هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هر گونه شکل سه بعدی با خطوط ، رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد ، طرح صنعتی است.در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد.( ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری )
با ثبت طرح صنعتی می توان برای آن حمایت قانونی ایجاد نمود.شرط اصلی برای ثبت و حمایت طرح صنعتی این است که طرح جدید باشد .طرحی که قبلاَ برای عموم افشا شده باشد قابلیت ثبت ندارد و جدید نیست.لذا توصیه می شود طرح خود را قبل از ثبت سری نگه دارید و چنانچه طرح خود را به سایرین نشان می دهید در موافقتنامه ای کتبی شرایط حفظ اسرار را مقرر کنید و مشخص کنید که طرح مورد نظر موضوعی سری تلقی می شود.

• حقوق ناشی از ثبت طرح صنعتی عبارت است از:

الف-بهره برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد،توسط اشخاص،مشروط به موافقت مالک آن است.
ب-بهره برداری از یک طرح صنعتی که عبارت است از ساخت،فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی
ج-مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند ( ب) را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتاَ موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد،در دادگاه اقامه دعوی نماید.
به طور کلی ثبت طرح صنعتی، مانع از کپی برداری غیر مجاز از آن می شود و به عنوان یک دارایی تجاری،مبنای اعتماد مصرف کنندگان قرار می گیرد.
همچنین بایستی یادآور شد که ثبت یک طرح صنعتی تنها روش کسب حمایت برای آن طرح نیست به طوری که در صورت مهیا بودن شرایط ، می توان یک طرح صنعتی را تحت قانون کپی رایت یا قانون رقابت ناعادلانه مورد حمایت قرار داد.در ذیل مختصراَ به انواع حقوق مالکیت معنوی ( فکری ) خواهیم پرداخت.
حقوق مالکیت معنوی که از آن با عنوان حقوق مالکیت فکری نیز یاد می شود شامل حقوق مربوط به آفرینش ها و خلاقیت های فکری و ذهنی انسان در زمینه های یمختلف نظیر ابداعات ادبی، هنری ، علمی ، صنعتی ، فناوری و علایم تجاری و طرح های صنعتی مورد استفاده در تولید و تجارت است.حقوق مالکیت فکری دربرگیرنده آن دسته از حقوق قانونی و علایق مکارانه است که ناشی از فعالیت های ذهنی در حوزه های هنری ، ادبی ، علمی ، صنعتی و غیره می باشد.این حقوق زمینه انتفاع مادی اثر یا خلاقیت ، ارتقاء و اشاعه ی آن را برای صاحب اثر یا خلاقیت فراهم می نماید.

• انواع حقوق مالکیت معنوی

حقوق مالکیت معنوی ( Intellectual Property) شامل مالکیت صنعتی و حق نسخه برداری است.
1-مالکیت صنعتی Industrial Property))
مالکیت صنعتی شامل حقوق مربوط به ابداعات و اختراعات در عرصه طرح های صنعتی و علایم تجاری و ویژگی های جغرافیایی است.بعنوان مثال علاوه بر حق اختراع یا ابداع حقوق مربوط به مبدا یا منشا جغرافیایی که شامل خاستگاه و ویژگی های خاص مناطق مختلف جغرافیایی و آب و هوایی است نیز قابل طرح ، ثبت و مشمول حمایت و صیانت است.
2-حق نسخه برداری (Copy Right)
حق نسخه برداری شامل خلق آثار ادبی و هنری نظیر نظم ، نثر ، تئاتر ، نمایشنامه ، نقوش ، صنایع هنری و مستظرفه ، موسیقی ، عکس ، مجسمه ، فیلم و نوارها و لوح های فشرده صوتی و تصویری است.
علاوه بر تقسیم بندی کلی فوق ، ماده 2 کنوانسیون موسس سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO.1967) مالکیت فکری را مشتمل بر موارد زیر می داند:
1-قبول یا شرکت در مدیریت هر گونه توافق بین المللی که به منظور بالا بردن حمایت از مالکیت فکری باشد.
2-تشویق انعقاد قراردادهای بین المللی مربوط به ارتقاء حمایت از مالکیت فکری
3-پیشنهاد همکاری به کشورهایی که خواهان کمک های حقوقی – فنی در زمینه مالکیت فکری اند.
4-پیشنهاد همکاری به کشورهایی که خواهان کمک های حقوقی-فنی در زمینه مالکیت فکری اند.
5-تسهیل خدمات ، حمایت بین المللی مالکیت فکری و در صورت لزوم اقدام به ثبت در این زمینه و انتشار اطلاعات مربوط به آن ها
همچنین بهره گیری از روش ها و ابزارهایی نظیر مذاکره ، عقد پیمان نامه ، ارائه مساعدت های فنی و حقوقی و تهیه و تدوین ، تصویب و اجرای قوانین و مقررات مربوط به حمایت از حقوق مالکیت فکری در کشورهای مختلف جهان نیز در زمره وظایف این سازمان می باشد.
سازمان جهانی مالکیت معنوی که قریب به 180 کشور را به عضویت خود پذیرفته تا به حال خدمات فنی و حقوقی زیادی را نصیب اعضا نموده است که سیستم جهانی ثبت علایم تجاری و طرح های صنعتی ، ثبت ابداعات و اختراعات ، مبدا جغرافیایی ، دانش بومی و سنتی و آیین های فلکوریک از جمله آن ها محسوب می شوند.

• معاهدات بین المللی در زمینه حقوق مالکیت معنوی

معاهدات بین المللی در زمینه حقوق مالکیت معنوی به سه گروه ذیل تقسیم می شوند.
گروه اول-معاهدات موجود در زمینه حمایت از حقوق مالکیت فکری
این گروه از معاهدات ، استانداردهای اولیه مورد موافقت جامعه بین المللی را در زمینه حمایت از حقوق مالکیت فکری ، تعریف می کند.مهم ترین این معاهدات عبارتند از:
1-معاهده حقوق اختراع (PLT)
2-کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری
3-کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی
4-کنوانسیون ژنو برای حمایت از تهیه کنندگان آثار صوتی در قبال تکثیر غیر مجاز
5-معاهدات حقوق علایم تجاری (TLT)
گروه دوم-معاهدات جهانی در زمینه حمایت و حفاظت
این گروه از معاهدات ، حق اختراع در سطح بین المللی را مورد توجه قرار می دهد و برای هر اختراع پرونده بین المللی تشکیل و پس از ثبت اثر ، ارزش های قانونی و حقوقی آن را نصیب افراد ذی حق در تمامی دولت های کشورهای عضو می نماید.بنابراین صاحب اثر می تواند با ثبت بین المللی اختراع، بدون نیاز به ثبت آن در تک تک کشورهای عضو ، از حقوق قانونی خود در سطح بین الملل استفاده نماید.
مهم ترین معاهدات مزبور عبارتند از:
1-معاهده همکاری در زمینه اختراع (PCT)
2-موافقتنامه مادرید در رابطه با ثبت بین المللی طراحی های صنعتی
3-معاهده لاهه در رابطه با ثبت بین المللی طراحی های صنعتی
4-معاهده بوداپست در خصوص شناسایی و ثبت میکروارگانیسم ها
5-معاهده لیسبون در راستای حمایت از اسامی مبدا کالاها و ثبت بین المللی آن ها
گروه سوم-معاهدات طبقه بندی کننده
این نوع معاهدات ، سیستم هایی برای طبقه بندی اطلاعات مربوط به اختراعات ، مارک ها و نشانه های تجاری و طراحی های صنعتی در قالب ساختارهایی با قابلیت دسترسی سریع و آسان فراهم می نماید.این معاهدات عبارتند از:
1-موافقتنامه لوکارنو، برای ایجاد یک سیستم طبقه بندی بین المللی طراحی های صنعتی.
2-موافقتنامه نیس- در خصوص طبقه بندی بین المللی کالا ها و خدمات به منظور ثبت مارک ها و نشانه ها و
3-موافقت استراسبورگ- در خصوص طبقه بندی بین المللی حق اختراع
4-موافقتنامه وین- در خصوص طبقه بندی عوامل نموداری مارک ها و نشانه ها
امید است که مطلب حاضر توانسته باشد راهگشای خوانندگان محترم بوده و در رفع مشکلات حقوقی آنان موثر باشد.
شما بزرگواران می توانید در صورت نیاز به هر گونه مشاوره ،با ما تماس حاصل فرمایید.
مشاوران حقوقی ما با تسلط کاملی که به قوانین و اصول حقوقی دارند،به شما کمک خواهند کرد تا تصمیمات صحیح تری اتخاذ نمایید.
راه های ارتباطی ما:

• شماره تماس:42143-021
• سامانه ی پیامکی: 100042143
• تماس با مشاوران ارشد از طریق شماره های مندرج در سامانه
• سامانه ی تخصصی ثبت شرکت فکر برتر http://companyregister.ir
• پست الکترونیکی به نشانی info@ companyregister.ir

آدرس: تهران ، میدان ونک ، خیابان خدامی ، خیابان آفتاب ، نبش کوچه هشتم ، پلاک 34