- تعریف سهام در شرکت های سهامی
سهام جمع سهم است. در شرکت های سهامی سرمایه شرکت به قطعات مساوی تقسیم می گردد که به این قطعات مساوی سهم گفته می شود. سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحبان آن در شرکت سهامی می باشد. کلمه سهام ویژه شرکت های سهامی است و در سایر شرکت ها از عبارت " سهم الشرکه " استفاده می شود. از همین رو به شرکاء در شرکت های سهامی، " سهامدار " نیز اطلاق می گردد. ( ماده 24، 32 ل. ا. ق. ت )
- میزان حقوق و تعهدات هر سهام دار
حقوق و تعهدات هر سهامدار به نسبت میزان سهام خود او می باشد. ( ماده 24 ل. ا. ق. ت )
1. حقوقی مانند حق گرفتن سود، حق تقدم در خرید سهام جدید، حق رای در جلسات مجامع عمومی شرکت، حق گرفتن وجوه پس از تصفیه شرکت به میزان سهام خود سهامدار است.
2. تعهداتی مانند تعهد به تادیه مبلغ اسمی سهام به میزان سهام خود سهامدار است.
- اقسام سهم
1. سهم بانام : سهامی که مالک آن مشخص و معلوم است و ملک شخصی شناخته می شود که سهام به نام او در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت رسیده است. ( ماده 40 ل. ا. ق. ت )
2. سهم بی نام : سهامی که مالک آن مشخص و معلوم نیست و به صورت سند در وجه حامل تنظیم و ملک دارنده آن شناخته می شود، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. ( ماده 39 ل. ا. ق. ت )
دفتر ثبت سهام شرکت، دفتری است که در شرکت نگهداری می شود و نام سهامداران و میزان سهام هر یک از ایشان در آن مندرج است.
- سهام ممتاز
سهام ممتاز، سهامی است که برای آن امتیازاتی بیش از دیگر سهام در نظر گرفته شده است، مانند آنکه به سهام شخصی سود بیشتری تعلق گیرد یا برای آن سهام حق رای بیشتری قائل شوند. سهام ممتاز ممکن است به موجب اساسنامه یا طبق تصویب مجمع عمومی فوق العاده پیش بینی می گردد. ( تبصره 2 ماده 24، 42 ل. ا. ق. ت )
- تغییر در امتیازات وابسته به سهام ممتاز
این تغییرات باید : ( ماده 42 ل. ا. ق. ت )
1. به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت برسد و
2. علاوه بر این با جلب موافقت دارندگان نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام گیرد.
- میزان مبلغ هر سهم
در شرکت سهامی خاص محدودیتی ندارد، و می توان هر مبلغی را برای هر سهم در نظر گرفت، اما در شرکت های سهامی عام مبلغ اسمی هر سهم نمی تواند از ده هزار ریال بیشتر باشد. ( ماده 29 ل. ا. ق. ت )
- سهام مدیریتی
میزانی از سهام یک شرکت که دارنده آن طبق اساسنامه اختیار تعیین حداقل یک عضو را در هیات مدیره شرکت دارد. ( بند 6 ماده 1 قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 ق. ا )
- سهام کنترلی
حداقل میزان سهام مورد نیاز برای آن که دارنده آن قادر به تعیین اکثریت اعضاء هیات مدیره شرکت باشد و بدین وسیله بتواند کنترل شرکت را به دست اشخاصی که خود می خواهد بسپارد . ( بند 7 قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 ق. ا )
- محتویات اوراق سهام
این اوراق حاوی مفاد ذیل است : ( ماده 26 ل. ا. ق. ت )
1- نام شرکت و شماره ثبت آن
2- مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار تادیه شده آن
3- تعیین نوع سهم ( بانام یا بی نام )
4- مبلغ اسمی سهم و مقدار تادیه شده آن به حروف و عدد
5- تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است.
- اقسام گواهینامه موقت سهم
گواهی نامه موقت سهم نیز بر دو قسم است : ( ماده 39 ل. ا. ق. ت )
1- گواهی نامه موقت بی نام : در حکم سهام بی نام است.
2- گواهی نامه موقت بانام : در حکم سهام بانام است.