تصفیه شرکت متعاقب بحث انحلال یا ورشکستگی مطرح می شود و از آن جا که یک شرکت به محض اعلام ورشکستگی یا انحلال نمی تواند به امور مربوط به شرکت به فوریت خاتمه دهد و شناسایی و محاسبه بدهی ها و مطالبات و تعیین اولویت پرداخت و وصول مطالبات و انجام امور ناتمام مستلزم مطالعه، بررسی ، تدقیق و تدبیر امور مختلف است بر این اساس قانونگذار موضوع تصفیه را جهت تدبیر و تمشیت امور شرکت پس از اعلام انحلال و ورشکستگی تمهید و تعیین کرده است.

• نحوه تعیین متصدی امور تصفیه

معمولاَ اساسنامه شرکت پیش بینی لازم را در خصوص تصفیه بعمل می آورد لیکن در صورتیکه موضوع تصفیه در اساسنامه مغفول واقع شود در این حالت قانون تجارت مرعی خواهد بود و بسته به مورد، تجویز لازم را ارائه خواهد نمود.

• مدیر تصفیه در شرکت های سهامی، با مسئولیت محدود و تعاونی

به موجب ماده 213 قانون تجارت در شرکت های سهامی و شرکت های با مسئولیت محدود و شرکت های تعاونی امر تصفیه به عهده مدیران شرکت است مگر اینکه اساسنامه یا اکثریت مجمع عمومی شرکت ترتیب دیگری مقرر داشته باشد.
به استناد مواد 203 و 213 منظور از مدیران شرکت، آخرین مدیرانی هستند که انحلال در زمان آن ها تحقق یافته است و یا به عبارتی انحلال بعد از انتخاب آن ها صورت پذیرفته است.

• نحوه اعلان انحلال

اعلان انحلال شرکت به دو صورت  ذیل انجام می شود.
الف- در موارد اختیاری
اعلان انحلال و تعیین مدیر یا مدیران تصفیه طبق تنظیم صورتجلسه رسمی و اعلام به اداره ثبت شرکت ها جهت ثبت و آگهی در روزنامه به منظور اطلاع اشخاص ذینفع.
ب- در موارد اجباری
با حکم دادگاه و اعلام به اداره ثبت شرکت ها جهت ثبت و آگهی در روزنامه .
لازم به ذکر است چنانچه مدیر یا مدیران تصفیه همان اعضای هیات مدیره، سابق و محل تصفیه نیز همان مرکز شرکت باشد در آگهی اعلان انحلال نیازی به ذکر اسامی و آدرس مزبور نیست لیکن در صورتیکه مدیران تصفیه خارج از مدیران شرکت بوده اسامی آن ها باید در اداره ثبت شرکت ها ثبت و مراتب در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه کثیرالانتشار آگهی شود.

• تعیین هیات نظارت بر امر تصفیه

قانون تجارت برای همه شرکت ها تعیین ناظر یا هیات نظارت را پیش بینی نکرده است بلکه صرفاَ در شرکت های مختلط سهامی و غیرسهامی، شرکاء غیرضامن را مختار به تعیین یک یا چند نفر ناظر جهت اعمال نظارت در امر تصفیه می داند. با این وجود می توان گفت علیرغم تجویز انتخاب ناظر، قانون تجارت مخالف تعیین ناظر در سایر شرکت ها در خصوص اعمال نظارت در امر تصفیه نیست.

• وظایف متصدیان امور تصفیه

شرکت به محض انحلال " در حال تصفیه " محسوب می شود و باید در دنبال نام شرکت همه جا عبارت در حال تصفیه ذکر شود و نام مدیر یا مدیران تصفیه در کلیه اوراق و آگهی های مربوط به شرکت قید گردد لازم به ذکر است تا خاتمه امر تصفیه شخصیت حقوقی شرکت جهت انجام امور مربوط به تصفیه باقی خواهد ماند و مدیران تصفیه علاوه بر اداره شرکت، موظف به خاتمه امور جاری و اجرای تعهدات قبلی و وصول مطالبات و تقسیم دارایی شرکت می باشند و چنانچه اجرای تعهدات منوط به انجام معاملات جدید باشد نیز مدیران تصفیه در این خصوص اقدام خواهند کرد.
وظایف متصدیان تصفیه عبارت است از :
1- اداره امور شرکت در حد متعارف نظیر خرید ، فروش ، اجاره املاک مازاد، ثبت و ضبط حساب ها، صیانت از دارایی ها و غیره
2- خاتمه دادن به امور جاری و کارهای در دست اقدام مانند انجام پروژه های نیمه تمام و حل و فصل امور باقیمانده قبلی
3- عدم آغاز فعالیت جدید مگر اینکه فعالیت مزبور در راستای خاتمه امور نیمه تمام قبلی باشد.
4- ایفای تعهدات شرکت
5- وصول مطالبات. چنانچه وصول مطالبات مستلزم اقامه دعوی در مراجع قضایی و تعیین وکیل یا مصالحه ، مذاکره و سازش باشد باید تمهیدات و اقدامات لازم توسط مدیران مزبور صورت پذیرد.
6- شناسایی ، احصاء و تقسیم دارایی های شرکت بین طلبکاران ضمن رعایت تجویزهای قانونی در خصوص دیون ممتازه و بدهی های گذشته و آینده .
لازم به ذکر است هرگونه پرداخت نقدی یا غیرنقدی به شرکاء شرکت موکول به تصفیه بدهی به طلبکاران شرکت است. مضافاَ اینکه جز در خصوص شرکت های نضامنی، نسبی و مختلط که تقسیم دارایی بین شرکاء ( پس از پرداخت بدهی به بستانکاران ) محتاج آگهی رسمی نیست در شرکت های سهامی و تعاونی منوط به 3 بار آگهی روزنامه رسمی و یک بار روزنامه عادی و گذشت یک سال از تاریخ اولین آگهی خواهد بود.
7- محاسبه و تعیین حساب سود و زیان شرکاء و تصفیه حساب آن ها
چنانچه مدیران تصفیه موفق به تصفیه حساب شرکاء نشوند و حل اختلافات آن ها از توان مدیران خارج باشد موضوع به دادگاه ارجاع می شود.
8- اعلام ختم تصفیه و تحویل دفاتر شرکت منحله به اداره ثبت شرکت ها برای نگهداری به مدت 10 سال به منظور مراجعه احتمالی افراد ذینفع و آگهی مراتب در روزنامه کثیرالانتشار مربوط به درج آگهی های شرکت و حذف نام شرکت از دفتر ثبت شرکت ها و دفتر ثبت تجاری.

• وضعیت شرکت در مدت تصفیه

طبق ماده 211 از تاریخ تعیین مدیر یا مدیران تصفیه اختیارات مدیران شرکت سلب و امور تصفیه شرکت شروع می شود. مدیران تصفیه نیز باید کلیه اموال و دفاتر و اوراق و اسناد مربوط به شرکت را طبق صورتجلسه تحویل گرفته و بلافاصله امر تصفیه را عهده دار شوند.
به موجب ماده 212 مدیران تصفیه نماینده شرکت در حال تصفیه محسوب گردیده و کلیه اختیارات لازم را جهت امر تصفیه حتی از طریق طرح دعوی در دادگاه و ارجاع به داوری و حق سازش دارا می باشند. ضمن اینکه محدود کردن اختیارات مدیران تصفیه باطل و کان لم یکن است.
ماده 213- انتقال دارایی شرکت در حال تصفیه کلاَ یا بعضاَ به مدیر یا مدیران تصفیه و یا به ارقاب آن ها از طبق اول و دوم تا درجه چهارم ممنوع است. هر نقل و انتقالی که برخلاف مفاد این ماده انجام گیرد باطل خواهد بود.
لازم به ذکر است مدت ماموریت مدیر یا مدیران تصفیه دو سال است و در صورت لزوم ضمن ارائه دلایل مدغن از سوی مدیران مذکور، تمدید مدت آن از جانب مجمع عمومی یا دادگاه بلامانع است.
ضمناَ تا زمانیکه امر تصفیه خاتمه نیافته است مدیران تصفیه باید همه ساله مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را با رعایت شرایط و تشریفات قانونی دعوت نموده و صورت دارایی های منقول و غیرمنقول و ترازنامه و حساب سود و زیان عملیات خود را به ضمیمه گزارشی حاکی از اعمالی که تا آن موقع انجام داده اند به مجمع عمومی صاحبان سهام تسلیم نمایند. در صورتیکه مجمع عمومی به موجب اساسنامه شرکت برای نظارت بر امر تصفیه ناظر یا ناظرانی تعیین نموده باشد، گزارش نظارت از عملکرد مدیران تصفیه نیز باید تهیه و به مجمع عمومی ارائه شود.
همچنین باید توجه داشت که بستانکاران شرکت نمی توانند در طول مدت تصفیه برای وصول مطالبات خود به شرکاء مراجعه نمایند بلکه مرجع مورد نظر همان شرکت است چرا که اموال و دارایی شرکت مستقل از اموال و دارایی شرکاء محسوب می شود.
از انتخابتان متشکریم.
همراهی متخصصان مجرب ما را در ثبت شرکت فکر برتر پذیرا باشید :

• شماره تماس:42143-021
• سامانه ی پیامکی: 100042143
• تماس با مشاوران ارشد از طریق شماره های مندرج در سامانه