مجموعه ای از افراد که برای انجام فعالیتی خاص با همدیگر همکاری می نمایند، می توانند یک شرکت یا موسسه را تشکیل دهند. انتخاب شکل شرکت برای فعالیت تجاری به دلایل مختلفی مانند ضرورت جمع کردن سرمایه زیاد ، تخصص های گوناگون ، استفاده از مزایای بیمه و بازنشکستگی ، افتتاح حساب بانکی تجاری، بهره مندی از وام و منابع مالی، امکان شرکت در مناقصات و مزایده و قراردادهای دولتی و ... صورت می گیرد .
چنانچه می خواهید اقدام به تاسیس و ثبت شرکتی دوستانه و خانوادگی نمایید، از بهترین گزینه ها برای ثبت ، شرکت با مسئولیت محدود است . شرکت با مسئولیت محدود ، به اصطلاح شرکت دوستانه و خانوادگی است که بیشتر بین افرادی که با هم دوست و روابط مالی دارند تشکیل می شود.

ماده 94 قانون تجارت ، این شرکت را چنین تعریف کرده است :
شرکت با مسئولیت محدود ، شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود مسئول قروض و تعهدات شرکت است.
مشخصات شرکت های با مسئولیت محدود :
1- شرکت با مسئولیت محدود بین دو یا چند نفر تشکیل می شود. در واقع تعداد شرکاء در هر حال محدود است.
2- در قانون تجارت، برای میزان سرمایه شرکت با مسئولیت محدود هیچ مبلغی تعیین نشده است. با این حال به صورت عرفی حداقل سرمایه اسمی مبلغ یک میلیون ریال می باشد.
3- مسئولیت شرکاء در برابر قروض و تعهدات شرکت فقط تا میزان سرمایه ای است که پرداخته اند و نه بیشتر .
4- در این شرکت سرمایه به سهام تقسیم نمی شود. بلکه شرکاء هر یک سهم الشرکه ای دارند که مجموع آن سرمایه شرکت را تشکیل می دهد. البته هر یک از شرکاء بدون این که قید تساوی در بین باشد، صدی چند از کل سرمایه را می پردازد.
5- تعداد مدیران در این شرکت به صورت اجباری تعیین شده و شرکت می تواند به وسیله یک یا چند مدیر موظف یا غیرموظف اداره شود. محدودیتی برای مدت مدیریت در شرکت با مسئولیت محدود وجود ندارد.
6- در تصمیم گیری برای اداره این شرکت، رای اکثریت ملاک است ؛ اما نحوه حصول این اکثریت ، به آسانی حصول اکثریت در شرکت های سهامی نیست ؛ زیرا در برخی از موارد ، اکثریت لازم در شرکت با مسئولیت محدود ، هم اکثریت عددی است و هم اکثریت سرمایه ای است.
مانند تمام شرکت های دیگر، در قرارداد تشکیل شرکت باید رضایت شرکا بدون اکراه و اشتباه باشد. توافق شرکا برای تشکیل شرکت یک قرارداد می باشد که موضوع آن مالی است .
نکته دیگر اینکه علیرغم آنکه شرکت با مسئولیت محدود منحصراَ برای امور تجاری تشکیل می شود، ممکن است شرکای آن تاجر یا غیرتاجر و حتی صغیر و محجور باشند که در آن صورت اولیاء یا قیم آنان طبق قانون و اساسنامه از طرف آنان اقدام به سرمایه گذاری و مداخله در امور شرکت خواهند نمود.
برای تشکیل شرکت با مسئولیت محدود ، تنظیم اساسنامه قانوناَ ضروری نیست ؛ هر چند در عمل ، برای ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت ها همواره به این کار اقدام می شود؛ اما تنظیم شرکتنامه ضروری است و باید به صورت رسمی باشد. تمامی شرکا باید شرکتنامه و در صورت موجود بودن، اساسنامه را شخصاَ یا توسط نماینده امضا کنند. در متن امضا شده نحوه تقسیم و تعلق سهم الشرکه ها به هر یک از شرکا باید معین شود.
شرکت با مسئولیت محدود وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی تادیه و سهم الشرکه غیرنقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد.
در ادامه مطلب، جهت تسهیل در انتخاب نوع شرکت، به معرفی سایر اقسام شرکت های تجاری می پردازیم. پر واضح است که برای انتخاب درست نوع شرکت، ابتدا می بایست نسبت به ویژگی های انواع شرکت های تجاری آشنایی کامل داشته باشید.
شرکت سهامی عام :
شرکت سهامی عام ، شرکتی است که قسمتی از سرمایه اولیه آن توسط موسسین تامین می شود و قسمت دیگری باید به عرضه عمومی گذاشته شود تا توسط اشخاصی که مایل باشند، تامین شود.
تعداد شرکا در شرکت سهامی عام بسیار زیادتر از سایر انواع دیگر شرکت های تجاری است، شرکت های سهامی عام معمولاَ برای فعالیت های بزرگ اقتصادی و احداث صنایع سنگین مثل ذوب آهن ، خودروسازی و انجام امور مهم از قبیل تاسیس بانک ها، شرکت های بیمه ، استخراج معادن بزرگ و تجارت با کشورهای خارجی و غیره که با سرمایه های فردی کوچک امکان پذیر نمی باشد تشکیل می شوند. اکثر شرکت های بزرگ دولتی نیز در ایران در قالب شرکت های سهامی عام فعالیت می کنند.

ویژگی های شرکت سهامی عام 

1- حداقل سرمایه اولیه، مبلغ پنج میلیون ریال است.
2- سرمایه شرکت توسط موسسین و عموم مردم تامین می شود.
3- سهم سرمایه موسسین نباید از 20 درصد سرمایه شرکت کمتر باشد.
4- سی و پنج درصد سرمایه باید به صورت نقدی توسط موسسین تامین و در حسابی تحت عنوان " شرکت سهامی عام در شرف تاسیس " نزد یکی از بانک ها سپرده شود.
شرکت سهامی خاص :
شرکت سهامی خاص، شرکتی است که معمولاَ به وسیله چند نفر اشخاص مشخصی که با هم توافق و تفاهم دارند تشکیل می شود که در حقیقت تمام سرمایه آن به وسیله موسسین تامین می گردد . به علت اینکه صدور اعلامیه و پذیره نویسی وجود ندارد تشریفات مربوط به شرکت های سهامی عام در آن ها رعایت نمی گردد و تعداد شرکای آن ها محدود می باشد. به این جهت این شرکت، شرکت سهامی خاص نامیده می شوند. اکثر کارخانجات تولیدی در ایران که متعلق به اشخاص می باشد تحت عنوان شرکت سهامی خاص به ثبت رسیده اند.

ویژگی های شرکت سهامی خاص 

1- حداقل سرمایه اولیه مبلغ یک میلیون ریال است.
2- تعداد سهامداران شرکت سهامی خاص حداقل سه نفر می باشد.
3- حداقل تعداد مدیران ( هیئت مدیره ) سه نفر می باشد.
4- سرمایه شرکت صرفاَ توسط موسسین تامین می شود.
5- در بدو تاسیس حداقل 35 درصد سرمایه به صورت نقدی باید به حساب شرکت تودیع شود.
6- انتقال سهام در این شرکت ها، مشروط به موافقت سایر شرکاء می باشد.
شرکت تضامنی :
این شرکت از حداقل دو نفر شریک تشکیل می شود که شریک ضامن خوانده می شوند. ویژگی تعهد این شرکا این است که هر یک از آنان مسئول پرداخت تمام طلب شرکت در مقابل طلبکاران است و مسئولیتش به آورده ای که به شرکت آورده محدود نمی شود. هر گاه طلبکاران شرکت نتوانند با مراجعه به شرکت، طلب خود را دریافت دارند می توانند پس از انحلال شرکت به شریک مراجعه کنند و شریک باید از دارایی شخصی خود طلب طلبکاران را بپردازد.
شرکت تضامنی از حیث اعتبار در راس تمام شرکت های تجاری قرار دارد. از آن جا که شرکت تضامنی قائم به اعتبار شرکا است و عمل هر یک از شرکا ممکن است تعهداتی برای شرکا دیگر ایجاد کند، لذا اشخاص باید با علم و بصیرت کافی، شرکای خود را انتخاب کنند و با اشخاص معین قرارداد شرکت یا شرکت نامه را امضا کنند تا جواب گوی تعهدات اشخاصی که نمی شناسند نباشند.
نکته دیگر اینکه ممکن است شرکا در شرکت تضامنی ، خود تاجر یا غیرتاجر باشند ولی موضوع شرکت حتماَ باید امور تجاری باشد. همینطور ممکن است برخی از شرکا صغیر یا از سایر محجورین باشند که ولی یا قیم آنان از طرف ایشان به تشکیل شرکت و مداخله در امور آن در چارچوب قانون و اساسنامه مبادرت می نماید. این حکم در تمام انواع شرکت ها نیز به نحو یکسان جاری است.
شرکت تعاونی :
شرکت تعاونی، شرکتی است که عده ای از افرادی که هم صنف هستند برای دستیابی به منافع مشترک گرد هم می آیند و در حقیقت به هم کمک می کنند و برای تهیه مسکن یا خرید مایحتاج یا کسب اعتبار و وام تعاونی شرکت تاسیس می کنند، در واقع اعضای شرکت در کنار یکدیگر، جمعیتی کوچک را پدید می آورند که به عنوان مثال در تهیه کالاهای مورد نیاز اعضا، با جمع آوری پول جزئی که هر عضو می پردازد کالای مورد احتیاج اعضا را از دست اول خریداری و به همان قیمت تمام شده یا سود خیلی جزئی به اعضا می فروشد و به این طریق واسطه های غیرضروری در کسب و تجارت و صاحبان این گونه مشاغل کاذب حذف می گردند .
بنابراین شرکت های تعاونی اصولاَ برای برداشت سود ایجاد نمی شوند ؛ بلکه هدف اصلی از ایجاد آن ها کمک و همیاری و سهولت در امور شرکاء آن است.

مشخصات شرکت تعاونی 

1- تعداد اعضاء شرکت تعاونی نمی تواند کمتر از 7 نفر باشد.
2- شرایط عضویت در تعاونی ها عبارت است از : تابعیت جمهوری اسلامی ایران ، عدم ممنوعیت قانونی و حجر ، خرید حداقل سهام مقرر در اساسنامه ،درخواست کتبی عضویت و تعهد به رعایت مقررات اساسنامه تعاونی ، عدم عضویت در تعاونی مشابه
3- در شرکت های تعاونی باید حداقل 51 % سرمایه به وسیله اعضاء در اختیار شرکت تعاونی قرار گیرد.
4- اداره شرکت های تعاونی، مانند سایر شرکت های تجاری با هیئت مدیره است. مدیرانی که مطابق مقررات قانون تجارت، قانون شرکت های تعاونی و اساسنامه تنظیمی انجام وظیفه می نمایند. بر همین اساس، مسئولیت هر گونه اقدام خارج از حدود اختیارات با آنان بوده و چنانچه عمل خلاف، جنبه کیفری داشته باشد دارای مسئولیت جزائی نیز می باشند.
شرکت نسبی :
شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است .
در این نوع شرکت مسئولیت شرکا به نسبت سرمایه شان می باشد.لذا نام این نوع شرکت از سطح مسئولیت شرکای آن اقتباس شده است.
در شرکت نسبی که یکی از شرکت های اشخاص محسوب است و بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل می شود هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت گذاشته مسئولیت دارد. در این نوع شرکت قانونگذار از کلمه " میزان سهم " یا " میزان سرمایه " استفاده ننموده است بلکه از کلمه " نسبت " استفاده نموده است.
شرکت مختلط سهامی و غیرسهامی :
شرکت مختلط غیرسهامی : این شرکت ترکیبی است از شرکت تضامنی و شرکت با مسئولیت محدود ؛ با این توضیح که یک یا چند نفر از شرکا در قبال اشخاص ثالث دارای مسئولیت تضامنی اند و عده ای دیگر از شرکا، مسئولیتشان محدود به آورده آن هاست.
شرکت مختلط سهامی : این نوع شرکت ترکیبی است از شرکت تضامنی و سهامی خاص . به این ترتیب که یک یا چند نفر از شرکا در قبال اشخاص ثالث دارای مسئولیت تضامنی اند و عده دیگر که از آن ها به سهامدار تعبیر می شود، مسئولیتشان محدود به آورده آن هاست. تفاوت این نوع شرکت با شرکت مختلط غیرسهامی در این است که سرمایه شرکت به سهام تقسیم شده است و شرکای سهامدار حق مدیریت بر شرکت را ندارند و مدیریت شرکت فقط به شرکای ضامن مربوط می شود.
این هشت نوع شرکت، شرکت های تجاری مهم هستند که تعیین هر یک از آن ها به اهداف اعضا در آینده، نوع فعالیت افراد ، میزان مسئولیت هر یک از شرکا و تعداد افراد بستگی دارد. مطالعات نشان می دهد از میان شرکت های تجاری ، شرکت با مسئولیت محدود و سهامی از محبوبیت بیشتری برخوردارند و بیشتر آمار ثبت مربوط به این دو شرکت می باشد.
از انتخابتان متشکریم.
خوانندگان عزیز ، می توانند سوالات خود را از طرق ذیل با ما در میان بگذارند :
• شماره تماس:42143-021
• سامانه ی پیامکی: 100042143
• تماس با مشاوران ارشد از طریق شماره های مندرج در سامانه