چنانچه علاقه مند به راه اندازی شرکت یا موسسه در گنبد کاووس هستید و می خواهید با شرایط تشکیل و ثبت آن آشنا شوید این مقاله را حتماَ مطالعه بفرمایید. چرا که اطلاعات کاملی را در اختیار شما متقاضیان عزیز قرار داده ایم. شایان ذکر است علاوه بر مطالعه نوشتار ذیل، در صورت نیاز به هر گونه راهنمایی در این زمینه می توانید به مقالات ذیل نیز مراجعه نمایید :

- راهنمای گام به گام تشکیل و ثبت شرکت سهامی خاص
- راهنمای گام به گام تشکیل و ثبت شرکت با مسئولیت محدود
- راهنمای گام به گام تشکیل و ثبت شرکت تعاونی
- تشریفات ثبت شرکت سهامی عام

• شرکت تجاری و قواعد عمومی تشکیل آن

شرکت تجاری را در حقوق کنونی ایران می توان اینگونه تعریف کرد :
قراردادی است که بین دو یا چند شخص با اختصاص آورده ای برای ایجاد یک شخص حقوقی جهت انجام فعالیت های تجاری به منظور تحصیل سود تشکیل می شود.
قبل از هر چیز، تشکیل یک شرکت تجاری ، نیاز به " انعقاد قرارداد " دارد ، اما این تنها شرط تشکیل شرکت نیست ، بلکه شرایط دیگری نیز وجود دارد که تحقق آن ها برای تشکیل شرکت ضروری است.
برای آنکه قرارداد شرکت منعقد شود، رضایت شرکایی که اهلیت انعقاد چنین قراردادی را داشته باشند ، ضروری است. به علاوه شرکت باید دارای موضوعی مشروع باشد. از نظر شکلی نیز قرارداد شرکت ، تابع قواعد خاص است که بررسی آن ها ضروری می نماید.
اول : رضایت شرکاء و خصایص آن
صرف شرکتنامه موجب تشکیل شرکت نمی شود و شرایط دیگری، بسته به نوع شرکت لازم است تا شرکت تشکیل شود و شخصیت حقوقی پیدا کند. به هر حال، قرارداد شرکت باید با رضایت طرفین منعقد شود والا فاقد اثر خواهد بود. در توضیح این مطلب به چند نکته باید توجه شود :
1- قرارداد شرکت در صورتی صحیح است که شرکاء ، قصد خود را به ایجاد شرکت اعلام کرده باشند و قصد همکاری مشترک به همین معناست. در شرکت تجاری، قصد طرفین ایجاد رابطه ای است که در آن طرفین در یک جهت قراردارند ، در حالی که در قرارداد بیع ، خریدار و فروشنده دارای منافع متضادند. همین ویژگی موجب شده است که قانونگذار ، رقابت تجاری شریک با شرکت و یا ورود شریک در شرکت های دیگر را ممنوع اعلام کند.
2- رضای شریک باید از نوع رضای معیوب نباشد. بنابراین، هر گاه شریک در انعقاد قرارداد ، مرتکب اشتباه شده باشد قرارداد شرکت ، باطل خواهد بود. از آن جا که شرکت اشخاص از قراردادهایی است که در آن ها شخصیت طرف معامله ، نقشی اساسی دارد هر گاه شریکی در تشخیص شخصیت شرکای دیگر، مرتکب اشتباه شده باشد تعهد او فاقد اثر خواهد بود. باید قبول کرد که هر گاه اشتباه شریک در نوع شرکت هم بوده باشد، شرکت باطل است ، زیرا این نوع اشتباه به ماهیت شرکت مربوط می شود و بنابراین ، شریکی را که قصد تشکیل شرکت با مسئولیت محدود داشته است، نمی توان متعهد تشکیل شرکت تضامنی یا نسبی تلقی کرد.
3- هر گاه قرارداد شرکت بر اثر تدلیس و خدعه منعقد شده باشد، در صورتی شریک حق فسخ دارد که اگر تدلیس طرف معامله نبود ، به انعقاد قرارداد شرکت تن نمی داد. استفاده از خیار فسخ، توسط شریکی که بر اثر خدعه قرارداد شرکت را منعقد کرده فوری است.
4- قصد طرفین باید واقعی باشد . بنابراین هر گاه چند نفر به ظاهر شرکتی را تشکیل دهند ، بدون آنکه قصد همکاری داشته باشند یا قصد آن را داشته باشند که سرمایه ای به شرکت اختصاص دهند ، شرکت منعقد نخواهد شد و معاملات انجام شده از طریق چنین شرکتی، که ممکن است از لحاظ دیگران موجود تلقی شود ، به دلیل موجود نبودن شرکت ، باطل خواهد بود.
اگر قصد مشارکت شرکاء وجود دارد ، ولی به شرکت شکل خاصی داده نشده است شرکت ، تضامنی محسوب می شود. بنابراین ، نمی توان شرکت های عملی را در ردیف شرکت هایی قرار داد که در آن ها ، طرفین قصد واقعی نداشته اند.
دوم: اهلیت شرکاء
شرکای شرکت، باید برای معامله و عقد قرارداد اهلیت داشته باشند. نکته قابل ذکر اینکه برای تشکیل یک شرکت ، از هر نوع که باشد نیازی نیست که شرکاء ، علاوه بر اهلیت مدنی ، اهلیت تجاری داشته باشند. بلکه همین که اهلیت موضوع قانون مدنی را داشته باشند کافی است.
اداره مربوطه، در مواردی شرکت های تضامنی را که از یک پدر و فرزند صغیر او تشکیل شده به ثبت رسانده است. البته ، هر صغیری را نمی توان عضو شرکت تضامنی کرد، بلکه صغیر باید ممیز باشد و اجازه ولی او نیز ضروری است . باید در نظر داشت پس از تشکیل شرکت ، مطابق مقررات قانونی، خرید و فروش سهام یا سهم الشرکه بین اشخاصی که اهلیت ندارند و یا قصد و رضایت نداشته اند ، باعث بطلان قرارداد نیست.
سوم : مشروعیت موضوع شرکت
موضوع شرکت از نظر حقوق شرکت های تجاری، به فعالیتی گفته می شود که شرکت برای انجام دادن آن تشکیل شده است. این فعالیت ، معمولا در اساسنامه معین می شود. با بررسی مجموعه قواعد و مقررات می توان گفت که قانونگذار برای تشکیل شرکت، لزوم داشتن موضوع صریح و منجز را شرط دانسته است. هر گاه موضوع شرکت، فعالیتی غیرمشروع باشد باطل است و این بطلان ، جنبه مطلق دارد و هر ذینفع می تواند بطلان شرکت را تقاضا کند. مهم نیست که فعالیت مندرج در شرکتنامه مشروع است یا خیر ، بلکه فعالیت واقعی شرکت ملاک صحت یا بطلان آن است ، مانند شرکتی که برای انجام دادن فعالیتی مشروع منعقد شده است ( تولید آب انگور ) ، ولی در عمل به فعالیتی مبادرت می کند که غیرمشروع است ( ساختن مشروبات الکلی )
تنها موضوع شرکت های سهامی ممکن است امور غیرتجاری باشد. بدین ترتیب شرکت سهامی از لحاظ شکل، تجاری است حتی اگر موضوع آن " امور غیرتجاری " باشد. شرکت تعاونی نیز ممکن است طبق قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران برای امور غیرتجاری تشکیل شوند.
در اغلب موارد ، موضوع شرکت به صورت کلی تعیین می گردد که شرکت بتواند به اموری که احتمالاَ در حواشی فعالیت واقعی شرکت است نیز بپردازد و بسیاری از فعالیت های تجاری، داخل در موضوع شرکت شود. به هر حال ، فعالیت شرکت باید مطابق با موضوع تعیین شده در شرکتنامه باشد. تشخیص اینکه فعالیت شرکت مطابق شرکتنامه است، بر حسب مورد متفاوت و با دادگاه است.
از طرف دیگر ، هر گاه موضوعی که شرکت برای آن ایجاد شده است ، منتفی گردد شرکت خاتمه پیدا خواهد کرد ؛ همچنین زمانی که فعالیت شرکت ، غیرقانونی اعلام می شود . موضوع شرکت در تعیین حقوق و تعهدات شرکت نیز موثر است ؛ چرا که علی الاصول معاملاتی که خارج از موضوع شرکت باشد، گاه شرکت را متعهد نمی کند اختیارات مدیران شرکت نیز در چهارچوب موضوع شرکت قرار دارد.

حداقل شرکا لازم در تشکیل شرکت تجاری :

شرکت تجاری باید دارای حداقل دو عضو باشد و هر یک ، چیزی به شرکت بیاورد که روی هم سرمایه شرکت را تشکیل دهد. در قانون تجارت، با توجه به نوع شرکت قوانینی در این رابطه وضع شده است. به طور مثال شرکت سهامی خاص، حداقل با همکاری سه نفر تشکیل می شود و در مورد شرکت های سهامی عام ، شرکت با همکاری پنج نفر ، شرکت های با مسئولیت محدود ، تضامنی ، نسبی و مختلط غیرسهامی با حداقل دو نفر و شرکت تعاونی با حداقل هفت نفر شریک تشکیل می شود.
سوال مهمی و اساسی این است که اگر شرکتی در زمان تشکیل خود حداقل تعداد شرکای مقرر در قانون را رعایت نماید و سپس بعد از تشکیل شرکت ، حداقل مزبور به هر دلیل از بین برود شرکت از نظر حقوقی چه وضعیتی خواهد داشت ؟ مانند اینکه شرکت با مسئولیت محدود با دو شریک ایجاد شده و سپس یکی از آن ها از شرکت خارح شده یا از دنیا رفته و هیچ ورثه ای نیز نداشته باشد ؟
در این رابطه باید گفت ، شرط راجع به حداقل شرکا در شرکت های تجاری نه تنها در ابتدای تشکیل بلکه در ادامه حیات شرکت نیز باید رعایت گردد و هر گاه شرکت در ادامه حیات خود به هر دلیل حداقل مقرر در قانون را از دست بدهد شرکت تجاری باید منحل گردد که این امر به دو صورت ارادی و قهری ممکن است حاصل گردد . شکل ارادی آن عبارت از انتقال سهام از سوی شریک یا شرکای دیگر به یکی از شرکا و شکل قهری آن این است که شرکت در اثر فوت شریک یا شرکای دیگر با یک شریک باقی بماند مانند اینکه شرکت با مسئولیت محدود با دو شریک ایجاد شود و سپس یکی از شرکا فوت کند و هیچ ورثه ای هم نداشته باشد تا بتواند جایگزین وی گردد.

مدارک اولیه جهت ثبت شرکت :

1) شناسنامه و کارت ملی متقاضیان اعم از سهامداران اعضای هیئت مدیره و بازرسین
2) گواهی عدم سوء پیشینه برای اعضای هیئت مدیره و بازرسین
3) مدارک تحصیلی مورد نیاز برای موضوعاتی که نیاز به مدرک تحصیلی دارند.
4) مجوز فعالیت برای موضوعاتی که ملزم به ارائه مجوز می باشند.
5) ارائه آدرس صحیح به همراه کدپستی برای محل فعالیت شرکت و محل سکونت متقاضیان
• موسسات غیرتجاری و انواع آن
علاوه بر شرکت ها که به امور تجاری اشتغال دارند ، قانون گذار ، نهاد حقوقی خاصی را که دارای شخصیت حقوقی می باشد، جهت انجام اموری که جنبه غیرتجاری دارد از قبیل کارهای علمی و ادبی یا امور خیریه یا خدماتی پیش بینی نموده است . طبق ماده 1 آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری، اشخاص حقوقی هستند که برای مقاصد غیرتجاری از قبیل امور علمی و ادبی یا امور خیریه تشکیل می شوند ، اعم از آنکه موسسین قصد انتفاع داشته باشند یا نداشته باشند. این موسسات طبق ماده 2 آیین نامه مزبور ، خود به دو قسم منقسم می شوند :
الف- موسسات انتفاعی : اشخاص حقوقی که هر چند تاجر نیستند ، اما برای جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور تشکیل شده اند ؛ مانند موسسات خدمات حقوقی ، موسسات آموزش عالی آزاد و موسسات خدمات مشاوره ای .
ب- موسسات غیرانتفاعی : اشخاص حقوقی که نه تاجرند و نه برای کسب سود و انتفاع تشکیل شده اند. بلکه هدفشان اعمال غیرانتفاعی یا عام المنفعه است . مانند انجمن های دینی و تبلیغی ، موسسات آموزش های رایگان ، جمعیت های حمایت از محیط زیست و انجمن های خیریه ، به این موسسات سازمان مردم نهاد ، سمن یا NGO نیز گفته می شود.
برای ثبت این موسسات قوانینی وجود دارد. یکی از مهم ترین این قوانین در رابطه با شرکای این موسسات است که تعداد آن ها حداقل دو نفر باید باشد. لازم به ذکر است، افراد زیر 18 سال به شرط آنکه حق امضایی نداشته باشند می توانند شریک و عضو موسسات غیرتجاری شوند.
از دیگر قوانین حداقلی آن می توان به حداقل سرمایه این موسسات اشاره کرد. این موسسات باید با اعتباری برابربا یک میلیون ریال به ثبت برسند که این سرمایه قابل افزایش است. شایان ذکر است، سرمایه این موسسات الزاماَ نباید از طریق شرکای موسسه تامین گردد . اداره های دولتی ، شرکت های دیگر و افراد خیر و .. نیز می توانند بعضی از سرمایه آن ها را متعهد شوند.
تمامی افرادی که قصد ثبت موسسه در تهران را دارند بایستی به اداره مربوطه در تهران مراجعه نمایند. افراد مقیم شهرستان ها نیز به اداره ثبت در مرکز اصلی موسسه می توانند مراجعه نمایند.
مدارک مورد نیاز جهت ثبت موسسه به قرار ذیل است :
1) اخذ دو نسخه تقاضانامه ثبت موسسه از اداره ثبت شرکت ها و تکمیل و امضا توسط شرکا
2) تنظیم اساسنامه حداقل دو جلد و امضای ذیل تمام صفحات توسط کلیه شرکا یا اعضا ( اساسنامه این تشکیلات می تواند مانند اساسنامه شرکت های با مسوولیت محدود باشد) .
3) تنظیم صورتجلسه مجمع موسسین حداقل دو نسخه
4) تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت موسسین و مدیران
5) اخذ مجوز در صورت مجوزی بودن موضوع
6) چنانچه موسسه در کشور دیگری هم به ثبت رسیده است ارائه گواهی نامه تصدیق به همراه ترجمه فارسی ( دو نسخه )
7) اصل وکالتنامه وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.
توجه داشته باشید که تقاضای ثبت این موسسات مانند دیگر شرکت ها تنها با مراجعه به سامانه اداره مربوطه امکان پذیر است.

• مراحل ثبت انواع شرکت و موسسات غیر تجاری در گنبد کاووس

- تهیه مدارک مورد نیاز با توجه به نوع شرکت
- مراجعه به سامانه اینترنتی اداره ثبت شرکت ها
- تکمیل اطلاعات تقاضا شده در قسمت پذیرش تاسیس
- تایید اطلاعات وارد شده توسط کارشناس حقوقی در صورت عدم نقص اطلاعات و یا ارسال دستور رفع نقص در سامانه در صورت نقص اطلاعات وارد شده
- اخذ تاییدیه پذیرش از طریق سامانه
- ارسال نسخه اصلی صورت جلسات تنظیمی و ضمائم آن ها از طریق باجه های پستی به صورت سفارشی به آدرس ذکر شده در تاییدیه پذیرش
- درج بارکد پستی در سامانه
پس از ارسال مدارک، اداره مربوطه به بررسی مدارک مزبور می پردازد تا معلوم شود که آیا مدارک مطابق مقررات قانون تنظیم شده است یا خیر و در صورتی که نقصی در مدارک باشد به متقاضی اعلام می گردد تا متقاضی ثبت نسبت به رفع آن اقدام نماید. اما درصورت عدم تقص و کامل بودن مدارک ، پس از وصول پاسخ تعیین نام شرکت و پرداخت حق الثبت و حقوق دولتی از طرف متقاضی مفاد شرکت نامه یا اظهارنامه به ترتیب تاریخ و تحت شماره معینی به ترتیب ذیل در دفتر ثبت شرکت های تجاری ثبت می شود :
1) در مورد ثبت شرکت های دارای شرکت نامه و شرکت های با مسئولیت محدود – نسبی – تضامنی – تعاونی متن شرکت نامه را عیناَ در دفتر ثبت شرکت نامه ثبت نموده و وصول سرمایه توسط مدیران را نیز در دفتر ذکر کرده و این عبارت را در ذیل ثبت مربوط قید نمایند : ( در تاریخ ................ روز .................. ماه ................ سال .......................) در دفتر ثبت شرکت نامه ثبت شرکت های داخلی تحت شماره .............. ثبت و هویت شرکا بر اینجانب محرز گردید ، سپس هر یک از شرکا و مدیران امضا کننده ، شرکت نامه مدارک لازم را جهت احراز هویت خود به متصدی مربوط ارائه داده و بعد از نوشتن ( ثبت با شرکت نامه برابر است ) دفتر را امضا نمایند و متصدی ثبت نیز دفتر را امضا می نماید .
2) در مورد موسسات غیرتجاری متن تقاضانامه ثبت موسسه را عیناَ در دفتر ثبت موسسات غیرتجاری ثبت می گردد و موسسین و مدیران امضا کننده تقاضانامه و متصدی با ذکر عبارات مندرج در بند یک و قید جمله ( ثبت با تقاضانامه برابر است ) به جای جمله ثبت با شرکت نامه برابر است دفتر را امضا می نمایند.
در انتها، مراتب ثبت کردن شرکت یا موسسه در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار مرکز اصلی شرکت ، جهت اطلاع عموم آگهی می نماید.
از انتخابتان متشکریم.