقاضی یا وکیل ثبت شرکت با در دست داشتن اصل شناسنامه و کارت ملی، برای اخذ مدارک ثبتی و امضاء ذیل دفاتر به اداره ثبت مراجعه نماید.
قدم آخر، چاپ آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی است. جهت اطلاع جامعه و ذی نفعان و همچنین رقبا احتمالی، برخی اطلاعات می بایست به طور دقیق و شفاف منتشر گردد. این اطلاعات عبارتند از :
- نام ، نوع ، موضوع، مرکز فعالیت و آدرس و مشخصات شرکت
- تاریخ و شماره ثبت شرکت
- میزان سرمایه شرکت با ذکر جزئیات موجود و تعهد شده
- اسامی هیئت مدیره و سمت آن ها
- تاریخ شروع به کار شرکت و در صورت محدود بودن مدت شرکت تاریخ خاتمه کار شرکت
- ذکر نام شرکاء ضامن در شرکت های تضامنی و مختلط
نکته :
- هر کدام از اطلاعاتی که در هنگام ثبت شرکت در روزنامه رسمی و یک روزنامه کثیرالانتشار چاپ می شود در صورت تغییر باید مجدداَ در روزنامه رسمی چاپ شوند.
از انتخابتان متشکریم.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره راهبردی راجع به ثبت شرکت با ما تماس حاصل فرمایید.
مفتخریم که راهنمای شما در امور حقوقیتان باشیم.