علامت تجاری یا برند ، علامتی است که برای معرفی و مشخص کردن کالا و محصولات به کار می رود. همان طور که در مقالات پیش نیز گفته شد، داشتن علامت تجاری و ثبت آن اجباری نیست و افراد می توانند آزادانه برای کالا و محصولی که دارند و عرضه می کنند علامت خاصی تدارک ببینند و انتخاب کنند یا انتخاب نکنند و اگر علامتی را برگزیدند آن را به ثبت برسانند یا نرسانند . قانون ثبت علایم و اختراعات در این خصوص می گوید : " داشتن علامت تجاری اختیاری است مگر در مواردی که دولت با توجه به تبصره ذیل ماده یک قانون ثبت علایم و اختراعات سال 1310 آن را الزامی قرار دهد " .

برابر ماده 2 قانون مزبور حق استعمال انحصاری علایم تجاری فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رسانیده باشد بنابراین آن ها که علایم تجاری مورد استفاده خود را ثبت نکرده باشند قانوناَ نمی توانند از استفاده اشخاص دیگر از آن علامت جلوگیری نمایند.
ثبت علامت تجاری مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است. اظهارنامه یا تقاضانامه ثبت برند که باید با مدارک به اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی داده شود می بایست به زبان فارسی در سه نسخه تنظیم شود و باید دارای تاریخ و امضاء متقاضی و حاوی مطالب زیر باشد :
1- اسم، شماره ملی، نشانی، کد پستی و تابعیت متقاضی و در صورتی که متقاضی شخص حقوقی است، ذکر نام، نوع فعالیت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعیت، مرکز اصلی و عنداللزوم هر شناسه دیگر آن الزامی است.
2- اسم، شماره ملی، نشانی و کدپستی نماینده قانونی متقاضی، در صورت وجود.
3- اسم، نشانی و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها در ایران را دارند، در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد.
4- الصاق نمونه ای از علامت در کادر مربوط
5- توصیف و تعیین اجزاء علامت و تعیین حروف مشخص در صورتی که علامت مورد درخواست ثبت مشتمل بر حروف خاص باشد.
6- ذکر کالاها و خدماتی که علامت برای تشخیص آن ها به کار می رود، با تعیین طبقه یا طبقات درخواست شده طبق طبقه بندی بین المللی
7- ذکر حق تقدم درصورت درخواست
8- رشته فعالیت مالک علامت
9- ذکر علامت جمعی در صورتی که ثبت آن مورد درخواست باشد.
10- در صورتی که علامت مشتمل بر کلمه یا کلماتی غیر از فارسی باشد، درج آوانویسی و ترجمه آن
11- ذکر رنگ، در صورتی که رنگ به عنوان صفت مشخصه و یا ویژگی خاص علامت باشد.
12- ذکر سه بعدی بودن علامت در صورت ثبت آن
13- تعیین ضمائم
دریافت کننده تقاضا و مدارک به شرح فوق مقدمتاَ صحت تنظیم اظهارنامه را مورد بررسی قرار می دهد و پس از وارد نمودن اظهارنامه در دفتر درخواست های وارده نسخه دوم آن را که دارای همان مشخصات نسخه اصلی است بعد از امضاء و مهر شعبه ثبت شرکت ها و علایم تجاری به عنوان رسید به متقاضی مسترد می کند نسخه سوم اظهارنامه فوراَ در شعبه مزبور تا تاریخ رد یا قبول قطعی درخواست ، آگهی خواهد شد تا هر ذی نفعی بتواند از مفاد آن اطلاع حاصل کرده و اعتراض خود را در صورت تمایل تسلیم نماید. در مورد هر اظهارنامه ظرف 15 روز از تاریخ وصول از جهات ذیل مورد بررسی قرار می گیرد :
1- از لحاظ شکل بررسی می شود که آیا درخواست ثبت و ضمایم مطابق مقررات کامل است یا نه ؟ چنانچه اظهارنامه نواقصی داشت مراتب به متقاضی کتباَ اخطار می شود تا در موعد مناسب ( نسبت به ساکنین در ایران ظرف دو ماه و نسبت به ساکنین در خارجه تا شش ماه ) اقدام به رفع نقص نمایند چنانچه مدت مذکور کافی نباشد درخواست کننده می تواند فقط برای یک بار استمهال نماید.
2- از جهت تطبیق طبقه ای که درخواست کننده ثبت علامت جهت کالای خود ذکر نموده یا طبقات مربوط به نوع کالا در صورت عدم مطابقت کالا با طبقه مندرج در اظهارنامه از متقاضی ثبت دعوت می شود تا در اصلاح طبقه بندی کالای مشروحه اقدام نماید.
3- از لحاظ مطابقت علایم با شرایط مقرر در قانون قوانین و آئین نامه مثلاَ نام های عام محصولات با اسامی جغرافیایی که خریدار را نسبت به مبدا و کیفیت محصولات گمراه کند علامت مشخصه تجاری محسوب نمی شود.
4- در صورتی که علامت قبلاَ به اسم دیگری ثبت شده و یا شباهت علامت با علامت دیگری که قبلاَ ثبت شده است به اندازه ای باشد که مصرف کنندگان عادی یعنی اشخاصی که اطلاعات مخصوص ندارند به اشتباه بیندازد . شباهت مذکور ممکن است از لحاظ شکل ظاهر یا تلفظ یا کتابت یا به هر کیفیت دیگری باشد که مصرف کنندگان عادی را به اشتباه اندازد.
برای هر علامتی که با بررسی های فوق مورد قبول قرار گیرد اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی یک آگهی در روزنامه رسمی منتشر می کند آگهی مزبور شامل نام و نشانی صاحب علامت و خصوصیات آن و خصوصیات کالا یا کالاهایی که علامت در مورد آن ها به کار می رود خواهد بود . سی روز پس از انتشار آگهی اداره ثبت شرکت ها مکلف است در صورت عدم اعتراض علامت را به ثبت برساند چنانچه بعد از بررسی معلوم گردد که تقاضای ثبت قابل قبول نیست یا درخواست کننده در مدت مقرر در تکمیل و رفع نقص اظهارنامه با ضمایم آن اقدام نکند اداره ثبت شرکت ها رد تقاضای ثبت علامت را با ذکر علل به درخواست کننده ابلاغ خواهد کرد.
از انتخابتان متشکریم.
هم چنین بخوانید :
- اظهارنامه ثبت علامت تجاری
- ثبت اظهارنامه علامت جمعی
- نحوه تقاضا و ثبت برند