امروزه به لحاظ گستردگی و پیچیدگی در روابط اجتماعی و تجاری ، هر شرکت تجاری و صنعتی تلاش دارد کالا و خدمات خود را در داخل و خارج از کشور مشهور سازد و به مشتریان بشناساند. تا جایی که  افراد  تحت " یک نام یا علامت تجاری خاص" سعی دارند اعتبار و شهرت تجاری کسب کنند.
به عبارت رساتر ، کارکرد شناساندن و ایجاد هویت برای کالاها و یا خدمات، از طرق گزینش یک نام تجاری، علامت و نشانه های خاص، انتخاب چند رنگ روی بسته بندی و شکل لفافه صورت می گیرد. گاه نیز شرکت ها ترجیج می دهند تا به محصولات خود یک هویت جغرافیایی اعطاء کنند، یعنی برای شناساندن کالا یا خدمات خود از نام مکانی استفاده کنند که محصول در آنجا به دست آمده و یا تولیدشده و طبیعتاَ کیفیت و شهرت آن نزد مشتری به دلیل تولید در مکان مورد نظر تثبیت شده است.
علامت تجاری و صنعتی به مثابه پوشش دهنده و اسم عام تمامی این نشانه ها، شکل ها، رنگ ها و روش بسته بندی و غیره، تنها ابزار اقتصادی و حقوقی است که می تواند هم در سطح داخلی و هم در سطح جهانی، رسالت شناساندن کالا و خدمات را بر عهده گیرد.
در حقوق ایران وفق ماده 31 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 ، " حق استفاده انحصاری از یک علامت تجاری به کسی اختصاص دارد که آن علامت را طبق مقررات این قانون به ثبت رسانده باشد ".
حق استعمال انحصاری در تمامی نقاط کشور ایران قابل استناد است و درواقع اصل صلاحیت سرزمینی حاکم بوده و محدود به مکان خاصی نمی باشد. لذا هر کس در هر نقطه از ایران علامت تجاری یکسان یا مشابه با علامت ثبت شده را به کار ببرد مالک علامت تجاری ثبت شده می تواند منع استعمال آن را تقاضا نماید.
حق استعمال انحصاری از علامت ثبت شده نه تنها استعمال از علامت را در انحصار مالک آن قرار داده و اجازه استعمال آن را به دیگران نمی دهد بلکه اجازه استعمال علائم مشابه یا علامت ثبت شده را نیز به دیگران نمی دهد . البته باید توجه داشت که چنانچه علائم یکسان یا مشابه با علامت ثبت شده در خصوص کالاهای مشابه به کار رود معمولاَ استناد به حق استعمال انحصاری ممکن نمی باشد.

• شرایط ثبت علامت تجاری

علایم تجاری باید واجد شرایط ذیل باشند :
الف) موجب گمراه کردن مشتریان نگردد.
ب) باید وجه تمایز داشته و ابتکاری باشد.
طبق ماده 9 قانون ثبت علائم و اختراعات:"در موارد ذیل متصدی شعبه مذکور در ماده 6 تقاضای ثبت را رد خواهد کرد:
1) در صورتی که علامت مخالف مقررات قانون باشد.
2) در صورتی که علامت قبلاَ به اسم دیگری ثبت شده و یا شباهت علامت با علامت دیگری که ثبت شده است به اندازه ای باشد که مصرف کنندگان عادی یعنی اشخاصی را که اطلاعات مخصوصی ندارند به اشتباه بیندازد"

• به موجب قانون، ثبت کدام علائم تجاری ممنوع است ؟

1- بیرق مملکتی ایران و هر بیرق دیگری که دولت ایران استعمال آن را به طور علامت تجاری منع کند. علامت هلال احمر ، نشان ها ، مدال ها . انگ های دولت ایران .
2- کلمات و یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشد. ( از قبیل جمهوری اسلامی ، انقلابی ، دولتی و غیره )
3- علامات موسسات رسمی مانند آرم جمهوری اسلامی و هلال احمر و صلیب سرخ و غیره
4- علائمی که مخل انتظامات عمومی و یا منافی عفت باشد.
مقنن، انتخاب علائم مزبور را به عنوان علامت تجاری ممنوع اعلام کرده است . بنابراین اداره ثبت شرکت ها از ثبت علائم مذکور خودداری خواهد کرد.

• ثبت اجباری و اختیاری علائم تجاری

به کاربردن و ثبت علامت تجاری، اختیاری است ولی به موجب قانون ثبت موارد ذیل اجباری است :
الف) داروهای اختصاصی مورد استعمال طبی یا بیطاری که با نسخه پزشک یا بدون آن مصرف می شود.
ب) مواد غذایی که در لفاف و یا ظروف، و به اسم مشخصی باشند مانند کنسرو و مواد غذایی، پنیر ، شیر ، مربا ، ترشی ، کره ، روغن های مختلف ، شکلات ، آب نبات ، و غیره
ج) آب های معدنی گازدار، شربت ها ، آب های میوه ، نوشیدنی ها که در تحت اسم و ظروف مشخصی به معرض فروش گذاشته می شود.
د) لوازم آرایش و وجاهت که برای استعمال مستقیم بر روی بدن انسان به کار می رود. مانند صابون، محلول عطریات و ادوکلن و پماد و غیره.
در کلیه این موارد سلامت مردم ایجاب می کند تا این علائم به ثبت برسند. بر روی این علائم شماره ثبت کالا می بایست درج شده باشد تا در صورت تخلف از مقررات بهداشتی امکان تعقیب متخلف وجود داشته باشد .
بر روی برچسب باید اسم تجاری و نشانی سازنده جنس با قید کشور مبدا و شماره ثبت علامت در ایران و شماره و تاریخ اجازه ی وزارت بهداری (در مورد داروها)  قید شود.
کلیه ی کالاهایی که علائم مربوط به آن ها ثبت و نصب نشده باشد اعم از این که نزد واردکننده یا تولیدکننده یا فروشنده (عمده فروش،مغازه دار،کسبه جزء) پیدا شود عین کالا ضبط و متخلف طبق بند(ب) از ماده ی 249 مجازات عمومی تحت تعقیب قانونی قرار خواهد گرفت.

• مدارک مورد نیاز برای ثبت علامت تجاری

1- مدارک مثبت هویت متقاضی
الف) اشخاص حقیقی:کپی شناسنامه و کپی کارت ملی
ب) اشخاص حقوقی:آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء
2- مدارک نماینده قانونی:چنانچه تقاضا توسط نماینده قانونی(وکیل،دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و ....) به عمل آید مدارک آن ضمیمه گردد.
3-10 نمونه گرافیکی یا کپی یا تصویر از علامت درخواستی حداکثر در ابعاد ده در ده سانتی متر
4- در صورت سه بعدی بودن علامت ارائه علامت به صورت نمونه گرافیکی یا تصویر دو بعدی به نحوی که از شش زاویه متفاوت تهیه و در مجموع یک نمونه واحد را تشکیل دهند.
5- ارائه مدارک دال بر فعالیت در رشته مربوط
6- استفاده از حق تقدم:چنانچه متقاضی ثبت بخواهد به استناد تقاضای ثبت یا ثبت خارج از کشور از مزایای حق تقدم (حداکثر 6 ماه) استفاده نمایند می بایست مدارک مربوط به حق تقدم را همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم کنند.
7- نسخه ای از ضوابط و شرایط استفاده از علامت جمعی و تاییدیه مقام صلاحیت دار
شایان ذکر است، ثبت علایم تجاری و اختراعات در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی در تهران که یکی از ادارات ثبت است انجام می گیرد.ماده 6 قانون ثبت علایم تجاری اداره ثبت علایم را شعبه مخصوصی از دفتر دادگاه شهرستان تهران می شمارد و به این ترتیب اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی قادر است تصمیماتی راجع به قبول یا رد علایم به عنوان شعبه دادگاه شهرستان اتخاذ کند.
برای ثبت علائم تجاری باید اظهارنامه ای به اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی تسلیم گردد. این ثبت از سوی اشخاص ذینفع مذکور در ماده قانون ثبت علائم تجاری قابل اعتراض می باشد. مدت اعتبار ثبت 10 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه می باشد.لازم به توضیح است، متقاضی ساکن هر کجا که باشد چه تهران و چه شهرستان، باید در اظهارنامه محلی را در تهران مشخص کند تا تمام ابلاغیه ها و نامه ها به آن جا ارسال شود.
از انتخابتان متشکریم.
موسسه حقوقی فکر برتر با کادری متخصص و مجرب در زمینه های
1. ثبت شرکت
2. ثبت تغییرات شرکت
3. ثبت برند و علائم تجاری ( مشاوره جهت انتخاب نام مناسب برای برند، استعلام برند )
4. ثبت اختراع
5. ثبت طرح صنعتی
6. خدمات کارت بازرگانی
7. خدمات مشاوره حقوقی و وکالتی و ...
خدمات خود را به صورت گسترده ارائه می نماید.
برای این منظور کافیست با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.