سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که میزان مشارکت تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت را مشخص می کند اگر این سهم به نام دارنده آن با ذکر مشخصات معلوم باشد سهام بانام است. نقل و انتقال این گونه سهام در دفتر ثبت سهام درج می گردد و کسی مالک سهام شناخته می شود که نام و مشخصات او به عنوان دارنده سهام در دفتر سهام ضبط و ثبت شده است. البته قانونگذار در لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 به تعریف سهام بانام نپرداخته است اما این عدم تعریف مشکلی ایجاد نمی کند چرا که در عرف سهم بانام به سهمی گفته می شود که در ورقه راجع به آن مشخصات صاحب سهم ذکر شده است یا در دفتر سهام شرکت ثبت شده است. بنابراین هم می توان روی ورقه سهم که دارای شماره مخصوص است، نام دارنده آن را ذکر کرد و هم می توان به این قید اکتفا کرد که سهم بانام است و نام صاحب آن را در دفتر سهام شرکت آورد. البته در عمل بیشتر برگ های سهام بانام نمایانگر نام شخص معینی نبوده بلکه صرفاَ عبارت بانام روی سند درج می گردد علت این امر قابل درک است چرا که با فرض وجود نام شخص معین بر روی برگ سهم سند مزبور ممکن است درگذر چندین بار دادوستد شده و برخلاف ظاهر آن شخصی به جز صاحب نام مذکور در متن سند، دارنده سهم باشد.

• ضمانت اجرای انتقال سهام بانام بدون ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت

در سهام بانام ، نام شخص در روی ورقه سهم یا در دفتر ثبت سهام شرکت قید می شود. همان طور که اشاره شد، طبق ماده ی 40 لایحه قانون تجارت، نقل و انتقال این گونه سهام باید در دفتر ثبت سهام شرکت ( نه مرجع ثبت شرکت ها یا بانک یا دفتر اسناد رسمی ) به ثبت برسد. قانون گذار امضای انتقال دهنده یا وکیل یا قائم مقام قانونی او را در دفتر ثبت شرکت ها کافی دانسته و نیازی به امضای انتقال گیرنده وجود ندارد مگر آن که تمامی مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده باشد که در این صورت نشانی کامل انتقال گیرنده نیز در دفتر ثبت سهام شرکت قید و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او می رسد. مثلاَ احمد بدون ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت سهام را به اکبر بفروشد. ضمانت اجرای انتقال سهام بانام بدون ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت :
در مقابل شرکت :
فاقد اعتبار است. پس اگر شرکت بخواهد، مابقی مبلغ اسمی سهام را مطالبه کند آن را از سهامدارانی که نام آن ها در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت رسیده مطالبه می کند. ( در مثال ما از احمد )
در مقابل ثالث :
فاقد اعتبار است. پس اگر شخصی از سهامدار شرکت طلب داشته باشد و سهام این شخص را برای توقیف معرفی کرده باشد، سهام قابل توقیف است حتی اگر انتقال قبل از توقیف بوده باشد زیرا انتقال در برابر ثالث فاقد اعتبار است. پس طلبکار می تواند سهام احمد را توقیف کند.
بین طرفین :
معتبر است و خریدار می تواند الزام فروشنده را به حضور در دفتر ثبت سهام شرکت و انتقال سهام درخواست کند. ( در این مثال احمد توسط اکبر )
نکته : در شرکت های سهامی کلیه سهام شرکت می تواند به صورت بامام باشد اما تمام سهام نمی تواند به شکل سهام بی نام باشد زیرا سهام وثیقه مدیران در ماده 114 لایحه، باید بانام باشد.
در شرکت سهامی عام پذیرفته شده در بورس و هم چنین اگر بانک در قالب شرکت سهامی عام باشد و شرکت بیمه، کلیه سهام باید بانام باشد.
نکته : نقل و انتقال گواهی نامه موقت سهام بانام و بی نام تابع مواد 39 و 40 لایحه می باشد، یعنی نقل و انتقال گواهی نامه موقت سهام بی نام ، با قبض و اقباض به عمل می آید و نقل و انتقال گواهی نامه موقت سهام بانام ، باید با ثبت در دفتر ثبت شرکت ها به عمل می آید.
در بند 3 ماده 243 لایحه، برای شخصی که سهام بانام را قبل از آن که اقلاَ سی و پنج درصد مبلغ اسمی آن پرداخت شده باشد صادر کند یا بفروشد یا به معرض فروش گذارد، ضمانت اجرای جزایی پیش بینی شده است.
کوتاه آنکه :
نقل و انتقال سهام بی نام با قبض اقباض و نقل و انتقال سهام بانام با ثبت در دفتر ثبت سهام شرکت می باشد.
ضمانت اجرای عدم ثبت انتقال سهام بانام بین طرفین ، معتبر است و در مقابل ثالث و شرکت فاقد اعتبار می باشد.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره با ما در ثبت شرکت فکر برتر تماس حاصل فرمایید.
کارشناسان ما در این مرکز، با سال ها تجربه ، آماده ی ارائه ی خدمات به شما عزیزان می باشند.