با توجه به قسمت اخیر ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری، مشمول حمایت از این قانون نمی باشد.
همچنین همانطور که در بند 2 ماده 84 آیین نامه قانون یادشده امده است ، طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می شوند به عنوان طرح صنعتی قابل حمایت نمی باشند.
با توجه به مراتب فوق ، هدف از طراحی صنعتی حمایت از ظاهر کالا است و در واقع طراح در قالب شکل و ساختار و یا تزیینات که جنبه بیرونی دارد درصدد است که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد و از این طریق ایجاد ظاهری جذاب و مشتری پسند در محصول بنماید. بنابراین چنانچه طرح های صنعتی منحصراَ به واسطه نوع عملکردی ایجاد شده باشند از شمول طرح های صنعتی خارج می گردد. به عبارت دیگر اگر طرح باعث تسهیل استفاده از کالا شود یا مشکلی را برای مصرف کننده حل کند و در واقع باعث رفاه و آسایش بیشتر مصرف کنندگان شود در قالب نظام خاص مورد حمایت قرار نمی گیرد و در صورتی که واجد شرایط مقرره برای ثبت اختراع باشد می تواند در این نظام مورد حمایت قرار گیرد.
با توجه به تفکیک فوق است که مرز بین طرح های تزئینی و طرح های عملکردی و فنی جدا می شود؛ زیرا در طرح های کاربردی از نوآوری هایی فنی حمایت می شود لیکن در طرح های تزیینی و صنعتی طراح به دنبال تغییر در ظاهر و بیرون کالا و در نتیجه حمایت از ظاهر کالا است.
برخی برای تفکیک این دو ویژگی طرح معیارهایی را ارائه داده اند ؛ از جمله برخی معتقدند که اگر شکل یک کالا فاقد عنصر چشم نوازی باشد باید آن را محصول عملکرد کالا و داخل در قلمرو استثناء بدانیم. برخی نیز معتقدند که باید به نقش طراح و میزان تاثیر او در شکل گیری یک کالا توجه کنیم، بدین توضیح که اگر نقش طراح معطوف به عواملی باشد که عنصر سازنده طرح نیست باید آن را داخل در قلمرو استثناء بدانیم مثل آنکه طراح تغییر مواد به کار رفته در کالای عادی طرح یا عناصری باشد که بر روی قسمت معنای محصول تاثر می گذارد که هیچ کدام تعیین کننده شکل نهایی محصول نیست.
برخی دیگر بهترین معیار و ملاک تمییز این دو حوزه را ملاکی دانسته اند که در ماده 1 قانون طرح های صنعتی ثبت شده انگلیس آمده است. به موجب ماده یاد شده تنها خصوصیاتی از قلمرو حمایت طرح های صنعتی خارج می گردد که " منحصراَ " به واسطه نوع عملکردی که از کالا انتظار می رود ایجاد شده باشد. لذا مفهوم مخالف آن پذیرش ویژگی هایی از طرح است که به جهتی از عملکرد کالا ناشی می شود و به جهت دیگر اراده طرح در پیدایش آن نقش داشته است. به عنوان مثال بسیاری از شرکت های خودروسازی امروزه محصولات خود را به نوعی طراحی می کنند که مقاومت کمتری در مقابل نیروی باد داشته باشد و از این طریق به دنبال برآورده کردن دو هدف هستند از یک سو افزایش سرعت و کاهش سوخت و از سوی دیگر ایجاد ظاهری جذاب و مشتری پسند در محصول تهایی، به عبارت دیگر هم بعد فنی آن مورد توجه است و هم بعد تجاری، شکل نهایی محصول نیز با توجه به عملکرد مورد انتظار ( افزایش سرعت ) و ایجاد ویژگی چشم نوازی طراحی می گردد؛ لذا در این مثال به خاطر اینکه ویژگی های طرح منحصراَ از عملکرد آن ناشی نشده و طراح نیز در شکل گیری آن نقش داشته لذا در قلمرو استثناء قرار نمی گیرد.
البته لازم به توضیح است، طرح های کاربردی که دارای نوآوری های فنی کوچک هستند می توانند در قالب سایر مصادیق حقوق مالکیت صنعتی از قبیل اختراعات کوچک و مدل های اشیاء مفید مورد حمایت قرار گیرند.
در مجموعه قوانین و مقررات مالکیت صنعتی ایران حمایت از مدل اشیاء مفید پیش بینی نشده است و با توجه به پذیرش سیستم بررسی ماهوی در اختراعات و به منظور تشویق مخترعین که دارای اختراعات کوچک هستند ضرورت دارد که هرچه سریعتر سازوکارهای حمایتی برای اختراعات کوچک در نظر گرفته شود.
با توجه به قسمت اخیر بند ( 1 ) ماده 25 موافقتنامه تریپس، اعضاء می توانند مقرر دارند که این حمایت شامل طرح هایی نشود که اساساَ تحت تاثیر ملاحظات فنی یا کارکردی قرار دارند.
رویه قضایی بعضاَ در مقام مقایسه دو طرح برای احراز تشابه یا تفاوت به ملاحظات فنی طرح استناد کرده است که این رویکرد صحیح نمی باشد؛ زیرا آنچه در مقایسه دو طرح مهم است جنبه های ظاهری و زیباشناختی آن است نه کارکردهای فنی که اصولاَ باید در قالب سازوکارهای دیگری غیر از طرح صنعتی مورد حمایت و توجه قرار گیرد.