علامت تجاری یا علامت صنعتی، علامتی است که برای معرفی و مشخص کردن کالاها و محصولات به کار می رود. علامت تجاری و صنعتی، امروزه از لحاظ اقتصادی و بازاریابی، دارای اهمیت زیاد است و خریداران و مصرف کنندگان با توجه به علائم مزبور، به انتخاب و خرید مبادرت می کنند. علامت تجاری برای معرفی و جهت تمییز و تشخیص همه انواع کالاها و محصولاتی که به وسیله یک تاجر یا یک کارخانه عرضه یا تهیه می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. علائم تجاری را می توان به انواع ذیل تقسیم نمود :
- علائم مربوط به محصولات :
اصولاَ علامت برای امتیاز و تشخیص محصول است و علائم مربوط به محصولات علائمی هستند که باعث تمییز محصولات مختلف از یکدیگر می گردند مانند ژیلت که برای شناسایی تیغ استعمال می شود.
- علائم فردی :
علائمی هستند که متعلق به یک شخص حقیقی یا حقوقی می باشند و برای تشخیص و تمایز محصول یک موسسه به کار می رند مانند ژیلت ، فرد ، آزمایش ، پیرایش و غیره
- علائم عمومی یا جمعی :
علائمی هستند که برای تشخیص و امتیاز محصولات عده ای از ارباب حرف یا ساکنین محل معینی به کار می روند. مانند سولینگن که برای تشخیص و امتیاز محصولات تتفولادی ناحیه معینی از آلمان به کار می رود. این نوع علائم مختص کارخانجات و صنعتگران و تولیدکندگان می باشد که در آن ناحیه بخصوص فعالیت می کنند یا عضو اتحادیه ای می باشند که به ساخت اجناس مزبور مبادرت می ورزند.
- علائم ساده :
علائمی هستند که فقط از یک قسمت مشخص تشکیل شده اند مانند یک کلمه یا یک یا چند زقم یا حرف یا یک نقش یا تصویر مانند آزمایش یا یک شکل عقاب.
- علائم مرکب :
علائمی هستند که از ترکیب چند جزء تشکیل شده است و دارای علاماتی مرکب از کلمه و نقش و تصویر می باشند یا برچسب هایی که بر روی محصولات الصاق می شود.
- علائم کتبی :
علائمی هستند که می توان آن ها را نوشت مانند نام اشخاص حقیقی یا حقوقی به شرط آنکه وجه امتیازی با سایر سامی داشته باشد.
- علائم تصویری :
علائمی هستند که دارای شکل و تصویر مخصوصی می باشند مانند :
- مدال ها که در روی اجناس گذارده می شوند یا حک می گردند.
- برچسب که عبارت است از ترکیب نوشته و تصویرهای مختلف .
- مناظر طبیعی یا ساختمان های عمومی .
- رنگ های مختلف به شرط آنکه رنگ های ساده و معمولی نبوده و ترکیب جدیدی باشند.
به موجب ماده 5 قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب سال 1310 علائم تجاری غیرقابل ثبت عبارتند از :
1- علائم دولتی، مملکتی و رسمی ؛ مثل آرم جمهوری اسلامی ایران ، آرم هلال احمر و ...
2- علائم منافی نظم یا عفت عمومی
3- علائمی که عنوان یا اسم عمومی و مورد استفاده همگانی باشند؛ مانند پارچه ، ماشین و ...
4- علائمی که قبلاَ به ثبت رسیده اند.
5- عبارات یا کلماتی که به نوعی انتساب به سازمان ها یا مقامات رسمی ایران را تداعی یا القاء نمایند؛ از قبیل به کاربردن کلماتی مانند انقلابی یا دولتی.
تذکر این مطلب لازم است که ، " نام های عام محصولات یا اسامی جغرافیایی، که خریدار را نسبت به مبدا و کیفیت محصولات گمراه کند، علامت مشخصه تجاری محسوب نمی شود ".
- ثبت علامت تجاری لوازم خانه
ثبت علامت تجاری و یا حتی اصولاَ داشتن علامت تجاری، الزامی نیست. یعنی افراد مختارند که برای کالا یا محصولی، علامتی اختیار کنند یا آن را بدون علامت خاصی، عرضه نمایند و اگر علامتی را برای کالا یا محصولی انتخاب کردند، ملزم به ثبت آن نیستند و می توانند آن را بدون ثبت، مورد استفاده قرار دهند. قانون ثبت علائم و اختراعات در این مورد می گوید " داشتن علامت تجاری اختیاری است، مگر در مواردی که دولت آن را الزامی قرار دهد ".
بنابراین صاحبان کالا یا محصول، جز در مواردی که دولت ثبت علامت تجاری را الزامی می کند، مجبور به ثبت آن نیستند. لیکن حق انحصاری علامت، برای آن ها در صورتی امکان پذیر است که آن را به ثبت داده باشند. بدین ترتیب، اشخاصی که علامت تجاری مورد استفاده خود را ثبت نکرده باشند، قانوناَ نمی توانند از استفاده اشخاص دیگر از آن علامت، جلوگیری کنند.
شایان ذکر است، مرجع ثبت علائم تجاری و اختراعات ، " اداره کل مالکیت صنعتی " است. ثبت کلیه علائم مزبور و اختراعات فقط در همین اداره به عمل می آید.
مدارک مورد نیاز جهت ثبت علامت تجاری :
1- اظهارنامه ثبت علامت تجاری
2- نسخه اصلی یا رونوشت گواهی شده وکالتنامه ، در صورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی به عمل آید.
3- ارائه ده نمونه از علامت به صورت گرافیکی که با علامت الصاق شده روی اظهارنامه یکسان بوده و ابعاد آن حداکثر 10 در 10 سانتی متر باشد.اگر ارائه علامت به صورت گرافیکی نباشد ده نمونه از کپی یا تصویر علامت حداکثر در همین ابعاد و به نحوی که مرجع ثبت مناسب تشخیص دهد،ارائه خواهد شد.
درخواست کننده باید بر روی هر اظهارنامه یک نمونه از علامت را الصاق و آن را امضاء نماید . نمونه سوم در موقع ثبت بر روی صفحه مربوطه در دفتر ثبت و نمونه چهارم بر روی تصدیق ثبت الصاق می شود. علاماتی که برجسته یا گود در روی شیی ء نشان داده می شود بر روی کاغذ نفش خواهد شد. ابعاد نمونه نباید از ده سانتیمتر از هر طرف تجاوز کند.
بر روی هر نمونه الصاق شده به طریق بالا مهر شعبه ثبت شرکت ها و علایم تجاری و اختراعات زده می شود به طریقی که یک قسمت از مهر بر روی نمونه و قسمت دیگر بررو.ی صفحه قرار گیرد.
چنانچه مرجع ثبت نمونه علامت ارائه شده را مناسب تشخیص ندهد، تسلیم نمونه مناسب را درخواست می نماید.در هر حال،علامت باید به همان نحو که درخواست و ثبت می شود استعمال گردد.
4- در صورت سه بعدی بودن علامت،ارائه علامت به صورت نمونه های گرافیکی یا تصویر دو بعدی روی برگه به نحوی که از شش زاویه متفاوت تهیه و در مجموع یک نمونه واحد که همان علامت سه بعدی را تشکیل دهند،الزامی است.
5- مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم شود.
6- ارائه مدارک دال بر فعالیت در حوزه ذی ربط بنا به تشخیص مرجع ثبت.
7- نسخه ای از ضوابط و شرایط استفاده از علامت جمعی و ارائه گواهی مقام صلاحیتدار،اتحادیه یا دستگاه مرتبط،در صورتی که ثبت علامت جمعی مورد درخواست باشد.
8- مدارک مثبت هویت متقاضی
9- رسید مربوط به پرداخت هزینه های قانونی
10- مدارک نمایندگی قانونی،در صورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی به عمل آید.
هر گاه علامت ثبت شده، ظرف سه سال از تاریخ ثبت آن، از طرف صاحب علامت یا قائم مقام یا نماینده قانونی او، بدون عذر موجه، مورد استفاده تجاری در ایران یا در خارجه قرار نگیرد، هر ذی نفعی می تواند ابطال آن را از دادگاه درخواست نماید.
شایان ذکر است، موسسات تجاری، صنعتی و کشاورزی ثبت شده در خارج از کشور نیز بر اساس ماده ( 4 ) قانون ثبت علائم و اختراعات به شرط رعایت موارد ذیل می توانند از مزایای این قانون بهره مند گردند :
1) علائم تجاری خود را به موجب مقررات این قانون در ایران به ثبت برسانند.
2) کشور محل اقامت موسسه یا شرکت مذکور، به موجب عهدنامه و یا قوانین داخلی خود از علائم تجاری ایران حمایت کند.
جهت ثبت علامت تجاری با ما تماس حاصل فرمایید.
همکاران ما در ثبت شرکت فکر برتر ، در کوتاه ترین زمان ممکن شما را در رسیدن به اهدافتان یاری خواهند کرد.