مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد که در خصوص نحوه ورود و ثبت سرمایه خارجی قوانینی را وضع نموده است ، تنها یک ماده را به این مقوله اختصاص داده و به نحو اختصار به آن پرداخته است. با این حال در مقاله حاضر جهت درک بهتر خواننده مفاد ماده مزبور با توجه به نوع سرمایه در سه قسمت بررسی می شود.

اول – ورود سرمایه نقدی به مناطق آزاد

در خصوص ثبت سرمایه نقدی در مناطق آزاد تجاری- صنعتی لازم به ذکر است که مفاد بند 1 ماده 8 مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد به جزئیات مساله اشاره ای ندارد و تنها مقرر می نماید، این گونه سرمایه ها " به حساب واحد مورد سرمایه گذاری نزد بانک ها ( یا موسسات اعتباری مجاز ) واریز می گردد. با احتساب معادل ریالی یا ارزی حسب مورد در تاریخ واریز طبق گواهی بانک ( یا موسسه اعتباری مجاز ) به عنوان سرمایه سرمایه گذار در دفاتر سازمان هر منطقه ثبت می شود " . بنابراین در این خصوص رویه ای یکسان با سرزمین اصلی اتخاذ گردیده است و گواهی بانک برای ثبت اینگونه سرمایه ها ملاک خواهد بود.

دوم- ورود انواع ماشین آلات به مناطق آزاد

بند 2 ماده 8 مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد حکمی واحد برای ورود " ماشین آلات ، تجهیزات ، لوازم و ابزار کار " و " وسایل حمل و نقل زمینی ، هوایی، آبی مربوط به موضوع سرمایه گذاری " قائل گردیده است و با وجود آن که اشاره ای به مواردی که مواد اولیه و قطعات نیمه ساخته نیز به عنوان بخشی ازسرمایه خارجی قلمداد خواهند شد، نمی نماید ، ظاهراَ آن ها را نیز می توان مشمول مفاد همین قسمت دانست و حکمی مشابه را بر این گونه سرمایه ها در مرحله ورود و ثبت سرمایه بار نمود.
در مورد ورود و ثبت سرمایه های یاد شده مقرر گردیده است ، این گونه سرمایه ها " در حدود مندرج در مجوز سرمایه گذاری بر اساس ارزش سیف آن ها به موجب اسناد و صورت حساب های مربوط پس از رسیدگی توسط سازمان هر منطقه مجموعاَ به یکی از ارزهای قابل تبدیل، در تاریخ ترخیص تعیین و ضمن ثبت ارزش ارزی، معادل ریالی آن به نرخ روز بازار ارز منطقه ، از همان تاریخ به عنوان سرمایه سرمایه گذار در دفاتر سازمان هر منطقه ثبت می شود ". لذا سرمایه های مذکور که قبلاَ درخواست پذیرش آن ها به عنوان سرمایه خارجی ازسوی سرمایه گذار مطرح گردیده است و به دنبال آن سازمان با ورود آن ها به موجب مجوز سرمایه گذاری موافقت نموده است ، در مرحله ثبت آن به اظهارات سرمایه گذار خارجی اکتفا نمی شود و ثبت آن ها به موجب اسناد و صورت حساب های مربوط بدان انجام خواهد شد. سازمان هر منطقه بر اساس ارزش سیف که شامل قیمت کالا، هزینه حمل و نقل و بیمه کالا خواهد بود، ارزش سرمایه را در تاریخ ترخیص به یکی ار ارزهای قابل تبدیل تعیین می نماید و ضمن ثبت ارزش ارزی و معادل ریالی آن به نرخ روز بازار ارز منطقه در دفاتر سازمان ، از همان تاریخ سرمایه های یاد شده را به عنوان سرمایه خارجی سرمایه گذار زیر پوشش قرار می دهد.
از جمله مشوق هایی که باعث جذب سرمایه گذاری ها در مناطق آزاد تجاری- صنعتی هر کشوری می گردد، کاهش تشریفات و سهولت امور اداری در این مناطق می باشد. مضاف بر این که به طور اصولی در مناطق آزاد، ورود و خروج کالا از پرداخت عوارض گمرکی و نیز مالیات معاف می باشند. در مناطق آزاد کشور ما نیز عدم حکومت مقررات عمومی صادرات و واردات ، همچنین مقررات گمرکی از جمله مشوق های سرمایه گذاری در این مناطق محسوب می شوند.
لذا از جمله به دلیل عدم حکومت مقررات ذکر شده، ارزشیابی سرمایه هایی همچون ماشین آلات برخلاف سرزمین اصلی که بر عهده اداره گمرک می باشد، در مناطق آزاد بر عهده سازمان هر منطقه خواهد بود. زیرا سرمایه گذار خارجی که به ورود سرمایه خود بدین مناطق اقدام می نماید، در مرحله ورود با مقررات صادرات ، واردات و امور گمرکی مناطق آزاد تجاری – صنعتی ج.ا.ا مواجه است که این امر سبب می گردد نه تنها برخلاف سرزمین اصلی وظیفه ای برای ثبت سفارش در وزارت بازرگانی نداشته باشد، بلکه ترخیص کالاهایش نیز با مقررات سخت گمرکی همراه نخواهد بود. طبق مقررات صادرات ، واردات و امور گمرکی مناظق آزاد تجاری- صنعتی ج. ا. ا. مواجه است که این امر سبب می گردد نه تنها برخلاف سرزمبن اصلی وظیفه ای برای ثبت سفارش در وزارت بازرگانی نداشته باشد، بلکه ترخیص کالایش نیز با مقررات سخت گمرکی همراه نخواهد بود. طبق مقررات صادرات ، واردات و امور گمرکی مناطق آزاد ترتیب ورود کالا بدین مناطق با کم ترین تشریفات انجام خواهد شد. افزون بر این که طبق مقررات مزبور بسیاری از کالاها از پرداخت عوارض بندری و فرودگاهی معاف می باشند و به همین دلیل است که ترخیص کالا در این مناطق با ارزشیابی اداره گمرک همراه نمی باشد تا بتوان ارزشیابی اداره گمرک را ملاک برای ثبت سرمایه قرار داد. لازم به ذکر است که طبق مقررات سرمایه گذاران در مناطق آزاد ، چنان چه تمام یا قسمتی از سرمایه غیرنقدی وارد شده طبق تشخیص سازمان ناقص ، معیوب و یا غیرقابل استفاده باشد و با مشخصات اظهار شده از سوی سرمایه گذار خارجی منطبق نباشد ، یا بیش از ارزش واقعی آن اظهار گردیده باشد، آن قسمت از ارزش کالا که مورد تایید سازمان قرار نگرفته است ، در حساب سرمایه گذار منظور نمی شود.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که چنان چه سرمایه های فوق قبلاَ از طریق سرزمین اصلی به عنوان سرمایه خارجی به کشور وارد و به کار گرفته شده باشند و به دنبال آن با اخذ مجوز از مراجع ذی ربط در سرزمین اصلی به مناطق انتقال یابند ، انتقال آن ها از موارد نقل و انتقال سرمایه داخلی محسوب می گردند. با این توضیح که اگر چه تابع ضوابط مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد قرار خواهند گرفت ، لیکن در دفاتر سازمان به عنوان سرمایه خارجی ثبت و مجوزی نیز در این راستا صادر نخواهد شد.

• ورود حقوق مالکیت صنعتی به مناطق آزاد

از جمله سرمایه هایی که به عنوان حقوق مالکیت صنعتی به موجب مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد مورد شناسایی قرار گرفته اند، حق اختراع ، دانش فنی ، علایم تجاری و اسامی تجاری می باشند. این سرمایه ها طبق بند 3 ماده 8 مقررات سرمایه گذاری در مناطق آزاد " پس از تایید ارزش آن ها توسط سازمان هر منطقه قابل ثبت به عنوان سرمایه در دفاتر هر سازمان می باشد. چگونگی زمان بندی اختصاص ارزش دانش فنی به حساب سرمایه به موازات انتقال دانش فنی صورت می گیرد ". همان گونه که ملاحظه می شود، تایید ارزش این قبیل سرمایه ها با سازمان هر منطقه است. با این وجود اگرچه ماده مزبور به چگونگی تایید ارزش این سرمایه ها اشاره ای ندارد ، اما با توجه به این که مقرر گردیده است زمان تایید ارزش به موازات انتقال دانش فنی انجام می شود ، به نظر می رسد همچون مورد ورود این گونه سرمایه ها به سرزمین اصلی ، بازرسی هایی در این راستا در جهت کشف انتقال دانش فنی صورت خواهد گرفت.
هم چنین بخوانید :
- ثبت شرکت در منطقه آزاد به چه صورت است ؟
- تاسیس شعبه یا نمایندگی در مناطق آزاد و ثبت تغییرات شرکت
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره در رابطه با ثبت شرکت خارجی با ما تماس حاصل فرمایید.
همکاران ما در موسسه حقوقی فکر برتر، با افتخار در خدمت شما خواهند بود.