از نظر قانون ، ایجاد هر گونه فعالیت اقتصادی، مالی و حقوقی مستلزم ثبت شرکت است . این کار بهترین روش برای انجام فعالیت های سودآور ، گسترده ، عظیم و سازماندهی شده با هدف پیشرفت و رسیدن به مدارج بالاتر و اهداف بزرگ تر است . از طرفی دیگر، حصول اطمینان سهامداران ( شرکاء ) و هیات موسس نسبت به روند قانونی تشکیل شرکت در اثر ثبت حاصل می شود و عملکرد مدیران شرکت نیز در گرو تثبیت شرکت است.
مرجع ثبت شرکت ها در تهران ، " اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی " و در خارج از تهران " اداره ثبت اسناد و املاک " مرکز فعالیت شرکت است که دفتری مخصوص برای ثبت کردن شرکت ها اختصاص داده است. در صورتیکه در محل مربوطه، ثبت اسناد نباشد، دفاتر اسناد رسمی یا دفتر دادگاه مرجع ثبت خواهد بود.

در ذیل به اهم الزامات مربوط به ثبت شرکت ها اشاره می گردد .
• اول : وجود شرکاء
برای تشکیل شرکت حداقل وجود دو شریک الزامی است. از آنجا که یک شخص نمی تواند به تنهایی شرکت تشکیل دهد بنابراین تاسیس شرکت مستلزم شراکت دو یا چند شریک می باشد. لیکن قانون گذار هیچ حداکثری برای تعداد شرکا معین نکرده است.
سوال : آیا اشخاص محجور می توانند در شرکت های تجاری ، شریک باشند ؟
محجورین می توانند با اذن ولی یا قیم در شرکت های تجاری شریک شوند ؛ ولی یا قیم نیز می توانند به نمایندگی از ایشان ، آن ها را در شرکت های تجاری شریک کنند.
• دوم : موضوع شرکت
قبل از تاسیس و ثبت هر شرکت موسسین و سهامداران، باید در خصوص تعیین موارد مهمی مانند موضوع شرکت تصمیم گیری نمایند. زیرا تعیین این موارد اساس کار شرکت بوده و اصولاَ بدون تصمیم گیری و تعیین این موارد امکان تاسیس و ثبت هیچ شرکتی وجود ندارد.

موضوع شرکت باید مشروع باشد. باید معلوم و معین بوده ، مالیت داشته و دارای منفعت عقلایی باشد. البته کسب مجوز لازم قبل از به ثبت رسانیدن شرکت ، برای انجام برخی از موضوعات فعالیت الزامی است.
• سوم : تعیین نوع شرکت
طبق ماده 20 قانون تجارت ، شرکت های تجاری بر هفت قسم است :
شرکت سهامی ؛ شرکت با مسئولیت محدود ؛ شرکت تضامنی ؛ شرکت مختلط غیرسهامی ؛ شرکت مختلط سهامی ؛ شرکت نسبی و شرکت تعاونی تولید و مصرف .
قانونگذار ، با ارائه اقسام مختلف شرکت ، این امکان را برای علاقمندان به تشکیل شرکت فراهم نموده است که انواع شرکت های تجاری را متناسب با خواست و نیاز خود انتخاب نمایند.
شایان ذکر است ، به موجب ماده 195 قانون تجارت، ثبت کلیه شرکت های مذکور الزامی و تابع جمیع مقررات قانون ثبت شرکت ها است.
• چهارم : تعیین نام شرکت
هر شخص حقوقی باید دارای نام باشد تا بتوانند آن را تشخیص دهند . در تعیین اسم شرکت باید نهایت دقت شود تا مورد تایید کارشناس واقع شود. اسم شرکت بهتر است با موضوع فعالیت شرکت همخوانی داشته باشد.
نام شرکت برای ثبت باید معنی و ریشه داشته باشد.
نام شرکت باید خاص باشد و از 3 سیلاب تشکیل شود.
در نام شرکت باید دقت شود که مشابه نام شرکت های ثبت شده نباشد.
اسامی که انتخاب می شوند نباید خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه و اصول اعتقادی و مذهبی باشند.
• پنجم : میزان سرمایه
رکن اصلی شرکت سرمایه آنست زیرا هیچ شرکتی بدون سرمایه نمی تواند تشکیل بشود چرا که مهم ترین وسیله جلب منفعت سرمایه شرکت است. بنابراین اهمیت و اعتبار هر شرکت بستگی به وجود و میزان سرمایه آن دارد و در افزایش آن محدودیتی در کار نیست. زیرا تا هر اندازه که صاحبان سهام بخواهند سرمایه گذاری کنند منع قانونی ندارد ولی حداقل سرمایه شرکت سهامی عام از 5 میلیون ریال و حداقل سرمایه شرکت سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد.
• ششم : اقامتگاه و تابعیت
اقامتگاه :
شرکت دارای اقامتگاه مستقلی غیر از اقامتگاه شرکا است. قانون تجارت در این رابطه در ماده 590 ق. ت آورده است : " اقامتگاه شخص حقوقی محلی است که اداره شخص حقوقی در آنجاست " منظور از اداره ، محلی است که در آن جا نهادهای تصمیم گیرنده و اداره کننده شرکت انجام وظیفه می کنند.
در قسمت آخر ماده 1002 قانون مدنی بیان می دارد : اقامتگاه اشخاص حقوقی مرکز عملیات آن ها خواهد بود.
در این رابطه نکته حائز اهمیت آن که :
متقاضیان محترم ، می بایست از همان ابتدا مرکز شرکت را مشخص نمایند و کد پستی صحیح را درج کنند. چنانچه در آغاز کد پستی را وارد کنید که مرکز اصلی شرکت شما نباشد، برای تغییر آن می بایست تشریفات بسیاری انجام شود.
تابعیت :
تابعیت رابطه سیاسی و معنوی است که فردی را به حکومت یا دولتی مرتبط می نماید.
به موجب ماده 1 قانون ثبت شرکت ها مصوب 11 / 3 / 1310 : هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد، ایرانی محسوب می شود. مطابق این ماده برای اینکه شرکتی ایرانی محسوب شود دو ملاک لازم است : 1) در ایران تشکیل گردد 2) مرکز اصلی آن ایران باشد.
• هفتم : مدیرعامل
در خصوص مدیرعامل توجه به نکات ذیل حائز اهمیت است :
1- شخصی است که توسط هیات مدیره برای اداره امور جاری شرکت ، تحت نظر هیات مدیره تعیین می شود.
2- مدیرعامل حتماَ باید شخص حقیقی باشد، برخلاف اعضای هیات مدیره که ممکن بود شخص حقیقی یا حقوقی باشند.
3- مدیرعامل ممکن است یک نفر یا بیش از یک نفر باشد. اگر مدیرعامل بیش از یک نفر باشد، به آن ها هیات عامل گفته می شود.
4- حدود اختیارات مدیر عامل، مدت تصدی او و حق الزحمه او توسط هیات مدیره تعیین می شود.
5- هیچکس نمی تواند در یک زمان مدیرعامل بیش از یک شرکت باشد.
6- رابطه کاری مدیرعامل با شرکت ، نوعی قرارداد مدنی است و تابع قانون کار نیست.
7- مدیرعامل توسط هیات مدیره نصب می شود و توسط هیات مدیره هم در هر زمان که بخواهند، عزل می شود.
8- نام و مشخصات و حدود اختیارات مدیرعامل باید با ارسال نسخه ای از صورت جلسه هیات مدیره به مرجع ثبت شرکت ها اعلام شود و پس از ثبت در روزنامه رسمی آگهی شود.
• هشتم : بازرسان
اشخاصی که توسط مجمع عمومی برای نظارت به اعمال مدیران و حساب ها و معاملات شرکت انتخاب می شوند و دارای خصوصیات ذیل هستند :
1- بازرسان می توانند هم از بین سهام داران انتخاب شوند و هم از خارج از شرکت ؛ برخلاف اعضای هیات مدیره که باید حتماَ از میان سهام داران انتخاب شوند.
2- بازرسان می توانند شخص حقیقی یا حقوقی باشند.
3- تعداد بازرسان ممکن است یک یا چند نفر باشند؛ برخلاف تعداد مدیران که در سهامی عام حداقل 5 و در سهامی خاص حداقل 3 نفر بودند.
4- اشخاص زیر نمی توانند به عنوان بازرس منصوب شوند :
- محجورین و کسانی که حکم ورشکستگی آن ها صادر شده است.
- کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا یکی از جرائم سرقت ، خیانت در امانت ، کلاهبرداری ، جرائمی که به موجب قانون در حکم خیانت در امانت یا کلاهبرداری شناخته شده است ، اختلاس، تدلیس، تصرف غیرقانونی در اموال عمومی که به موجب حکم قطعی از حقوق اجتماعی، کلاَ یا بعضاَ محروم شده باشند ، البته فقط در مدت محرومیت .
- اعضای هیات مدیره یا مدیرعامل شرکت
- اقربای سببی و نسبی مدیران یا مدیرعامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم
- هر کس که خود یا همسرش از اشخاص مذکور در بند 3 فوق الذکر موظفاَ حقوق دریافت کند.
• نهم : اخذ گواهی سوء پیشینه
یکی از مدارک ضروری برای ثبت شرکت ، اخذ گواهی سوء پیشینه است. ضروری است کلیه اعضای هیات مدیره شرکت و بازرسان و مدیران شرکت اقدام به اخذ گواهی سوء پیشینه نمایند. البته سهامداران نیازی به اخذ گواهی سوء پیشینه ندارند.
چند نکته :
- برای دریافت گواهی عدم سوء پیشینه می بایست به دفاتر پلیس + 10 مراجعه نمایید.
- تاریخ اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه یک ماه است.
• دهم : تشریفات ثبت شرکت
متقاضی با تکمیل فرم اظهارنامه یا تقاضانامه و شرکت نامه ( بسته به نوع شرکت یا موسسه )، درخواست ثبت شرکت یا موسسه خود را به مرجع مربوطه می نماید ؛ اداره مزبور پس از بررسی اجمالی نسبت به مدارک ارائه شده و مطابقت مفاد آن با قانون تجارت و قانون ثبت شرکت ها و در صورت کامل بودن مدارک ، نسبت به ثبت آن در دفتر شرکت ها اقدام نموده و در گام آخر، مراتب را در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار مرکز اصلی شرکت ، جهت اطلاع عموم آگهی می نماید.
نکته :
- برای اعلام تقاضای ثبت شرکت، در مرحله ی اول می بایست اطلاعات خواسته شده را از طریق سامانه ی اداره ثبت شرکت ها به نشانی http://irsherkat.ssaa.ir تکمیل کنید.
- متقاضی مکلف است جهت پیگیری مراحل انتشار آگهی و پرداخت هزینه های مربوط از طریق درگاه اختصاصی شرکت روزنامه رسمی به نشانی http://rrk.ir ، اقدام نماید.
ضمانت اجرای تخلف از ثبت شرکت :
1- ضمانت اجرای این تخلف ، بطلان شرکت است ؛ اما این بطلان در مقابل اشخاص ثالث و به ضرر اشخاص خارج از شرکت ، قابلیت استناد ندارد ؛ یعنی شرکت و شرکای داخل شرکت نمی توانند در برابر سایرین به این بطلان استناد کنند ؛ گرچه اشخاص خارج از شرکت می توانند در برابر شرکت و شرکای داخل شرکت ، به این بطلان استند کنند.
2- دادستان می تواند تقاضای انحلال چنین شرکتی را از دادگاه به عمل آورد.
از انتخابتان متشکریم.

فکر برتر
{ پاسخی شایسته به نیازهای ثبتی و حقوقی شما }