ماده یک قانون شرکت های تعاونی ، شرکت تعاونی را به شرح ذیل تعریف می کند :
" شرکت تعاونی شرکتی است که برای مدت نامحدود به منظور رفع احتیاجات مشترک شرکاء و بهبود وضع مادی و اجتماعی آنان برای یک یا چند منظور تشکیل می شود ؛ از جمله انجام خدمات عمومی و هرگونه فعالیت مربوط به تولید کشاورزی و صنعتی، تهیه و طبقه بندی و نگاهداری و تبدیل و فروش محصولات مزبور ، تهیه و توزیع هر نوع کالا و لوازم مورد نیاز زندگی و حرفه ای آنان، تحصیل وام و اعتبار برای شرکاء ، اقدام به عملیات ساختمانی و ایجاد مسکن، بیمه محصولات و حیوانات ، قبول نمایندگی موسسات و کارخانجات وابسته به فعالیت های مذکور در فوق، خرید سهم الشرکه های مشابه و امثال منظورهای مذکور "
به طوری که ملاحظه می شود تعریف بالا خیلی وسیع است و انواع شرکت های تعاونی را شامل می شود . شرکت های تعاونی اصولاَ بر سه نوع می باشند :
1. شرکت تعاونی تولید
2. شرکت تعاونی مصرف
3. شرکت تعاونی اعتبار
طبق قانون بخش تعاونی ، تعاونی های تولید شامل تعاونی هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دامداری ، دامپروری ، پرورش و صید ماهی ، شیلات ، صنعت ، معدن ، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می کنند. لذا شرکت تعاونی کشاورزی در ردیف شرکت های تولیدی قرار دارد . شایان ذکر است ، موضوع شرکت های تعاونی محدود نیست و هرگونه عملیاتی را که در اساسنامه آن پیش بینی شده باشد، می تواند انجام دهد. بنابراین، یک شرکت تعاونی ممکن است در عین حال شرکت تعاونی تولید و مصرف و اعتبار باشد.
- تاسیس و اداره شرکت های تعاونی
شرکت های تعاونی در ایران از لحاظ تاسیس و تشکیلات و اداره جز در مورد اصول ذیل که در قانون شرکت های تعاونی تصویب شده است، تابع اصول شرکت های سهامی می باشند.
1. تبصره ماده 1 قانون شرکت های تعاونی حداقل شرکاء را هفت نفر تعیین نموده ولی عملاَ تعداد شرکای شرکت های تعاونی خیلی بیشتر است. ذکر حداقل برای آن است که اشخاص معدودی نتوانند برای استفاده از مزایای شرکت های تعاونی، شرکت تجاری خود را به صورت شرکت تعاونی مصرف نماید.
2. شرکاء شرکت تعاونی صرف نظر از تعداد سهامی که در اختیار دارند، دارای حقوق و وظایف مساوی می باشند. ( اصل هر عضو یک رای یا اصل اداره دموکراتیک )
3. شرکت های تعاونی موظف هستند هر سال قسمتی از سود ویژه خود را به حداکثر 5% به عنوان اندوخته احتیاطی و حداقل 5% به عنوان ذخیره قانونی و 4% حق تعاون و آموزش را کنار بگذارند. البته ذخیره قانونی تا میزان یک چهارم معدل سرمایه سه سال اخیر الزامی است و تعاونی ها می توانند تا حداکثر یک دوم ذخیره قانونی را برای افزایش سرمایه خود به کار گیرند.
پیش از تشکیل شرکت تعاونی می بایست از اداره جهاد کشاورزی مجوز دریافت نمود. پس از دریافت موافقت نامه تشکیل شرکت تعاونی کشاورزی، هیئت موسس باید از کسانی که شرایط عضو شدن را دارند، دعوت به عمل آورند تا مدارک لازم را برای عضو شدن به این هیئت ارائه دهند.
- شرایط عضویت در شرکت تعاونی کشاورزی
بنا بر اصل آزادی عضویت ، اصولاَ هر کس می تواند در شرکت تعاونی عضو شود ؛ ولی چون اجرای بی قید و شرط این اصل عملاَ ممکن نیست و موانعی برای اجرای کامل آن وجود دارد ، قانون برای عضویت در شرکت تعاونی شرایطی مقرر می دارد و پذیرش افراد به عضویت را به داشتن آن ها مشروط می کند.
به موجب قانون بخش تعاونی ، فقط اشخاص حقیقی ، یعنی افراد انسانی و اشخاص حقوقی غیر دولتی می توانند در شرکت های تعاونی عضو شوند و اشخاص حقوقی دولتی به عضویت این شرکت ها پذیرفته نمی شوند ؛ ثانیاَ شرایط عضویت در شرکت تعاونی عبارت است از :
- داشتن تابعیت ایران ؛
- عدم ممنوعیت قانونی و عدم حجر ؛
- خرید حداقل سهام مقرر در اساسنامه ؛
- درخواست کتبی عضویت در شرکت تعاونی ؛
- تعهد رعایت مقررات اساسنامه تعاونی ؛
- عدم رعایت مقررات اساسنامه تعاونی ؛
- عدم عضویت در تعاونی مشابه .
شرایط فوق ، شرایط عمومی محسوب می شود ، زیرا قانون دارا بودن آن ها را برای عضویت در همه شرکت های تعاونی لازم مقرر داشته است.
علاوه بر شرایط فوق ، ممکن است اساسنامه شرکت تعاونی شرایط دیگری از قبیل ساکن بودن در روستا یا کارگر و دانشجو بودن را به عنوان شرایط اختصاصی ، برای عضویت پیش بینی کند. ایضاَ کافی بودن امکانات و ظرفیت شرکت نیز برای قبول عضو جدید باید در نظر گرفته شود.
بنابر آنچه که بیان شد ، شرایط عضویت در شرکت های تعاونی را می توان به شرح ذیل خلاصه کرد :
1. شرایط عمومی که قانون بخش تعاونی آن ها را مقرر می دارد ؛
2. شرایط اختصاصی که در اساسنامه هر شرکت تعاونی برای عضویت در آن پیش بینی می شود ؛
3. کفایت امکانات و ظرفیت شرکت تعاونی
- مدارک مورد نیاز جهت تشکیل شرکت تعاونی کشاورزی :
- صورتجلسه اولین هیات مدیره مبنی بر انتخاب رئیس، نایب رئیس و منشی هیات مدیره
- کپی برابر با اصل شناسنامه و کارت ملی و کارت پایان خدمت اعضا
- کپی مدرک تحصیلی
- اساسنامه ( 2 نسخه )
- اخذ گواهی عدم سوء پیشینه
- 3 قطعه عکس
- گواهی عدم سوء پیشینه
- اخذ مجوز از اداره جهاد کشاورزی
- دعوت نامه تشکیل اولین مجمع عمومی عادی شرکت تعاونی
- پرداخت کلیه سرمایه شرکت طبق اساسنامه به صندوق تعاون شرکت
- تعیین صاحبان امضاء مجاز، لیست اسامی و مشخصات آن ها
- صورتجلسه اولین هیات مدیره مبنی بر انتخاب رئیس، نایب رئیس و منشی هیات مدیره
- صورتجلسه اولین مجمع عمومی عادی دال بر تصویب اساسنامه و انتخاب اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
- لیست اسامی . مشخصات و نشانی اعضاء اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
- لیست اسامی و امضاء حاضرین در اولین مجمع عمومی عادی
- قبولی کتبی اعضاء اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
هیئت مدیره شرکت تعاونی می بایست مدارک لازم را جهت ثبت شرکت تهیه و آن ها را به وزارت تعاون ارائه نماید.
از انتخابتان متشکریم.
خوانندگان عزیز ، می توانند سوالات خود را از طرق ذیل با ما در میان بگذارند :
- شماره تماس:42143-021
- سامانه ی پیامکی: 100042143
- تماس با مشاوران ارشد از طریق شماره های مندرج در سامانه