از آنجاییکه بررسی انواع طرح می تواند در تعیین ساز و کارهای حمایتی از آن موثر باشد لذا در این مقاله به بررسی و تعریف انواع مهم طرح صنعتی می پردازیم :
طرح صنعتی ظاهر تمام یا بخشی از کالاست که به وسیله خطوط، رنگ ، بافت و پیچ و خم های ظاهری آن متجلی می شود. در ماده 20 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری ایران مصوب 1386 آمده است :
" هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی ازصنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری حمایت از این قانون نمی باشد ".
طرح صنعتی با توجه به ماده یاد شده باید در یک کالا و محصول و فرآورده تبلور یابد، بنابراین چنانچه طرح قابلیت تبلور در یک کالا را نداشته باشد نمی تواند در قالب طرح صنعتی به شرحی که در قانون یاد شده آمده است مورد حمایت قرار گیرد.
به طور کلی ترکیبی از شکل یا طرح و یا رنگ به عنوان یک طرح صنعتی قابل روئت می تواند مشمول تعریف فوق باشد.
طرح موجب تغییر ترکیب یا شکل محصول خواهد شد، البته تغییر الزاماَ نباید موجب زیبایی شود، بلکه صرف تغییر ظاهری کالا ولو اینکه فاقد جنبه های زیبایی شناختی و تریینی باشد می تواند در قالب این تعریف مورد حمایت قانون باشد. به عبارت دیگر شکل و ساختار خاص و یا نقوش و تریینات به کار رفته در کالا موجب تغییر ظاهری محصول می گردد.
یکی از مصادیق طرح های صنعتی، طرح های تزیینی هستند که دربردارنده ویژگی های مربوط به شکل و ساختار یا نقوش و تریینات به کار رفته در یک کالا می باشد و صرفاَ به ابعاد ظاهری و بیرونی کالا مربوط می شود و چون عنصر چشم گیر بودن از جمله مهم ترین شروط ماهوی آن می باشد از آن به طرح های تزیینی یا زیبایی شناختی نیز تعبیر شده است.
طرح های صنعتی را می توان به به شرح ذیل احصاء کرد :
_ مبلمان و عناصر دکوراسیون
_ لوازم خانگی و آشپزخانه
_ وسایل حمل نقل
_ تجهیزات پزشکی، علمی و آزمایشگاهی
_ وسایل برقی و الکترونیک
_ کفش، کیف و لباس
_ وسایل و تجهیزات صنعتی و کشاورزی
_ تجهیزات نظامی و انتظامی
_ وسایل بهداشتی و آرایشی زینت آلات
_ تجهیزات ورزشی
_ محصولات گروه سرگرمی و اسباب بازی
_ واسط کاربری فضاهای مجازی
_ ابزار آلات هنری و موسیقی
_ نوشت ابزار
_ بسته بندی
البته ممکن است بعضی از محصولات شناخته شده در هیچ یک از گروه های بالا جای نگیرد و بعضی نیز ممکن است به بیش از یک دسته متعلق باشند. به عنوان مثال طراحی ساعت مچی به طور مشخص متعلق به هیچیک از گروه های بالا نیست و طراحی روشنایی هم در زیر گروه مبلمان و دکوراسیون و هم تجهیزات برق و الکترونیک و هم مبلمان شهری مطرح می شود. این دسته بندی، اندیشه ی طراح صنعتی را محدود نمی سازد و تنها برای روشن کردن بعضی از زمینه های رایج مطرح شده است.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره با ما تماس حاصل فرمایید.
همکاران ما در ثبت شرکت فکر برتر، با افتخار در خدمت شما خواهند بود.