به موجب ماده اول قانون شرکت های تعاونی مصوب 11 / 5 / 1334 ، شرکت تعاونی شرکتی است که برای مدت نامحدود به منظور رفع احتیاجات مشترک شرکا و بهبود وضع مادی و اجتماعی آنان تشکیل می شود.
بنا به تعریف فوق شرکت تعاونی انواع ذیل را شامل است :

- راهنمای گام به گام تشکیل و ثبت شرکت تعاونی

- شرایط تشکیل و ثبت شرکت تعاونی چیست

1- شرکت تعاونی تولید محصولات صنعتی و کشاورزی
2- شرکت تعاونی توزیع و فروش محصولات
3- شرکت تعاونی وام و اعتبار
4- شرکت تعاونی ساختمان مسکن
5- شرکت تعاونی مصرف
6- شرکت تعاونی بیمه محصولات و حیوانات
7- شرکت تعاونی نمایندگی کارخانجات و موسسات تولیدی
همان طور که ملاحظه می گردد، تعاونی ها ممکن است به صورت تعاونی تولید یا تعاونی توزیع فعالیت نمایند. ما در این مقاله قصد داریم تا در مورد ثبت شرکت تعاونی توزیع اطلاعاتی را در اختیار شما متقاضیان محترم ارائه دهیم. خوانندگان محترم ، جهت کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می توانند با کارشناسان مجرب فکر برتر تماس حاصل نمایند و یا مقالات ذیل را مورد مطالعه قرار دهند :
- ثبت شرکت تعاونی تولید
- ثبت شرکت تعاونی مصرف
- شرایط تشکیل و ثبت شرکت تعاونی چیست

شرکت تعاونی توزیع :

طبق ماده 1 دستورالعمل تشکیل تعاونی ها، شرکت های تعاونی در یک تقسیم بندی کلی بر اساس نوع فعالیت به 2 دسته تقسیم می شوند : 1) تعاونی های تولید ؛ 2) تعاونی های توزیع .
تعاونی های تولید ، شامل تعاونی هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دامداری ، دامپروری ، پرورش و صید ماهی ، شیلات ، صنعت ، معدن ، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر این ها فعالیت می نمایند. تعاونی های تولید در کلیه اولویت ها و حمایت های مربوط به تعاونی ها حق تقدم دارند. در تعاونی های تولید ، عضو باید در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
و اما شرکت های تعاونی توزیع در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا ، مسکن ، خدمات و سایر نیازهای اعضاء فعالیت می کنند. این دسته از شرکت ها انواع گوناگونی دارند و هدف تمام آن ها این است که با مرغوب ترین کیفیت و مناسب ترین قیمت احتیاجات اعضاء خود را برآورده سازد. در واقع این شرکت ها، نیاز مشاغل تولیدی و یا مصرف کنندگان اعضاء خود را با توجه به مصالح عمومی، جهت کاهش هزینه ها و قیمت ها تامین می نمایند.
آن دسته از شرکت های تعاونی که فعالیت آنان ، تواماَ " تولیدی و توزیعی " باشد را شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی نامند.
تعاونی های موضوع این قانون با رعایت قوانین و مقررات می توانند به امر صادرات و واردات در موضوع فعالیت خود بپردازند.
غیر از این دو نوع تعاونی، در تبصره 2 ماده 8 قانون ذکر شده ، از تعاونی های چند منظوره نیز نام برده شده است . منظور از این تعاونی ها، تعاونی هایی است که ترکیبی از تولید و توزیع دارند مثلاَ شرکت تعاونی که با هدف عمران روستایی خاص و تهیه آذوقه برای ساکنین همان روستا ایجاد شده است. در چنین شرکتی که عضویت آن برای همه ساکنین روستا آزاد است، داشتن عضو غیرشاغل مجاز است اما هیئت مدیره و مدیر عامل باید از میان اعضای شاغل انتخاب شوند.
• سرمایه تعاونی
سرمایه تعاونی متشکل از آن اموالی است که یا در ابتدا به تعاونی تعلق دارد و یا در نتیجه افزایش سرمایه به مالکیت تعاونی در می آید. حداقل 51% سرمایه را خود اعضاء تامین می کنند و می توانند الباقی را از وزارتخانه ها و سازمان ها و شرکت های دولتی وام بگیرند.
سرمایه تعاونی توسط اعضا به تساوی تامین می شود مگر آن که مجمع عمومی خلاف این ترتیب را مقرر کند.
ثبت و تشکیل تعاونی زمانی میسر است که لااقل یک سوم سرمایه تادیه شده باشد و مابقی مبلغ باید ظرف مهلت مقرر در اساسنامه مطالبه شود. اگر سرمایه شرکت دربردارنده آورنده غیرنقدی باشد، آن آورده باید تقویم و تسلیم شده باشد. انتقال سهم به سایر اعضا یا افراد خارج از شرکت تعاونی با رعایت قانون و مفاد اساسنامه منعی ندارد.
مسئولیت مالی اعضا محدود به میزان سهم آنان در تعاونی است مگر شرط خلاف در قرارداد. حداقل سرمایه برای تشکیل شرکت تعاونی نباید از ده درصد سرمایه گذاری مورد نیاز کم تر باشد و اگر در سایر قوانین و مقررات برای موضوع فعالیت حداقل میزان سرمایه تعیین شده باشد رعایت آن الزامی است.

• ثبت شرکت تعاونی

انجام این کار منوط به ارائه مجوز وزارت تعاون است. پس از مراجعه به این اداره و ارائه طرح توجیهی و تقاضای تاسیس شرکت ، چنانچه با درخواست موافقت گردد ، موافقت نامه تشکیل صادر می گردد. لازم به ذکر است طرح توجیهی ، مشتمل بر بیان ضرورت تاسیس تعاونی و ذکر دلایل توجیهی ، مبتنی بر امور ذیل می باشد :
1- تناسب هدف های تشکیل تعاونی با هدف ها و برنامه های مصوب دولت .
2- تعداد و مشخصالت داوطلبان ، سوابق و مهارت های آنان در رشته های فعالیت مورد نظر .
3- مبلغ لازم التادیه ( مبلغی که برای خرید هر سهم باید پرداخت گردد. این مبلغ نباید از یک سوم قیمت هر سهم کم تر باشد ) .
4- میزان و نحوه سرمایه گذاری و مشارکت دستگاه های دولتی یا عمومی
اداره تعاون پس از اخذ تقاضای هیئت موسس و بررسی طرح توجیهی و سایر مدارک موافقت نامه تشکیل شرکت تعاونی را صادر و نمونه اساسنامه و فرم های مورد نیاز را در اختیار نماینده هیئت موسس قرار می دهد، هیئت موسس پس از اخذ موافقت نامه تشکیل، باید ظرف 2 ماه اقدامات لازم را برای تاسیس تعاونی و تشکیل اولین مجمع عمومی عادی به عمل آورد تا نسبت به تعیین رئیس و نائب رئیس هیئت مدیره و منشی و مدیر عامل و دارندگان حق امضای اسناد رسمی و تعهد آور و دارندگان حق امضای اسناد عادی اقدام نمایند.
اولین هیئت مدیره می بایست ظرف 1 ماه از تاریخ جلسه اولین مجمع عمومی عادی، اقدامات لازم را جهت ثبت شرکت تعاونی به عمل آورد.

مدارک لازم برای ثبت تعاونی به قرار ذیل است :

1- مجوز اداره تعاون
2- اساسنامه مورد تصویب شرکت تعاونی
3- دعوت نامه تشکیل اولین مجمع عمومی عادی
4- صورتجلسه اولین مجمع عمومی عادی دال بر تصویب اساسنامه و اننتخاب اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
5- رسید پرداخت سرمایه شرکت طبق اساسنامه به صندوق تعاون
6- لیست اسامی و امضاء حاضرین در اولین مجمع عمومی عادی
7- لیست اسامی و مشخصات و نشانی اعضاء اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
8- قبولی کتبی اعضاء اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان
9- صورتجلسه اولین هیات مدیره دال بر انتخاب رئیس و نایب رئیس و منشی هیات مدیره انتخاب صاحبان امضاء مجاز و اسامی و مشخصات آن ها و مدیر عامل
10- تقاضانامه و شرکت نامه که به صورت اوراق چاپی توسط اداره ثبت شرکت قرار می گیرد.
پس از تحویل مدارک فوق به اداره مربوطه، ثبت کردن شرکت تعاونی به وسیله آگهی در روزنامه رسمی به اطلاع عموم می رسد.
پس از صدور آگهی تاسیس توسط ثبت شرکت ها و درج آن در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران ، اداره تعاون نسبت به صدور پروانه تاسیس تعاونی اقدام خواهد نمود.
• برخی از تسهیلات دولت نسبت به شرکت های تعاونی
برخی از تسهیلات دولت نسبت به شرکت های تعاونی به قرار ذیل است :
* دولت موظف است به گونه ای که زمینه اداره یا دخالت در اداره تعاونی ها فراهم نیاید با بخش تعاونی همکاری نموده و امکانات و تسهیلات لازم را با هماهنگی وزارت تعاون در اختیار آن ها قرار دهد.
* در تعاونی های اشتغال زا کمک های دولتی به نسبت اعضاء شاغل در آن تعاونی واگذار می شود.
* وزارتخانه ها، سازمان ها ، شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانک ها ، شهرداری ها ، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت ، مضاربه ، مزارعه ، مساقات ، اجاره ، اجاره به شرط تملیک ، بیع شرط ، فروش اقساطی و صلح ، اقدام به کمک در تامین و یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی بنمایند.
* دولت و کلیه سازمان های وابسته موظفند در اجرای طرح ها و پروژه های خود در شرایط مساوی اولویت را به بخش تعاونی بدهند.
حق تقدم در اختصاص تسهیلات به تعاونی ها :
تعاونی در دریافت برخی تسهیلات از پاره ای از حق تقدم ها برخوردارند ؛ مانند :
1- تعاونی های تولید در کلیه اولویت ها و حمایت های مربوط به تعاونی ها حق تقدم دارند.
2- تعاونی های توزیع مربوط به تامین کالا و مسکن و سایر نیازمندی های روستاییان و عشایر و کارگران و کارمندان از نظر گرفتن سهمیه کالا و حمایت های دولتی و بانکی و سایر حمایت های مربوط به امور تهیه و توزیع اولویت دارند .